به گزارش بازار، اروپایی‌های عادت کرده به انرژی‌های فسیلی و همچنین نگران از نزدیک شدن فصل زمستان، می‌توانند تأمین‌کننده‌های جانشین دیگری نیز پیدا کنند، اما این کار در بازار پرتنش امروزی زمان‌بَر خواهد بود. روسیه پس از حمله به اوکراین، میزان صادرات گاز از طریق خط لوله گازی به اروپا را به شدت کاهش داده و بیست وهفت کشور عضو اتحادیه اروپا را به این سمت سوق داده بود که به هر ضرب و زوری که شده، تأمین‌کننده‌های خود را متنوع‌تر کنند.
در همین راستا، اروپایی‌ها پارسال خرید گاز مایع قابل حمل با کشتی را حدود هفتاد درصد افزایش دادند که چهل درصد آن از آمریکا خریداری می‌شد. واردات گاز مایع روسیه به ویژه از طریق شرکت توتال انرژی که سرمایه‌گذاری فراوانی در سیبری انجام داده است، به شدت افزایش یافت، چرا که گاز هیچ وقت مشمول تحریم یا محدودیت نشده است.
شکی نیست که سهم روسیه در صادرات گاز به اتحادیه اروپا (از طریق خط لوله یا به صورت گاز مایع) در هفت ماه اول سال ۲۰۲۳ حدود پانزده درصد کاهش یافته است. این کاهش در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۴ درصد و در سال ۲۰۲۱ حدود ۴۵ درصد بود. اما بر اساس اعلام کمیسیون اروپا، این کاهش خرید در واقع پوششی است بر افزایش شدید خرید گاز مایع از روسیه که در ماه‌های ژانویه تا ژوئیه به دوازده میلیارد و چهارصد میلیون متر مکعب (حدود هفده درصد خرید کلی گاز مایع توسط اروپا) رسیده است. این در حالی است که در کل سال ۲۰۲۲ میزان خرید گاز مایع از روسیه نوزده میلیارد و سیصد میلیون متر مکعب و در سال ۲۰۲۱ سیزده میلیارد و پانصد میلیون متر مکعب بوده است. حدود نیمی از گاز وارداتی اروپا از روسیهدر ماه‌های ژانویه تا ژوئیه به صورت گاز مایع بوده، در صورتی که همین گاز مایع حدود یک چهارم کل گاز وارداتی را تشکیل می‌داده است.
کادری سیمون کمیسر انرژی اتحادیه اروپا اواسط سپتامبر در سخنانی در ورشو اعلام کرد: ما می‌توانیم و باید میزان واردات گاز مایع از روسیه را کاهش دهیم یا حتی کلا آن را حذف کنیم. بنا به اعلام کمیسیون اروپا میزان واردات گاز از روسیه به نسبت محدود شده و آمریکا و نروژ صادرات گازی خود را به نسبت افزایش داده‌اند. از سوی دیگر اروپایی‌ها خود را برای زمستان آماده کرده‌اند: منابع ذخیره گاز اروپا از اواسط اوت تاکنون تقریبا تا نود درصد پر شده و آن‌ها هدف‌شان را روی کاهش مصرف متمرکز کرده‌اند. فاتح بیرول مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی هجدهم سپتامبر گذشته گفت: ما در بهترین وضعیت ممکن قرار داریم، اما باید این را هم در نظر داشت که ممکن است زمستان سخت‌تری نسبت به سال گذشته داشته باشیم.
سازمان غیردولتی گلوبال ویتنس (شاهد جهانی) با اعلام اینکه میزان واردات گاز اروپا از روسیه بیش از آمار اعلام شده رسمی است افزود: دولت‌های اروپایی باید با تهیه طرحی فوری، واردات گاز از روسیه را متوقف کنند چرا که این پول فقط جیب‌های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را پر می‌کند و به تأمین منابع مالی جنگ و همچنین افزایش بحران آب‌و هوایی کمک می‌کند.
با این حال کارشناسان عقیده دارند صرف نظر کردن سریع از گاز مایع روسیه در حال حاضر بسیار پیچیده است. سیمون تاگلیاپیترا از موسسه بروگل می‌گوید: واقعیتی تجاری در حال حاضر وجود دارد که بیانگر آن است که شرکت‌های اروپایی قراردادهای طولانی‌مدت با تأمین‌کنندگان روس دارند و تنها به صورت تدریجی و با پایان یافتن قراردادهای‌شان می‌توانند خرید گاز مایع از روسیه را کاهش دهند. وی می‌گوید تنها راه‌حل برای این مانع قانونی است که گاز مایع روسیه نیز مشمول تحریم‌ها یا تعیین سقف شود، چه از نظر قیمت چه از نظر میزان واردات. به عقیده این کارشناس حوزه انرژی چنین اقدامی باعث کاهش وابستگی اروپا به روسیه به عنوان یک تأمین‌کننده غیرقابل اعتماد می‌شود.
وی افزود: حتی بدون صادرات گاز مایع روسیه از ماه اکتبر به بعد، اروپا می‌تواند زمستان را پشت سر بگذارد، چرا که با کاهش تقاضا از سوی چین، بازار جهانی کم‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی، دچار تنش خواهد شد و بدین ترتیب اتحادیه اروپا می‌تواند به تأمین‌کننده‌های جایگزین دست پیدا کند. با این حال این را هم باید در نظر داشت که هر چند تأمین‌کنندگان دیگری نظیر آمریکا و قطر وجود دارند، اما اتحادیه اروپا برای تأمین گاز مایع از این کشورها باید به علت بُعد مسافت، هزینه بیشتری پرداخت کند.
هم اکنون اتحادیه اروپا قصد ندارد هیچ‌گونه تحریمی درباره گاز اعمال کند. احتمال اعطای مجوز به کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای اینکه هر کدام به صورت جداگانه بتوانند خرید گاز از روسیه را محدود کنند، فعلاً در دستور مذاکرات قرار گرفته است. بسیاری از کشورها نظیر پرتغال و سوئد میزان واردات گاز مایع از روسیه را در سال ۲۰۲۲ به شدت کاهش دادند، اما فرانسه، اسپانیا و بلژیک که مبادی ورودی اصلی گاز به قاره اروپا به شمار می‌روند در مجموع میزان واردات گاز مایع خود را پنجاه و پنج درصد افزایش داده‌اند.
نظر شما