بازار؛ گروه استانها: درحالی‌که مقرر بود تا مرز ترکمنستان ۱۲ خردادماه بازگشایی شود اما پس از برگزاری جلسات مشترک بین دو کشور به‌خصوص در نحوه اجرای پروتکل‌های بهداشتی، این تاریخ به ۲۱ خردادماه موکول شد.
به‌طورکلی، اگرچه باید از ۲۱ خردادماه چهار نقطه مرزی ما با ترکمنستان باز می‌شد اما هنوز در حوزه ریلی و زمینی اتفاقی نیفتاده است البته پیگیری‌ها از مسئولان ترکمن حکایت از آن دارد که این کشور در حال تعبیه کلینیکی برای تست کرونای افراد است.
به گفته مسئولان گمرک، با توجه به اینکه ترکمنستان راه ورود ما به ازبکستان و تاجیکستان است، ازاین‌رو اهمیت ویژه‌ای برای ایران دارد.
بنا بر اعلام گمرک در حال حاضر تعداد۹۰۰ واگن شامل ۷۷۰ واگن کالای صادراتی در سرخس، ۱۳۱ واگن در اینچه برون و شش واگن در لطف‌آباد برای بحث صادرات به ترکمنستان متوقف مانده است.
خلف وعده مکرر
لغو تردد مرز ایران و ترکمنستان به چهارم اسفندماه سال گذشته برمی‌گردد که با شیوع ویروس کرونا، کشور ترکمنستان سریعاً نسبت به بستن چهار مرز فعال ایران اقدام کرد و ترددها بدون ابلاغ قبلی لغو شدند.
این تصمیم موجب شد تا محموله‌های صادراتی که در مسیر بودند و ناوگان ترکیه که از مسیر ایران به‌صورت ترانزیتی به ترکمنستان و آسیای میانه تردد می‌کردند، پشت مرز ترکمنستان متوقف شود.
ازآنجاکه کشور ترکمنستان بر ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی اصرار داشت لذا مقرر شد تونل‌های ضدعفونی برای تردد ناوگان در سه مرز فعال با ترکمنستان ایجاد شود و درحالی‌که ساخت و احداث این تونل‌های ضدعفونی جزو وظایف سازمان راهداری نبود اما برای اینکه هرچه سریع‌تر نسبت به بازگشایی مرز اقدام شود این زیرساخت‌ها از طرف ایرانی فراهم شد.
اگرچه در حال حاضر در این سه مرز ایران و ترکمنستان تونل‌های ضدعفونی برای تردد کامیون‌ها ایجاد و مستقرشده است اما ترکمنستان این بار بازگشایی مرز ایران و ترکمنستان را منوط به افتتاح پل جدید سرخس اعلام کرد و قرار بر این شد که ۱۹ خردادماه پل سرخس به‌صورت ویدئوکنفرانسی و با حضور وزیر راه و شهرسازی و مسئولان هم‌تراز ترکمنستان به افتتاح برسد و دو روز پس‌ازآن هم مسیر مرزی برای دو طرف باز شود.
درحالی‌که مقرر بود تا مرز ترکمنستان ۱۲ خردادماه بازگشایی شود اما این تاریخ به ۱۹ خرداد سپس به ۲۱ خرداد ماه و پس از افتتاح پل جدید سرخس موکول شد اما طرف ترکمن باز هم با خلف وعده از بازگشایی این مرز تاکنون سر باز زده است
طبق توافق انجام‌شده ۱۹ خردادماه نسبت به افتتاح پل جدید سرخس اقدام شد اما طرف ترکمنی به تعهدات خود عمل نکرد و همچنان مرز ایران و ترکمنستان بسته است.
بنا بر گفته کارشناسان تنها مسیر جایگزین، افغانستان است که متأسفانه این مسیر به لحاظ امنیتی مناسب نیست چراکه در این مسیر هم دولت مرکزی افغانستان، هم داعش و هم طالبان حضور دارند و برقراری امنیت در این مسیر بسیار سخت است.
مسیر جایگزین
در همین حال رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ماه گذشته در نشست کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی مشهد اظهار کرد: ترکمنستان سیاستی را اتخاذ کرده تا مسیر تجارت جایگزین را در نظر بگیرد و هم‌اینک نیز طبق شنیده‌های ما کالاهای ترکیه از طریق بندر باکو در جمهوری آذربایجان با کشتی روانه ترکمنستان می‌شوند.
محمدعلی امیر فخریان افزود: بررسی‌ها حکایت از آن دارد که ترکمنستان تجارت خود با ایران را کاهش داده و اگر این صحت داشته باشد باید هرچه سریع‌تر چاره‌ای بیندیشیم.
وی ادامه داد: ایران در مسیر عضویت اتحادیه اقتصادی اوراسیا قرار دارد و باید مسیرهای صادراتی را مشخص کند. اگر برای بهانه ترکمنستان راهکاری وجود ندارد باید به دنبال مسیر جایگزین باشیم.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: اگر قرار است ترکمنستان مسیر ترانزیتی ایران را دچار مشکل کند باید برنامه‌ریزی کرد تا برای صادرات مشکلی ایجاد نشود.
افزایش هزینه‌ها
در همین راستا رئیس هیئت‌مدیره انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی بابیان اینکه انسداد مرز مشکلات بسیاری را برای شرکت‌های حمل‌ونقل ترانزیتی در برداشته و هزینه آن را افزایش داشته است به بازار گفت: متأسفانه باوجود قول‌های مکرر اما وعده بازگشایی مرز ترکمنستان با وعده‌ای دیگر تمدید می‌شود.
احمد زمانیان یزدی با اشاره به اینکه در خصوص مرز ترکمنستان هر روز وعده بازگشایی از سوی نهادهای دولتی به تاریخ دیگری موکول می شود افزود: قرار بود این مرز ۱۹ خرداد ماه باز شود که این اقدام هنوز محقق نشده است.
وی با اشاره به توقف‌هایی طولانی در مرز دوغارون نیز گفت: کاهش تعداد پذیرش خودروها موجب ایجاد افزایش زمان توقف در مرز، کلافگی راننده‌ها و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و خواب بارشده است و ضرر های غیر قابل جبرانی را به همراه دارد.
آخرین وعده بازگشایی
درحالی‌که ترکمنستان بیش از سه بار برای بازگشایی مرز ایران خلف وعده کرده است حالا سخنگوی گمرک از باز شدن مرز ریلی با ترکمنستان به روی کالاهای ایرانی در تاریخ ۳۱ خرداد خبر داده است.
سید روح‌الله لطیفی در مورد آخرین وضعیت مرز ترکمنستان اظهار کرد: سفیر ایران در ترکمنستان طی تماسی با مدیرکل گمرک سرخس از باز شدن مرز ریلی با ترکمنستان در تاریخ ۳۱ خرداد خبر داده است.
درحالی‌که ترکمنستان بیش از ۳ بار برای بازگشایی مرز ایران خلف وعده کرده است حالا سخنگوی گمرک از باز شدن مرز ریلی با ترکمنستان به روی کالاهای ایرانی در تاریخ ۳۱ خرداد خبر داد ه است
حال باید دید که باوجود رعایت تمامی پروتکل‌های بهداشتی و الزاماتی که از طرف ایرانی برای بازگشایی این مرز به سرانجام رسیده است آیا وعده طرف مقابل در ۳۱ خرداد فرجامی خواهد داشت یا خیر؟
مرزهای ترکمنستان با ایران
ترکمنستان از سمت جنوب یک هزار و ۵۹ کیلومتر مرز با ایران دارد که ۹۶۹ کیلومتر آن زمینی و ۹۰ کیلومتر آن مرز آبی در دریای خزر است.
۵۳۱ کیلومتر از مرز زمینی ایران با ترکمنستان در محدوده شمالی شهرستان‌های قوچان، درگز، کلات، سرخس و صالح‌آباد استان خراسان رضوی و ۴۳۸ کیلومتر آن نیز در استان گلستان از طریق گمرک اینچه‌برون در نوار شمالی شهرستان گنبدکاووس است و ۹۰ کیلومتر مرز دریایی ترکمنستان با ایران در دریای خزر نیز در محدوده استان گلستان قرار دارد.
ایران علاوه بر چهار گذرگاه مرزی جاده‌ای مرزی شامل سرخس، لطف‌آباد و باجگیران در خراسان رضوی و اینچه‌برون استان گلستان، از طریق شبکه راه‌آهن نیز در دو گذرگاه مرزی سرخس خراسان رضوی و اینچه‌برون استان گلستان دارای مسیر ریلی حمل‌ونقل کالا به جمهوری ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای میانه است.
نظر شما