بازار سلیقه ای رهن و اجاره در کرمان| خلا قانونی مشکل ساز شد

بازار؛ گروه استان ها: افزایش نرخ اجاره بهای مسکن در کرمان مشکلات فراوانی برای مستاجران ایجاد کرده و به نظر می رسد شاهد رکوردشکنی نرخ ها در این زمینه هستیم. مستاجران در چنین شرایطی مجبورند یا با شرایط صاحب خانه کنار بیایند یا اینکه خانه ای در منطقه ای پایین تر برای زندگی اجاره کنند.

این در حالیست که در بازار خرید و فروش و رهن و اجاره مسکن سلیقه ای عمل می شود و مالکان هر قیمتی را که می خواهند به مستاجران ارائه می دهند. مردم مجبورند خانه هایی را با قیمت های نامتعارف و بسیار بالا کرایه کنند و شرایط سختی را به لحاظ مالی به آنها تحمیل می شود.

در بیشتر مواقع قیمت گذاری توسط مشاوران املاک انجام می شود حتی در برخی موارد صاحبخانه را تشویق به بالا بردن قیمت می کنند و نیاز است در این زمینه نظارت بیشتری اعمال شود

مریم ابراهیمی از مستاجران کرمانی است که از افزایش نرخ کرایه خانه گلایه مند است، او به بازار گفت: در بیشتر مواقع قیمت گذاری توسط مشاوران املاک انجام می شود حتی در برخی موارد صاحبخانه را تشویق به بالا بردن قیمت می کنند و نیاز است در این زمینه نظارت بیشتری اعمال شود.

محمد یکی از مشاوران املاک کرمان که ۱۱ سال در این حیطه مشغول به کار است، به بازار در خصوص کمیسیون هایی که توسط مشاوران املاک اخذ می شود، گفت: ۱۰۰ درصد افزایش اجاره بها در میزان کمیسیون تاثیرگذار است اما باید دید دلیل بالا رفتن قیمت چیست. برخی صاحبان املاک براساس دیدگاه خودشان و تورم موجود در بازار کرایه ملکشان را بالا می برند اما وقتی به آنها اعلام می کنیم که قیمت ملکشان این میزان نیست؛ نمی پذیرند.

وی گفت: تعرفه کمیسیون بر اساس قیمت ملک است که شامل ۱.۵ درصد پول پیش، نصف کرایه ماه اول و ۹ درصد ارزش افزوده می شود. مجموع این مبلغ تقسیم بر دو شده و از طرفین اخذ می شود.

پلمب ۳۰ واحد مشاور املاک در کرمان

رئیس راه و شهرسازی شهرستان کرمان و دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: بنا بر مصوبات شورای عالی مسکن در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ و تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصاد دولت در تاریخ ۱۰ آبان ۱۴۰۱ کارگروهی با دبیر کلی اداره کل راه و شهرسازی و ریاست استانداری در استان ها تشکیل شد.

مهدی خادمی مقابله قاطع و سریع با تخلفات و پیشگیری از تکرار تخلفات صنفی بنگاه های مشاور املاک در سطح استان را هدف این کارگروه عنوان و اظهار کرد: در مرحله اول مشاوران املاک فاقد مجوز که آمار نسبتا بالایی در شهر کرمان دارند، بررسی شده و هر کدام که تمدید جواز انجام نداده باشند از طریق سازمان تعزیرات حکومتی و نیروی انتظامی پلمب می شود و از فعالیت آنها جلوگیری می شود.

وی ادامه داد: تاکنون حدود ۳۰ مشاور املاک در کرمان پلمب شده است؛ همچنین ۲۰ مورد پرونده تخلفاتی در سازمان تعزیرات تشکیل شده و در حال رسیدگی است.

دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات استان کرمان گفت: دلیل تشکیل این کارگروه این بود که دولت یا ارگان های وابسته به دولت بتوانند راسا اقدام کرده و به تخلفات رسیدگی کنند.

در جلسات و بررسی های انجام شده در معاونت مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان، تصمیم بر این شد که شهر به چند قسمت و منطقه تقسیم شود و در هر منطقه حدود قیمت املاک و اراضی تعیین شود

خادمی در خصوص سلیقه ای شدن بازار رهن و اجاره مسکن عنوان کرد: در جلسات و بررسی های انجام شده در معاونت مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان، تصمیم بر این شد که شهر به چند قسمت و منطقه تقسیم شود و در هر منطقه حدود قیمت املاک و اراضی تعیین شود.

وی با اشاره به آماده سازی دفترچه حدود قیمت مناطق افزود: با تهیه این دفترچه و با نظر کارشناسان رسمی دادگستری می توانیم در نرخ اجاره بها بسیار تاثیرگذار باشیم.

خادمی گفت: قیمت گذاری در این دفترچه به اساس واقعیت انجام می شود و از کارشناسان رسمی دادگستری و مشاوران، معتمدان محله های مناطق پنج گانه شهر کرمان استعلام گرفته می شود. حق هر دو طرف مالک و مستاجر در این زمینه در نظر گرفته می شود.

رئیس راه و شهرسازی شهرستان کرمان عنوان کرد: در برخی موارد، ممکن است صاحبخانه تمایلی به کرایه خانه اش با قیمت تعیین شده نباشد، در این صورت مشمول خانه های خالی می شود. اگر خانه ای که در سامانه املاک و اسکان ثبت شده ۱۲۰ روز خالی باشد، مشمول جریمه می شود. این مساله باعث می شود که صاحبخانه ملکش را با نرخ پایین تر رهن و اجاره دهد.

خادمی در خصوص افزایش قیمت اجاره بهای مسکن گفت: از مردم و مستاجران می خواهیم که در این زمینه کمک کنند و از رهن و اجاره خانه های با قیمت های خارج از عرف پرهیز و موارد را به ارگان های ذیربط اعلام کنند.

وی گفت: برای تعیین قیمت باید کارشناس رسمی دادگستری قیمت ملک را اعلام کند، درصدی از قیمت ملک به عنوان مبلغ رهن و درصدی هم به عنوان مبلغ اجاره در نظر گرفته می شود. در حال حاضر این اتفاق رخ نمی دهد و صاحبان املاک نرخ را تعیین کرده و پایین تر از آن هم قبول نمی کنند. در چنین شرایطی مستاجران مجبورند یا با این قیمت کنار بیایند یا در قسمت دیگری از شهر به دنبال خانه باشند.

تهیه دفترچه قیمت مسکن در مناطق مختلف کرمان

وی با اشاره به اینکه تهیه جدول قیمت های مناطق می تواند به حل این مشکل کمک کند، افزود: ما می توانیم روی کل قیمت رهن و اجاره تاثیرگذار باشیم اما به صورت موردی دخالت آنچنانی نمی توانیم داشته باشیم.

دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات استان کرمان گفت: دفترچه قیمت مناطق را می توانیم به مراجع ذیربط ارسال کرده و به یک مرجعی برای قانون گذاری تبدیل کنیم.

روند کار به سمتی پیش می رود که مشاوران املاک کمتر در معاملات مسکن دخالت داشته باشند

وی با اشاره به تشکیل کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات در سراسر کشور اظهار کرد: روند کار به سمتی پیش می رود که مشاوران املاک کمتر در معاملات مسکن دخالت داشته باشند. بر این اساس معاملات مسکن توسط مردم و دفاتر اسناد رسمی با نظارت بیشتر قانون انجام خواهد شد.

خادمی با بیان اینکه این شرایط رو به بهبود است، افزود: اگر این مساله به صورت یک قانون در بیاید خیلی بهتر می تواند کار انجام شود.

رئیس راه و شهرسازی شهرستان کرمان در خصوص افزایش زیاد کرایه خانه در کرمان نسبت به سایر استان های کشور گفت: افزایش قیمت ها در شهر کرمان معمولا دیرتر از سایر استان ها رخ می دهد.

وی با اشاره به دو هزار و ۵۰۰ مورد پلمب واحدهای مشاور املاک غیرمجاز در سطح کشور افزود: این طرح بازرسی به صورت سراسری در کشور در حال اجراست.

کد رهگیری را رایگان دریافت کنید

خادمی بیان کرد: سامانه های مسکنی که ایجاد شده به مستاجران و حتی مالکان کمک می کند. در بحث دریافت کد رهگیری که در معاملات مسکن اجباری است؛ وزارت راه و شهرسازی سامانه ای را ایجاد کرده که به صورت رایگان این کار را انجام می دهد و دیگر نیازی نیست مبلغی برای دریافت کد رهگیری به مشاوران املاک داده شود.

وی گفت: برای این منظور افراد می توانند به سایت https://amlak.mrud.ir/ مراجعه کرده و کد رهگیری را به صورت رایگان دریافت کنند.

خادمی بیان کرد: ثبت قراردادها در این سامانه به ما کمک می کند که بر افزایش ۲۰ درصدی اجاره بها نسبت به سال گذشته و بحث خانه های خالی نظارت کنیم.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان در گفتگو با بازار با اشاره به بازرسی از ۵۲۷ واحد مشاور املاک در استان کرمان اظهار کرد: از این تعداد ۳۰ نفر فاقد مجوز بودند که به نسبت حدود هزار ۷۰۰ واحد صنفی موجود در استان، آمار بالایی نیست.

محسن شهریاری ادامه داد: البته از این ۳۰ نفر هم ۲۵ مورد در اتحادیه دارای پروانه هستند و در حال انجام امور مربوط به اخذ مجوز هستند. تعداد واحدهای فاقد مجوز و پروانه انگشت شمار است.

وی در خصوص نظارت بر مشاوران املاک گفت: کمیسیون بازرسی اتحادیه مشاوران املاک کرمان شامل پنج نفر است که به صورت مستمر کار بازرسی از واحدها را انجام می دهند.

شهریاری عنوان کرد: علاوه بر این بازرسی اتاق اصناف که حدود ۲۵ تا ۳۰ نفر بازرس دارد به طور منظم در حال انجام است. بازرسی سازمان صمت و تعزیرات به صورت جداگانه کار بازرسی را انجام می دهد.

برای کنترل بیشتر بر بازار مسکن در تمامی بنگاه ها باید با نصب یک بنر اعلام شود که مالکان حق افزایش بیش از ۲۰ درصد قیمت اجاره بها نسبت به سال گذشته را ندارند

وی گفت: برای کنترل بیشتر بر بازار مسکن در تمامی بنگاه ها باید با نصب یک بنر اعلام شود که مالکان حق افزایش بیش از ۲۰ درصد قیمت اجاره بها نسبت به سال گذشته را ندارند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان با اشاره به الزام مشاوران املاک نسبت به نصب و در معرض دید قرار دادن نرخنامه و پروانه کسب افزود: مردم در این زمینه مطالبه گر باشند.

وی از نظارت بر قراردادهای مشاوران املاک به منظور جلوگیری از دریافت مبلغی بیشتر از کمیسیون خبر داد و عنوان کرد: قیمت را مالک اعلام می کند و مشاوران املاک نمی توانند در این زمینه دخالت داشته باشند. اگر قراردادی توسط مشاور املاک منعقد شود سال بعد از آن، مشاور املاک نمی تواند بیشتر از ۲۰ درصد به مبلغ اجاره بها اضافه کند.

وقتی قوانین دور زده می شود

شهریاری نظارت در این زمینه را دشوار دانست و دلیل آن را این گونه بیان کرد: صاحبخانه بعد از گذشت یک سال دیگر به مشاور املاک قبلی مراجعه نمی کند و به سراغ مشاور املاکی می رود که از نرخ اجاره بهای سال گذشته بی اطلاع است. همچنین ممکن است مالک آگهی اجاره ملکش را در فضای مجازی بگذارد و قرارداد را خارج از بنگاه منعقد کند. متاسفانه برای این موضوع هنوز راهکاری اندیشیده نشده است.

وی در خصوص نقش مشاوران املاک در بالا رفتن اجاره بها گفت: مسکن تابعی از حوزه های مختلف اقتصاد بوده و افزایش قیمت در سایر بخش ها بر مسکن تاثیر می گذارد. به عنوان نمونه افزایش قیمت مصالح ساختمانی و کمبود تولید بسیار اثرگذار است.

شهریاری ادامه داد: افزایش اجاره بها مختص کرمان نبوده و در سراسر کشور رخ داده است. کنترل بازار مسکن از اختیار و توان یک اتحادیه خارج بوده ضمن اینکه جزو وظایفمان هم نیست.

با توجه به افزایش قیمت مصالح ساختمانی، افزایش هزینه صدور پروانه ساختمانی و... سازندگان رغبتی به ساخت مسکن ندارند؛ باید توجه داشت که توان مردم برای خرید مسکن به شدت کاهش یافته است

وی کمبود عرضه را از دلایل افزایش اجاره بها دانست و افزود: با توجه به افزایش قیمت مصالح ساختمانی، افزایش هزینه صدور پروانه ساختمانی و... سازندگان رغبتی به ساخت مسکن ندارند؛ باید توجه داشت که توان مردم برای خرید مسکن به شدت کاهش یافته است.

وی با اشاره به اینکه تاثیرگذاری مشاوران املاک بر قیمت گذاری غیرقابل انکار است، تاکید کرد: باید توجه داشت که موجر قیمت را اعلام می کند. افزایش قیمت ها در دراز مدت به نفع مشاوران املاک نیست چرا که باعث راکد و قفل شدن بازار شده و در نتیجه معاملات کاهش می یابد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان با بیان اینکه قیمت ملک و نرخ اجاره بها مرتبط با یکدیگر هستند، گفت: با بالا رفتن قیمت ملک نرخ اجاره هم بالا می رود. این یکی از فاکتورهای موثر در افزایش قیمت است.

شهریاری با اشاره به تهیه دفترچه قیمت ملک در مناطق بیان کرد: در این زمینه دچار خلا قانونی هستیم که نیاز است از سوی قانون گذاران برطرف شود تا امکان برخورد وجود داشته باشد.

وی عنوان کرد: چنانچه همشهریان موردی مبنی بر افزایش نامتعارف نرخ اجاره بها از سوی مشاوران املاک را مشاهده کردند به اتحادیه مشاوران املاک، سازمان تعزیرات، بازرسی اتاق اصناف، بازرسی سازمان صمت اطلاع دهند.

شهریاری وظیفه اتحادیه مشاوران املاک کرمان را رسیدگی به تخلفات صنفی دانست و بیان کرد: بحث نظارتی ما بر روی کمیسیونی است که مشاوران املاک دریافت می کنند و در مورد قیمت اجاره بها نمی توانیم دخالتی انجام دهیم.

خلا قانونی در حوزه رهن و اجاره بها همچنان وجود دارد و مستاجران همچنان چشم به راه اتفاقات مثبت و راهگشا در این زمینه هستند.