بازار؛ گروه آب و انرژی: «قاچاقچیان سوخت در ایران دست کم ۳ برابر هیات علمی دانشگاه ها سود می برند.» این خبر را هادی بیگی نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با بازار اعلام کرده و در ادامه می گوید: ارزش یارانه بنزین و گازوییل که در کشور توزیع می شود حدود ۲۵۰ همت است. حالا اگر قرار باشد که ۲۰ هزار نفر دست به دست هم داده و یک درصد این رقم را قاچاق کنند با عدد بسیار بزرگی مواجه می شویم که بسیار وسوسه انگیز است.
بیگی نژاد: ارزش یارانه بنزین و گازوییل که در کشور توزیع می شود حدود ۲۵۰ همت است. حالا اگر قرار باشد که ۲۰ هزار نفر دست به دست هم داده و یک درصد این رقم را قاچاق کنند با عدد بسیار بزرگی مواجه می شویم که بسیار وسوسه انگیز است. برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد که سود قاچاقچیان سوخت ۳ برابر بودجه اعضای هیات علمی است
او معتقد است که دولت برای جلوگیری از این حجم قاچاق چاره ای جز اجباری کردن استفاده از کارت سوخت شخصی در جایگاه ها ندارد، می گوید: قیمت گازوییل در کشور های اطراف ما به لیتری ۳۰ هزار تومان هم می رسد آن وقت ما آن را به قیمت ۴۰۰ تومان عرضه می کنیم. این اختلاف قیمت به شدت جذاب بوده و انگیزه بالایی را برای قاچاق ایجاد می کند. طوری که گفته می شود ۱۰ الی ۱۵ درصد گازوییل که در کشور توزیع می شود به صورت قاچاق از کشور خارج می شود.
بیگی نژاد که سرانه مصرف بنزین در کشور را خیلی بالاتر از استانداردهای جهانی می داند، می گوید: دستگاه های حاکمیتی موظف هستند که مشخص کنند چه کسی این مقدار بنزین را مصرف می کند.
روزانه چقدر سوخت قاچاق می شود؟
اعداد مختلفی در مورد قاچاق سوخت اعلام می شود. قسمت جالب ماجرا اینجاست که متناسب با شرایط و اوضاع کشور رقم قاچاق سوخت هم تغییر می کند. بیگی نژاد از احتمال قاچاق ۲۰ میلیون لیتری گازوییل و بنزین خبر می دهد. جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش اما امسال گفته بود که «با محاسبه میزان پیمایش خودروهای دیزلی و میزان مصرف گازوئیل در صنایع و نیروگاه‌ها، میزان مصرف گازوییل باید حدود روزانه ۷۵ الی ۷۷ میلیون لیتر باشد، درحالی که این رقم روی ۸۵ میلیون لیتر است؛ یعنی سرنوشت حدود هشت الی ۱۰ میلیون لیتر گازوییل مشخص نیست». این در حالی است که سالاری معاون وزیر نفت در ۳۰ آذر سال گذشته به بازار گفته بود میزان قاچاق بنزین روزانه پنج تا شش میلیون لیتر و قاچاق گازوییل شش تا هفت میلیون لیتر است ...
در این میان هستند افرادی که ادعاهای مطرح شده از سوی مسئولین را قبول ندارند. محمد سرگزی، نماینده سیستان و بلوچستان در مجلس، شهریور پارسال گفته بود «تمام گازوئیلی که روزانه به سیستان و بلوچستان وارد می شود، سه میلیون لیتر است، در حالی که طبق اعلام مسئولان دستگاه های مربوطه، روزانه ۹ تا ۱۱ میلیون لیتر قاچاق سوخت از سیستان و بلوچستان داریم. در واقع اگر فرض کنیم تمام سه میلیون لیتر گازوئیل وارد شده به استان هم قاچاق شود، باز نسبت به آمار قاچاق سوخت، شش تا هشت میلیون لیتر کمتر است».
پیدا کنید پرتقال فروش را
پیدا کردن اینکه این حجم از سوخت چگونه به خارج از مرزهای کشور خارج می شود همانند پیدا کردن پرتقال فروش شده است.
قاچاق ۱۰ میلیون لیتر سوخت به طور تخمینی حدود سه هزار تانکر با ظرفیت ۲۰ هزار لیتر لازم است. این اعداد به خوبی نشان می دهد که قاچاق سوخت توسط افراد عادی سخت و تا حدودی غیر ممکن است
کارشناسان مدعی اند که قاچاق سوخت در چنین ابعاد بزرگی نمی تواند کار افراد عادی با سوخت برهای مرزی باشد. آنها در توضیح ادعای خود می گویند که قاچاق ۱۰ میلیون لیتر سوخت به طور تخمینی حدود سه هزار تانکر با ظرفیت ۲۰ هزار لیتر لازم است. این اعداد به خوبی نشان می دهد که قاچاق سوخت توسط افراد عادی سخت و تا حدودی غیر ممکن است و برای خروج غیر قانونی این حجم از بنزین و گازوییل به حمایت های زیادی نیاز است.
البته بیگی نژاد این ادعا را که قاچاق سوخت در کشور توسط عده ای خاص انجام می شود را قبول نداشته و تاکید می کند که قاچاق مساله ای است که توسط افراد معمولی اما به صورت سازمان یافته انجام می شود.
البته چندی پیش مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اسنادی که به مجلس رسیده است، درباره قاچاق سوخت افشا کرد که میزان قاچاق سوخت مایع توسط نیروگاه ها در ایران یک و نیم میلیارد لیتر است و نهادهای نظارتی از مجلس شورای اسلامی خواسته‌اند «فکری به حال حجم بالای تخلفات» بکند.
جالب اینجاست که ادعای مطرح شده را فعالین صنعت برق قبول ندارند. اواسط مرداد امسال بود که مدیرعامل نیروگاه دماوند در واکنش به این اظهارات گفت: اگر قاچاق گازوییل اتفاق می افتد پیش از ورود و تحویل سوخت به نیروگاه هاست.
طرحی که شروع نشده، پایان یافت
بر اساس آنچه مجلس به تصویب رسانده باید ۹۰ درصد سوخت گیری ها تا پایان امسال با کارت شخصی انجام شود تا شاید اینگونه بتوان جلوی قاچاق سوخت به خارج از کشور را گرفت. البته مسئولین شرکت پخش و پالایش مدعی اند در این ۴ ماه گذشته مقدار سوخت گیری با کارت سوخت های شخصی به حدود ۷۰ درصد رسیده است و تنها ۳۰ درصد مراجعین برای سوخت گیری از کارت جایگاه دارها استفاده می کنند.
طرح جایگزینی کارت بانکی با کارت های سوخت قرار بود که از اواخر تیر ماه در برخی از پمپ بنزین ها به صورت پایلوت اجرا شود. اما حالا با وجود گذشت یک ماه از زمان اعلام شده هنوز خبری از اجرای آن نیست و مسئولین شرکت پخش فرآورده های نفتی از اعلام هر گونه اطلاعات در اینباره خودداری می کنند
اما فعالین این حوزه معتقدند که دولت اگر به دنبال شفاف سازی در این حوزه است، طرح های بهتری برای این کار وجود دارد. ناصر رییسی فر رییس سابق انجمن جایگاه داران سوخت در اینباره به بازار می گوید: دولت خیلی راحت می تواند با جایگزین کردن کارت بانکی با کارت سوخت شرایطی را فراهم کند که ضمن تسریع روند سوخت گیری، مقدار بنزین مصرفی هر فردا را مشخص کند اما نمی دانم که چرا دولت به سراغ اجرای این طرح نرفته است.
گفتنی است که علی اکبر نژاد علی مدیر شرکت پخش فرآورده های نفتی پیشتر از اجرای آزمایشی توزیع بنزین با کارت بانکی در یکی از پمپ بنزین ها حداکثر تا پایان تیر ماه خبر داده بود. اما آنکونه که از گفته های مسئولین این شرکت بر می آید این طرح اجرا نشده متوقف شده است. حتی وقتی خبرنگار بازار از مسئولین روابط می خواست که نام جایگاه پایلوت را اعلام کند ابراز بی اطلاعی کرده و از اعلام نام آن پمپ بنزین امتناع می کردند.
صف های بنزین در تهران آب رفت
بعد از تشکیل صف های طولانی بنزین بود که محمد مخبر معاون اول رییس جمهور به شرکت پخش و پالایش رفت تا از نزدیک در جریان آخرین وضعیت تامین بنزین قرار گیرد. بعد از آن نشست بود که قرار شده برای عادی سازی شرایط محدودیت در سوخت رسانی در ۱۵ جایگاه پر تردد استان تهران برداشته شود. این تصمیم هر چند که به کوتاه شدن صف های بنزین در پایتخت کمک کرده اما همچنان در بسیاری از شهرهای مرزی کشور همچون چابهار صف های طولانی بنزین ادامه دارد و فیلم های آن در فضای مجازی حسابی وایرال شده است. گفتنی است جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی خواستار تشکیل جلسه غیرعلنی درباره موضوع بنزین شد.
نظر شما