بازار؛ گروه بانک و بیمه: آمار شاخص های اقتصادی اگرچه به درستی بر مبنای اصول محاسبات مراجع معتبر آماری استخراج می شود، اما چگونگی سنجش و نحوه آمارگیری ها بعضا به طوری است که هر دستگاه یا سازمانی در این زمینه معمولا سعی دارد با بکارگیری فنون محاسبات آماری عملکرد مثبت خود را اعلام کند.
به طور مثال برای تعیین نرخ تورم از بین بیش از ۳۰۰ کالای اساسی فقط چندین کالا مد نظر قرار می گیرد، انتخاب اقلامی که شاید خیلی از آنها مردم طی روز با آن سر و کار نداشته باشد اما همین اقلام شیوه آمارگیری درست و اصولی است که با ترفند، "میانگین" آن را از جز به کل تعمیم می دهند، در حالی که نرخ تورم یا سایر شاخص های کلان اقتصادی بایستی موشکافانه و اصولی استخراج و اعلام شود.
اخیرا نیز مرکز آمار ایران، میانگین هزینه سالانه یک خانوار شهری را ۱۳۷ میلیون تومان و یک خانوار روستایی را ۷۹ میلیون تومان اعلام کرده است.
هزینه و درآمدها برای مردم کاملا محرز است و هرکسی به درستی می داند چه اندازه در ماه یا سال درآمد دارد و در مقابل هزینه های زندگی آن طی این مدتها چقدر آب می خورد، بنابراین ادعاهایی مبنی بر انتشار آمار و ارقام هزینه میانگین ۱۱ میلیون تومانی یک خانوار شهری در ماه با واقعیت ها سازگاری ندارد
مردم میزان درآمد و هزینه ها خود را به خوبی می دانند
به طوری که طبق این آمار متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری ١,٦٦٩,٦٤١ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل آن، ٤٨,٥ درصد افزایش داشته است. در این میان کارشناسان اذعان دارند؛ بحث هزینه و درآمدها برای مردم کاملا محرز و مشخص است و هرکسی به درستی می داند چه اندازه در ماه یا سال درآمد دارد و در مقابل هزینه های زندگی آن طی این مدتها چقدر آب می خورد.
بنابراین ادعاهایی مبنی بر انتشار آمار و ارقام هزینه میانگین ۱۱ میلیون تومانی یک خانوار شهری در ماه با توجه به رشد سرسام آور قیمت ها در بازار همچنین هزینه های بالای زندگی خیلی نمی تواند با واقعیت هایی که مردم می بینند و لمس می کنند سازگاری داشته باشد، در چنین شرایطی اعلام و انتشار چنین آمارهایی هر چند شاید از حیث نحوه آمارگیری درست باشد اما اعتماد عمومی را نسبت به عملکرد مسئولان تا حدی سلب می کند، چرا که اخیرا مرکز پژوهشهای مجلس نیز درباره افزایش نرخ خط فقر اعلام کرد؛ این نرخ طی یک دهه از ۱۹ درصد به بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
همچنین برخی نمایندگان مجلس معتقدند؛ با توجه به شرایط گرانی ها در بازار، افزایش هزینه اجاره بهاء مسکن، تورم بالا قشر متوسط جامعه بناچار به سمت حاشیه‌نشینی در تهران روی آورده اند و خیلی از جمعیت کشور معیشت مناسبی ندارند.
لفظ تعیین آمار به شکل میانگین، همیشه مردم را از واقعیت هایی که وجود دارد گمراه می کند، در چنین شرایطی چنانچه همین رقم ۱۳۷ میلیون تومان هزینه سالانه خانوار شهری، میانگین کشوری در نظر گرفته شده باشد، نشان می دهد که حدود نیمی از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند
آمارهای بی کیفیتی که با واقعیت ها سازگاری ندارند
حسین راغفر، کارشناس اقتصادی طی گفتگویی با خبرگزاری «بازار» راجع به انتشار آمار اخیر مرکز آمار ایران در خصوص میانگین هزینه سالانه خانوار شهری با عدد ۱۳۷ میلیون تومانی، گفت: آمارهایی که از این دست جمع بندی و استخراج می شود، بی تردید کیفیت لازم را با توجه به اینکه به شکلی میانگین کشوری در نظر می گیرند، همچنین درآمد گروهای با وضعیت مناسب مالی بالا در آن لحاظ نمی شود، صحت آن نمی تواند دقیق، واقعی و جامع باشد، با این وجود این رویه آمارگیری با چنین شکلی پاسخ نمی دهد.
وی با بیان اینکه مراکز و مراجع معتبر آماری برای تعیین هزینه سالانه خانوارها ممکن است مثلا یک شهری را که به لحاظ اقتصادی وضعیت چندان مناسبی ندارد را برای محاسبات چگونگی میزان رقم هزینه های زندگی در نظر گیرند و تعیین نرخ هزینه شهروندان آن شهر را بصورت میانگین محاسبه کنند، بدون اینکه توجه ای به هزینه زندگی شهروندان متمکن سایر کلانشهرهای پرهزینه نمایند، اظهارداشت: با این وجود لفظ تعیین آمار به شکل میانگین، همیشه مردم را از واقعیت هایی که وجود دارد گمراه می کند. در چنین شرایطی چنانچه همین رقم ۱۳۷ میلیون تومان هزینه سالانه خانوار شهری، میانگین کشوری در نظر گرفته شده باشد، نشان می دهد که حدود نیمی از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند.
طبق پژوهشهای انجام شده یک دهم از جمعیت کشور در طبقاتی قرار دارند که به شدت فقیر هستند و معمولا کمتر جزو آمارها محسوب می شوند، از طرفی نیز چون نوسان هزینه های زندگی برای شهری چون ایلام با تهران بسیار بالاست، بنابراین میانگین هزینه ها برای تعیین آمارهای این شاخص خیلی واقعی نیست
ردگمی آماری با محاسبات میانگینی
پژوهشگر حوزهٔ فقر و عدالت اقتصادی در ادامه افزود: از آنجایی که مسئولان مدتی است آمار رسمی خط فقر را اعلام نمی کنند، بنابراین نمی توان دقیق اعلام کرد؛ خط فقر چند درصد است. اما مطابق رقم میانگین هزینه سالانه خانوارهای شهری و روستایی اعلام شده با وضعیت زندگی مردم در پی افزایش میزان هزینه ها در چند سال اخیر بخصوص سالجاری به دلیل نرخ بالای تورم و ارز که تورم خرداد ماه به حدود ۷۰ درصد رسید، کاملا مشخص است که فقر در جامعه بشدت در حال گسترش است.
راغفر ادامه داد: نکته قابل توجه این است که در تشخیص و تعیین هزینه های زندگی، معمولا دهک های بالا دارای درآمدی نامعلوم هستند، به عبارت دیگر دهک های شش به بالای درآمدی در محاسبات آماری گنجانیده نمی شوند و یا به پرسش نامه ها در این زمینه پاسخ نمی دهند، در چنین شرایطی محاسبات آماری در زمینه هزینه های زندگی گویا از ۵ یا شش دهک پایین درآمدی انجام می شود که آن را به کل کشور تعمیم می دهند.
این در حالی است که طبق پژوهشهای انجام شده ۱ دهم از جمعیت کشور در طبقاتی قرار دارند که به شدت فقیر هستند و معمولا کمتر جزو آمارها محسوب می شوند. به همین دلیل است که آمار و ارقام هزینه زندگی کیفیت لازم را برای تبیین رفتار توزیع درآمدی ندارد. از طرفی نیز چون نوسان میزان هزینه های زندگی برای شهرهایی چون ایلام با تهران بسیار بالاست بنابراین میانگین هزینه ها برای تعیین آمارهای این شاخص بصورتی دقیق مشخص و واقعی نیست.
بنا به این گزارش، هر چند آمارها از وضعیت هزینه های زندگی در سال گذشته طوری اعلام شده است که میانگین هزینه های سالانه خانوار شهری ۱۳۷ میلیون تومان و هزینه خانوار روستایی ۷۹ میلیون تومان بوده اما کارشناسان می گویند هزینه های زندگی در پی رشدسرسام آور قیمت ها دربازار، تورم و ... بیش از این رقم است.
نظر شما