به گزارش بازار، ورق سیاه آهن از محصولات پرفروش و پرتقاضا در بازار فولاد ایران و جهان محسوب می‌شود. اما یکی از مشکلات اساسی که فروشندگان و خریداران این کالای پرطرفدار را درگیر خود کرده است، ایجاد زنگ‌زدگی یا خوردگی در این ورق‌ها با گذشت زمان است. راه‌های مختلفی برای پیشگیری از زنگ‌زدگی و از بین‌بردن آن وجود دارد که روش‌های صنعتی یا سنتی را شامل می‌شود.
علت زنگ زدگی ورق سیاه آهن
از آنجا که عنصر آهن دارای خاصیت واکنش‌پذیری بالایی است، زمانی که در مجاورت عناصری چون اکسیژن یا اسیدهای قوی قرار می‌گیرد، شروع به واکنش با آنها می‌کند و زنگ می‌زند. البته برای شروع این واکنش رطوبت نیز لازم خواهد بود و تنها حضور اکسیژن عامل ایجاد زنگ‌زدگی در ورق آهن نیست.
به‌طور کلی سه عامل اصلی را می‌توان دلیل ایجاد انواع زنگ‌زدگی دانست که عبارتند از:
عامل وابسته به فرآیند ساخت و تولید
بسیاری از موارد زنگ‌زدگی پیش از مرحله بسته‌بندی در حین فرآیند تولید داخل کارخانه اتفاق می‌افتند. با توجه به متغیرهای بسیاری که در تولید ورق آهن دخیل هستند، حفظ و کنترل این پارامترها در فرآیند ساخت و تولید برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و کاهش قیمت ورق سیاه آهن بسیار مهم است.
شرایط بسته‌بندی
نوع مواد مورد استفاده در بسته‌بندی ورق آهن بسیار اهمیت دارد. استفاده از کاغذهای خط‌دار یا فرآوری‌شده با مواد اسیدی می‌توانند رطوبت را در خود نگه دارند و باعث زنگ زدگی ورق سیاه فولادی شوند. استفاده افراطی از پوشش برای بسته‌بندی نیز می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و خطر زنگ‌زدگی را افزایش دهد.
شرایط محیطی
آب‌وهوا و اقلیم نگه‌داری از تولیدات فلزی تاثیر مستقیمی بر ایجاد خوردگی بر روی آنها دارد. علاوه بر دما و رطوبت، آلاینده‌های موجود در هوا نیز تاثیر مخربی بر روی ورق فولاد خواهند گذاشت.
انواع زنگ زدگی ورق سیاه آهن
اولین گام در مسیر پیشگیری یا از بین بردن زنگ‌زدگی ورق فولادی، شناخت انواع مختلف آن خواهد بود. آنچه که شما در ظاهر ورق سیاه زنگ زده مشاهده می‌کنید شاید کم‌آسیب‌ترین بخش ماجرا است. اغلب چیزهایی که قابل مشاهده نیستند یا کمتر آشکار هستند، صدمه و تخریب بیشتری را به همراه دارند.
از نظر ظاهری، زنگ‌زدگی در طیف‌های رنگی بین زرد تا قرمز و سیاه قابل مشاهده می‌شود. در واقع هر رنگ نشان‌دهنده شرایطی خواهد بود که زنگ را تشکیل داده است. انواع زنگ‌زدگی بر اساس رنگ ظاهری عبارتند از:
زنگ‌زدن قرمز رنگ ورق آهن (Fe۲O۳.H۲O)
این زنگ‌زدگی نشان می‌دهد که ورق سیاه آهن شما در مجاورت رطوبت و اکسیژن فراوانی قرار گرفته است. این نوع از خوردگی نتیجه تماس زیاد با هوا و رطوبت و ترکیب متوالی با یک آلاینده (اغلب نمک) خواهد بود. به احتمال قوی این عامل این نوع زنگ‌زدن ورق، یک عامل محیطی است؛ زیرا هیچ نشانه‌ای از زنگ‌زدگی قبلی در قطعات فلزی وجود ندارد و با یک خوردگی یکنواخت مواجه هستیم.
زنگ‌زدگی زرد رنگ ورق آهن (FeO(OH).H۲O)
در این نوع از زنگ‌زدگی با رطوبت بالا روبرو خواهیم بود و دیگر اثری از اکسیژن زیاد نیست. زنگ زدن با رنگ زرد معمولا در نواحی فرورفته ورق سیاه مشاهده می‌شود. اصطلاح «زنگ حل شده» در این نواحی اتفاق می‌افتد. در اکثر مواقع نشان می‌دهد که ورق سیاه در مکان‌هایی که آب راکد و ایستا وجود دارد، نگه‌داری شده است.
زنگ‌زدن قهوه‌ای رنگ ورق سیاه آهن (FeO(OH).H۲O)
این نوع زنگ‌زدن ورق سیاه آهن زمانی رخ می‌دهد که آن را در مجاورت اکسیژن بالا و رطوبت کم قرار داده باشید. این نوع از خوردگی به نسبت موارد پیشین از زنگ خشک‌تری برخوردار خواهد بود. معمولا در اقلیم گرم و خشک، در اثر واکنش با اکسیژن و رطوبت موجود در هوا به صورت پوسته‌ای قهوه‌ای زنگ مایل به قرمز روی سطح فلز تشکیل می‌شود.
زنگ قهوه‌ای گاهی اوقات تنها یک خوردگی موضعی است که به‌صورت لکه‌های غیریکنواخت در مناطق خاصی از ورق دیده می‌شوند نه در کل سطح. بنابراین، باید عامل ایجاد آن را در فرآیند تولید جستجو کرد.
از بین بردن زن زدگی ورق سیاه
برای از بین بردن زنگ‌زدگی آهن روش‌های متعددی وجود دارد، تکنیک‌هایی که به‌صورت صنعتی از آنها استفاده می‌شود عبارتند از:
- واترجت
- سندبلاست
- سات بلاست
- لیزر و الکترولیز
روش‌های شیمیایی با استفاده از محلول‌های شیمیایی عبارتند از:
- محلول استیک اسید
- سدیم هیدروژن کربنات
- استفاده از لیمو و یا مایع آب لیمو
- اسید سیتریک یا فسفریک
- اسید اگزالیک
جمع‌بندی
خوردگی یا زنگ‌زدن ورق سیاه آهن یک واکنش طبیعی است که بسیار مشاهده می‌شود، شناخت انواع زنگ‌زدگی و عوامل ایجاد آن می‌تواند به رفع و از بین‌بردن این اثر مخرب کمک کند. با مشاهده هر یک از انواع زنگ‌زدگی بر روی ورق آهن، لازم است تا اقدام مناسبی برای رفع آن انجام دهیم تا طول عمر آن افزایش یابد.
نظر شما