تامین مالی از شبکه بانکی ارزان است

به گزارش بازار، محمود نادری، مدیر اداره عملیات بازار باز بانک مرکزی، در نشست هدایت اعتبار و رشد اقتصادی در سی‌امین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی گفت: در اقتصاد قیمت تصفیه کننده همه چیز است، یعنی قیمت تضمین می‌کند آن کسی که وام می‌گیرد، آیا می‌تواند سود بالاتر از تورم انتظاری داشته باشد یا خیر؟ بنابراین تورم انتظاری یعنی سود بدون تلاش و زحمت.

نادری گفت: تمام تولید کننده‌ها در قسمت C یا هزینه خودشان با انواع و اقسام قیمت‌های سرکوب شده هزینه‌هایشان را جبران می‌کنند، یعنی سرکوب آب، گاز و برق دارند و هر جا به مشکل خوردند، به اعتبارات ارزان دسترسی دارند، اما وقتی می‌خواهند P یا قیمت کالاهای خود را به فروش برسانند، متناسب با تورم انتظاری تعدیل نمی‌کنند؟ بازار این را به ما نمی‌گوید. بازار به ما می‌گوید که شرکت‌ها به یک حاشیه سود راحت، آسان و بدون بهره وری عادت کرده‌اند؛ بنابراین بانک‌ها بنگاه‌های اقتصادی را به یک حاشیه سود راحت عادت داده اند.

وی با اشاره به پدیده‌های روند نزولی تشکیل سرمایه ناخالص، تخریب محیط زیست، شکاف دانش و رشد نا مناسب GDP گفت: باید پرسید که این پدیده‌ها نتیجه خیرخواهی سیاست‌گذاران قبلی بوده است و یا نتیجه احترام به قیمت؟ یعنی به چه مقدار نیروهای بازار را لحاظ کرده ایم که به این دوره رسیده ایم و چقدر خواستیم جامعه را خیرخواهانه رشد دهیم که به اینجا رسیدیم؟

مدیر اداره عملیات بازار باز بانک مرکزی تصریح کرد: تجربه تاریخی اقتصاد ایران نشان می‌دهد که اقتصاد ایران سراسر سرکوب مالی، سرکوب ارزی، سرکوب قیمت انرژی، سرکوب قیمت کار بوده است، نتیجه همه این موارد نشانه این است که به قیمت به عنوان عصاره علم اقتصاد احترام نگذاشته ایم.

نادری با اشاره به این که شکلی که به رانت جویان اجازه می‌دهد از رانت بهره ببردند در حال تغییر کلمات است، گفت: قیمت «خیلی» از مشکلات اقتصادی را حل خواهد کرد، اما چرا خیلی از مشکلات و نه تمام مشکلات؟ به دلیل این که قیمت همه مشکلات را رفع نخواهد کرد.

این کارشناس بانکی با اشاره به اینکه یک مقوله «شکست بازار» داریم، گفت: یک راهکار در حوزه تامین مالی به نام «بانک داری توسعه‌ای» داریم و بانکداری توسعه‌ای کاری انجام می‌دهد که بخش خصوصی حاضر به انجام آن نیست و روش آن به این صورت است که از یک پول ۱۰۰ بار استفاده می‌کند. وقتی که دولت پولی را خرج می‌کند، آن پول برای همیشه رفته است، اما زمانی که از بانکداری توسعه استفاده می‌کنید، این پول دوباره به بانک باز می‌گردد و مجددا این پول قابل استفاده است.

وی افزود: ما یک حوضچه داریم که کل تامین مالی اقتصاد از آن طریق انجام می‌شود، اسم آن نقدینگی است که در سال گذشته نقدینگی ۳۰ درصد رشد کرده است، اما باز هم گفته می‌شود که تامین مالی در اقتصاد وجود ندارد، بنابراین با «معمای نقدینگی» در سطح خرد و کلان مواجه هستیم.

نادری اظهار داشت: سوال این است با این همه تغییر در مانده تسهیلات چرا همچنان ارائه تسهیلات انجام نمی‌شود؟ زیرا هر واحد خلق نقدینگی یعنی تولید یک کالا به نام پول و وقتی شما این پول را ارزان تولید می‌کنید، آنقدر مشتری آن زیاد می‌شود که در نقدینگی کم می‌آوریم؛ بنابراین نتیجه نقدینگی این بوده است که خلق پول در شبکه بانکی ارزان است.

مدیر اداره عملیات بازار باز بانک مرکزی افزود: سوال بعدی این است که چرا بازارهای مالی رشد نمی‌کنند و چرا شرکت‌ها برای تامین مالی به بانک‌ها وابسته هستند و از بورس نمی‌توانند تامین مالی کنند و چرا یک شرکت برای خرید زمین و ماشین آلات و تامین مواد اولیه از بانک‌ها وام می‌گیرد و چرا این شرکت از منابع داخلی خودش استفاده نمی‌کند؟ در جواب باید گفت که تامین مالی از شبکه بانکی ارزان است؛ بنابراین بازارهای مالی به دلیل اینکه شبکه بانکی ارزان است رشد نمی‌کند.

وی در پایان گفت: دو نوع تامین مالی در اقتصاد داریم، اولین تامین مالی از طریق شبکه بانکی است که این نوع تامین مالی به خلق پول می‌انجامد که به حوضچه می‌افزاید و نوع دوم آن است که داخل حوضچه می چرخد. ضمن اینکه دلیل اینکه بازار مالی رشد نمی‌کند این است که شبکه بانکی ارزان است.