بازار؛ گروه استانها: نوبرانه‌ها رسیدند میوه‌های سردرختی هم همین‌طور . باغ‌های زردآلو، آلو، هلو و ... این روزها در سطح استان سمنان در حال میوه دادن هستند هرچند سرمازدگی بهار ۹۹ بسیاری از محصولات را به‌خصوص در قطب میوه‌های باغی یعنی شاهرود از بین برد اما هنوز نیمه‌جانی در بازار میوه‌های استان وجود دارد.
سرمازدگی و کاهش تولید، واردات میوه از استانهای دیگر، تورم، گرانی حمل‌ونقل و ... سبب شده تا این روزها مردم استان سمنان در مقابل درب میوه‌فروشی‌ها با چشمانی متعجب به قیمت‌ها نگاه کنند. زردآلو ۳۵ هزار تومان آن‌هم در مهد زردآلو که خودش بهترین تولیدکننده این اقلام در کشور است!
اختلاف قیمت ها مشهود است
گرانی میوه تنها مشکل نیست متأسفانه این روزها شاهد هستیم که دیگر یک قیمت‌گذاری واحد هم در سطح استان سمنان دیده نمی‌شود و هر کس هر میزان که می‌خواهد میوه را می‌فروشد. این امر سبب شده تا میوه و تره‌بار در هر جای شهر یک قیمت متفاوت داشته باشد.
این روزها شاهد هستیم که دیگر یک قیمت‌گذاری واحد هم در سطح استان سمنان دیده نمی‌شود و هر کس هر میزان که می‌خواهد میوه را می‌فروشد
اختلاف پنج‌هزارتومانی یک کیلوگرم میوه بین دو خیابان اصلاً پدیده‌ای نیست که مردم استان سمنان با آن آشنا باشند اگر همین پنج سال چنین چیزی را برای یک شهروند استان تعریف می‌کردی قطعاً باور نمی‌کرد اما امروز شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که ناباوری‌ها هم باورکردنی شده‌اند.
سه پلاستیک میوه ۱۰۰ هزار تومان! یک کیلوگرم زردآلو، یک و نیم کیلوگرم گوجه‌سبز و سه عدد ملون یا طالبی می‌شود بیش از مجموع یارانه یک ماه یک خانواده دو نفرِه. این شرایط حاکم بر بازار میوه و تره‌بار استان سمنان است.
بازار متولی ندارد
بازاری که انگار هیچ متولی برای قیمت‌گذاری ندارد و نظارت‌ها هم از سوی اصناف و سمت در راستای گران‌فروشی و کم‌فروشی و ... اعمال می‌شود اما وقتی فاکتور دقیقی وجود ندارد چگونه می‌توان یک فروشنده را جریمه یا اعمال قانون کرد؟
یکی از فروشندگان میوه و تره‌بار استان سمنان دراین‌باره به خبرنگار بازار، می‌گوید: متأسفانه هیچ نظارتی بر قیمت‌گذاری نیست باری که به میدان روز می‌آید از باغدار خریداری‌شده، دلالان بر روی آن سود می‌کشند حجره‌دار میدان بار دوباره بر روی آن سود می‌کشد من باید آن را بخرم کرایه بدهم و روی آن سود بکشم درنتیجه وقتی بار از باغ به دست مشتری می‌رسد بااینکه فاصله باغ تا بازار شاید ۱۰ کیلومتر هم نباشد سه برابر می‌شود.
اصلاً خطی بین ارزان‌فروشی و گران‌فروشی وجود ندارد که بخواهیم آن را ملاک قیاس بگیریم
محمدعلی بابیان اینکه باید قیمت‌گذاری واقعی و درستی باشد که من مغازه‌دار اگر گران بفروشم مرا جریمه کنند اینکه یک روز آلو در بازار ۱۲ هزار تومان است فردا ۱۳ هزار تومان پس‌فردا ۱۴ هزار تومان که نمی‌توان نظارت کرد. اصلاً خطی بین ارزان‌فروشی و گران‌فروشی وجود ندارد که بخواهیم آن را ملاک قیاس بگیریم.
وی بابیان اینکه از اردیبهشت‌ماه تاکنون یک‌بار دهم اصناف و اتحادیه و صنعت معدن به مغازه من نیامده‌اند، می‌گوید: من در وسط هسته مرکزی شهر شاهرود کاسبی می‌کنم اما یک و نیم ماه است که اصلاً هیچ بازرسی به این راسته وارد نشده است.
ساز و کار قیمت گذاری
دیگر فروشنده میوه نیز بابیان اینکه ما مغازه‌دار آن‌هم دوست داریم تا میوه را ارزان بخریم تا ارزان بفروشیم و مشتری بیشتری داشته باشیم، می‌گوید: ما که بدمان نمی‌آید هلو را سه هزار تومان بخریم ولی وقتی در میدان بار بعضاً تا هشت هزار تومان برایمان فاکتور می‌کنند ما مجبور هستیم آن را ۱۱ هزار تومان بفروشیم یا نه؟ من هم اجاره مغازه‌دارم، قبوض دارم، بدهی دارم و من هم زندگی می‌کنم.
حسین نیازی در پاسخ به سؤالی درباره تعدد قیمت‌ها می‌گوید: اتحادیه باید یک قیمت واحد بدهد اما قیمتی که می‌دهد واقعی نیست مثلاً گوجه‌سبز اعلام می‌شود شش هزار و ۵۰۰ تومان امروز در میدان بار هم این قیمت گوجه‌سبز خوب پیدا نمی‌شود من باید بار را هفت هزار تومان بخرم اما آن را شش هزار و ۵۰۰ تومان بفروشم! اصلاً این قیمت‌گذاری‌ها چه سازوکاری دارد؟
وی بابیان اینکه از پشت میز اتحادیه نمی‌توان قیمت‌گذاری کرد، می‌گوید: باید به میدان بروند و بازدید کنند اصلاً میوه‌ای که شش هزار تومان قیمت می‌گذارند وجود دارد یا نه! امروز توت‌فرنگی در بورس است و آن را شش تا هشت هزار تومان می‌خریم و معمولاً تا ده الی ۱۲ هزار تومان می‌فروشیم اما دیگر اتحادیه فکر گرما، خرابی، گندیدگی میوه و هدر رفت آن را نمی‌کند پس درنتیجه خود کاسب باید حواسش باشد تا ضرر نکند پس اگر می‌بینید قیمت‌ها متفاوت است یک دلیلش این است که کسبه از ضرر فرار می‌کنند.
قیمت گذاری از پائین به بالا است
یکی از میوه‌فروشان نیز با اشاره به‌ضرورت قیمت‌گذاری از مبدأ می‌گوید: امروز قیمت از پائین به بالا گذاشته می‌شود یعنی کسبه جزء می‌گوید امروز موز را کیلوگرمی ۱۸ هزار تومان می‌فروشم کسی خرید و نخرید هم نخرید! حال این فروشنده موز را ۱۰ هزار تومان خریده یا ۱۴ هزار تومان اصلاً اهمیتی ندارد.
سید علی میرحسینی بابیان اینکه وقتی سازوکار درست قیمت‌گذاری و نظارت وجود ندارد متأسفانه سبب می‌شود تا همکاران ما میوه‌ای را که شش هزار تومان در میدان است ۱۴ هزار تومان بفروشند و همان میوه ۱۰۰ متر پائین تر ۱۰ هزار تومان است.
وی می‌افزاید: شش هفت سالی می‌شود که دیگر فرایند قیمت‌گذاری در همه‌چیز نه‌فقط میوه تغییر کرده است امروز شما بازار خودرو را هم نگاه کنید همین است بنگاهی و خودروساز هر چه بخواهند روی ماشین می‌گذارند درحالی‌که خاطرمان است مثلاً پرتغال شمال در همین شش، هفت سال پیش سه نمونه کیفیت و سه نمونه قیمت داشت که با نهایت اختلاف ۵۰۰ تومان در هر کیلو به دست بازاری می‌رسید اما امروز هر کس برای خودش یک اتحادیه است.
قیمت متفاوت میوه‌ها
تلاش برای مصاحبه با اتحادیه تره‌بار و میوه‌فروشان استان سمنان بی‌نتیجه ماند البته موضع اتحادیه تقریباً تکذیب این موضوع است و معتقد هستند که قیمت‌گذاری‌ها روزانه اعلام می‌شود و با متخلفان این حوزه هم برخوردهایی صورت می‌گیرد.
زردآلو در استان سمنان از کیلوگرمی ۲۷ تا ۵۵ هزار تومان در حال فروش یا قیمت توت‌فرنگی جعبه‌ای از شش تا ۱۲ هزار تومان در تغییر است
درحالی‌که واقعیت جامعه چیز دیگری است بررسی‌های خبرنگار بازار نشان می‌دهد که زردآلو در استان سمنان از کیلوگرمی ۲۷ تا ۵۵ هزار تومان در حال فروش است یا قیمت توت‌فرنگی جعبه‌ای از شش تا ۱۲ هزار تومان در تغییر است، درست است که کیفیت در قیمت تأثیر دارد اما تفاوت ۱۰۰ درصدی و حتی بعضاً ۲۰۰ درصد یک کالا بین دو خیابان به نظر نمی‌رسد ارتباطی باکیفیت داشته باشد.
مهدی یحیایی معاون نظارت و حمایت از حقوق مصرف‌کننده صمت استان سمنان از بازرسی و نظارت بر بازار استان خبر داد و به خبرنگار بازار، گفت: در ماه رمضان فقط ۴۰۰ پرونده تخلف به ارزش سه میلیارد ریال در سطح استان افتتاح شد و با متخلفان حوزه گران‌فروشی و کم‌فروشی و ... مقابله شده است.
یحیایی بابیان اینکه بازرسی‌های اصناف، صمت و ... انجام می شود اما نیاز است تا مردم هم به ما در برخورد با متخلفان کمک کنند، بیان کرد: سامانه ۱۲۴ در اختیار مردم است تا بتوانیم در بحث مقابله با تخلفات در سطح استان عملکرد بهتری داشته باشیم.
میوه کالای لوکس شد
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، با اشاره به اینکه ساز و کار قیمت‌گذاری به‌خصوص در میوه و تره‌بار نامناسب است، می‌گوید: عوامل زیادی در چند نرخی بودن و یا گرانی میوه و تره‌بار موثر است که از جمله آن‌ها می‌توان به سرمازدگی بهار ۹۹ در باغات شاهرود و میامی و بخشی از دامغان و مهدی‌شهر اشاره کرد که سبب شد تا محصول نایاب و قیمت افزایش یابد.
مشکل اینجاست که وقتی زردآلو کم می‌شود اگر باغدار در کنار آن محصول هلو نیز کاشته است می‌خواهد تا قیمت ضرر زردآلو را با هلو جبران کند
علیرضا صالحیان می افزاید: مشکل اینجاست که وقتی زردآلو کم می‌شود اگر باغدار در کنار آن محصول هلو نیز کاشته است می‌خواهد تا قیمت ضرر زردآلو را با هلو جبران کند یا برای دلالان میوه نیز به همین شکل ضرر کمبود زردآلو را با افزایش قیمت هلو و آلو و ... جبران می کنند که این به گرانی همه محصولات میوه و تره‌بار به‌خصوص سردرختی‌ها کمک می کند.
وی با بیان اینکه مردم این روزها قدرت خرید ندارند در نتیجه میوه‌های سردرختی و نوبرانه کالایی لوکس محسوب می شود، می‌گوید: وقتی میوه تبدیل به کالای لوکس شود نشان می‌دهد که ساختار اقتصادی و قیمت‌گذاری و نظارتی بر میوه و تره‌بار هم ایرادات فراوانی دارد.
ساختار قیمت گذاری معیوب است
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه گیلاس هنوز روانه بازار نشده اما وقتی زردآلو کیلوگرمی ۴۰ هزار تومان باشد گیلاس نوبرانه حتما ۱۵۰ هزار تومان است، می‌گوید: شما اگر ۲۰ سال پیش به کسی می گفتید که در دو دهه دیگر دو پلاستیک میوه ۲۰۰ هزار تومان می شود حتماً به شما می خندید اما ساختارهای نادرست قیمت‌گذاری از باغدار تا بنک دار، میدان بار و عرضه کننده خرده پا با احتساب کارگر، کشاورز، حمل‌ونقل، نگهداری و ... سبب می شود تا بازار به آشوب کشیده شود.
صالحیان درباره راهکار این شرایط می‌گوید: باید ساختار قیمت‌گذاری را تغییر داد و از بالا به پائین کرد و نه از پائین به بالا. یعنی باغدار بتواند با کسر تمام هزینه ها رقمی را به عنوان قیمت تمام شده محصول خود عنوان کند سپس دلالان و واسطه ها را حذف کرد تصدی گری را کنار گذاشت و شرایطی را ایجاد کرد که محصول باغدار مستقیماً عرضه شود.
وی می افزاید: وقتی دلالان دو برابر کشاورز و باغداری سود می‌کنند که یک‌سال در سرما و گرما کار کرده، این یعنی یک جای کار ایراد دارد و باید این ساختار مورد اصلاح قرار گیرد.
قیمت میوه و تره‌بار در مکان های مختلف شهرهای استان سمنان با هم تفاوت‌های فاحشی دارند این از یک فرآیند معیوب قیمت‌گذاری و عرضه میوه خبر می‌دهد فرآیندی که گویا هنوز اراده‌ای برای اصلاح آن نیست چرا که چندین سال از این شرایط می‌گذرد و سال به سال هم شاهد افزایش شکاف بین قیمت‌ها و گرانی میوه‌ها هستیم.
نظر شما