جنگ اوکراین و اهمیت گاز قطر

بازار؛ گروه بین الملل: بخش نفت و گاز محرک غالب اقتصاد قطر بوده است. اگرچه این بخش در طی سالها کانون اصلی سرمایه‌گذاری‌های قطر باقی مانده است، اما تاکید به طور فزاینده‌ای به توسعه تولید گاز و ظرفیت صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) این کشور است.

میدان شمالی قطر و ذخایر عظیم گاز دریایی قابل بازیافت آن به عنوان موتور تحول سریع اقتصادی این کشور عمل کرده است. درآمد حاصل از صادرات گاز که در سال گذشته بالغ بر ۱۳۲ میلیارد دلار بود، قطر را به یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان با تولید ناخالص داخلی بیش از ۸۴۰۰۰ دلار به قیمت فعلی تبدیل کرده است.

در حالی که رونق ساخت‌وساز پیش از جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ اقتصاد قطر را در سال‌های اخیر تقویت کرده است، درآمد حاصل از توسعه ظرفیت تولید و صادرات LNG این کشور احتمالاً اقتصاد را برای سال‌های آینده هدایت می‌کند - تا حدی به دلیل آشفتگی بازار ناشی از پیامدهای تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲.

پرداخت های استراتژیک قطر

توسعه صنعت گاز قطر نقطه عطفی در تاریخ این کشور بود. درآمد حاصل از صادرات گاز مایع ثروت مالی و استقلال سیاسی آن را تضمین کرده است. سرمایه گذاری گسترده در ظرفیت تولید و صادرات گاز توسط شرکت دولتی انرژی که در ابتدا با نام شرکت جنرال پترولیوم قطر (QGPC) شناخته می شد، این کشور را قادر می سازد تا به یک نیروگاه انرژی، سرمایه گذاری و رسانه و همچنین به یک دلال قدرت دیپلماتیک تبدیل شود.

ظهور قطر به عنوان تامین کننده گاز جهانی تابعی از مواهب منابع طبیعی این کشور است، به ویژه ذخایر گازی آن در میدان عظیم شمالی و همچنین محصول آینده نگری، جاه طلبی، عزم و انعطاف لازم برای پاسخ دهی ماهرانه به شرایط متغیر بازار است.

ظهور قطر در بازار جهانی گاز ناشی از توانایی این کشور برای انطباق با شرایط متغیر بازار نیز است. به عنوان مثال در طول دهه ۱۹۹۰، قطر به کاهش هزینه ها در سراسر زنجیره تامین گاز مایع و استفاده گسترده از توربین های گازی سیکل ترکیبی در تولید برق با تغییر جهت دادن منابع گاز خود به سمت بازار صادرات جهانی پاسخ داد.

جنگ اوکراین و بازار جهانی گاز مایع

جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ بازارهای گاز مایع را متحول کرد. از آنجایی که روسیه ارسال گاز از طریق خط لوله به مشتریان اتحادیه اروپا (EU) خود را کاهش داد، خریداران اروپایی برای جبران وقفه در عرضه، حجم بی سابقه ای از گاز مایع را خریداری کردند. تقاضای بالاتر اروپا به نوبه خود باعث افزایش قیمت جهانی گاز مایع شد و گاز کمتر از قبل در سبد واردکنندگان آسیایی قرار گرفت.

افزایش شدید واردات گاز مایع به اروپا با کاهش شدید در سایر نقاط جهان به ویژه در آسیا، متعادل شد. ژاپن، کره جنوبی، چین و هند - بزرگترین واردکنندگان گاز مایع در جهان - همگی خرید خود را در سال گذشته کاهش دادند.

اما کاهش سریع اخیر قیمت‌ها - که به دلیل زمستان معتدل و تلاش‌های دولت‌ها در سطح جهان برای محدود کردن مصرف انرژی - باعث شده است که علاقه در سراسر آسیا، در میان خریداران جدید گاز مایع برای واردات سوخت، دوباره برانگیخته شود. هند، بنگلادش و تایلند دوباره محموله های خود را در بازار نقدی تهیه می کنند. ویتنام و فیلیپین در حال افزایش آمادگی برای آغاز واردات گاز مایع هستند، همانطور که هنگ کنگ قرار است اولین محموله خود را در ماه مه دریافت کند.

با این حال اگرچه خریداران در سراسر جهان به طور کلی در مورد نقش گاز مایع در طول انتقال انرژی مطمئن هستند، اما قابلیت اطمینان تامین کننده به اولویت اصلی تبدیل شده است. خریداران به طور فزاینده ای نگران امنیت عرضه و اختلالات احتمالی ژئوپلیتیکی هستند. تمرکز مجدد بازار گاز مایع بر امنیت عرضه باعث بازگشت به قراردادهای بلندمدت شده است.

قطر به بحران انرژی واکنش نشان می دهد

جنگ در اوکراین، با تشدید تعادل عرضه و تقاضای گاز مایع و افزایش عدم اطمینان در مورد عرضه، نقش پیشرو قطر در بازار گاز مایع را برجسته کرده و نفوذ آن را افزایش داده است. این کشور همچنین انگیزه و فرصتی را به دست آورده است تا سبد صادرات گاز خود را تقویت و تنوع بیشتری بخشد، مشارکت خود با IOC را تقویت کند و اعتبار سبز خود را تقویت کند.

برای قطر، که مدت‌ها روی گاز مایع شرط‌بندی کرده است، گاز طبیعی در واقع یک سوخت انتقالی «سبز» است. بر این اساس، دوحه تلاش کرده است تا خود را هم به عنوان تامین کننده پیشرو یک کالای مورد تقاضا و هم به عنوان حامی توانمند و متعهد حرکت به سمت بی طرفی کربن قرار دهد. در مواجهه با چالش دوگانه تامین انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، قطر از سال ۲۰۱۲ در تلاش برای کاهش شعله ور شدن معمول گاز بوده است.

هجده ماه پیش، دوحه استراتژی ملی محیط زیست و تغییر اقلیم قطر را راه‌اندازی کرد، یک برنامه اقدام جاه‌طلبانه برای کاهش تغییر آب و هوا که کاهش ۲۵ درصدی شدت کربن نیروگاه‌های گاز مایع و فعالیت‌های بالادست خود را تا سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی می‌کند. طبق گزارش‌ها، توسعه میدان شمالی شامل طرح کاهش کربن می‌شود و قطر در حال افزایش سرمایه‌گذاری‌های انتقال انرژی خود است، نشانه‌ای از این که این کشور آماده است تا ریسک تجاری را برای حفاظت از تقاضا بپذیرد، زیرا جهان در تلاش برای رسیدن به انتشار خالص صفر و حمایت از پایداری انرژی در آینده است.

در نهایت باید گفت رشد اقتصادی قطر، ظهور به عنوان یک منبع انرژی و توانایی طرح قدرت نرم در سطح منطقه ای و جهانی تا حد زیادی به توسعه صنعت گاز مایع آن نسبت داده می شود. اما عدم قطعیت مداومی که بر بازارهای جهانی انرژی و ژئوپلیتیک مسلط است، هیچ تضمینی برای اینکه قطر بتواند بر موفقیت های گذشته خود تکیه کند، ارائه نمی دهد.