بازار؛ گروه بین الملل: نشست رسمی وزرای دارایی آسه آن و روسای بانک مرکزی روز سه شنبه (۲۸ مارس) در اندونزی آغاز شد. در راس دستور کار این نشست، بحث‌هایی برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا، یورو، ین و پوند انگلیس از مبادلات مالی و حرکت به سمت تسویه حساب با ارزهای محلی قرار داشت. در این نشست تلاش‌ها برای کاهش وابستگی به ارزهای اصلی از طریق طرح معاملات ارز محلی (LCT) مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این موضوع تمدید طرح قبلی بوده که قبلاً بین اعضای آسه آن اجرا شده است.
این بدان معناست که سیستم پرداخت دیجیتال فرامرزی آسه آن بیشتر گسترش خواهد یافت و به این کشورها اجازه می‌دهد تا از ارزهای محلی برای تجارت استفاده کنند. البته در نوامبر ۲۰۲۲ بین اندونزی، مالزی، سنگاپور، فیلیپین و تایلند توافق نامه‌ای در مورد چنین همکاری‌هایی حاصل شد. این طرح برای نخستین بار از بانک مرکزی اندونزی در ۲۷ مارس مطرح و اعلام شد بانک اندونزی در حال آماده شدن برای معرفی سیستم پرداخت داخلی خود است.
جوکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی، از ادارات منطقه‌ای خواسته است تا استفاده از کارت‌های اعتباری صادر شده توسط بانک‌های محلی را آغاز و به تدریج استفاده از سیستم‌های پرداخت خارجی را متوقف کنند. او با استناد به تحریم‌هایی که بخش مالی روسیه را از جانب ایالات متحده، اتحادیه اروپا و متحدانشان بر سر درگیری در اوکراین هدف قرار می‌دهد، استدلال کرد که اندونزی باید از خود در برابر اختلالات ژئوپلیتیک محافظت کند. از همین روی، دور شدن از سیستم‌های پرداخت غربی برای محافظت از تراکنش‌ها در برابر «پیامدهای ژئوپلیتیکی احتمالی» ضروری است.
از میان کشورهای آسه آن، تنها سنگاپور تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کرده است، در حالی که سایر کشورهای آسه آن به تجارت با این کشور ادامه می‌دهند. البته نگرانی در مورد گرفتار شدن در تحریم‌های ثانویه تحت رهبری ایالات متحده وجود دارد، زیرا تأثیر بزرگی بر کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی درگیر در تولید پنبه، بعنوان یک صنعت بزرگ در منطقه که میلیون‌ها نفر را استخدام می‌کند، وجود دارد.
از زمان پایان جنگ سرد، آسه آن تلاش زیادی برای ایجاد روابط با بازیگران اصلی انجام داده است، بنابراین آنها منافع خود را در ثبات منطقه توسعه می‌دهند و در عین حال ASEAN را قادر می‌سازند تا از جانبداری در میان قدرت‌های رقیب اجتناب کند
سرمایه‌گذاران خارجی در آسیا احتمالا بخواهند مقدار دلار، یورو و ینی را که در حساب‌های خود نگهداری می‌شوند، تصمیم تجاری ارزی آسه‌آن در نظر بگیرند. بنابراین در مورد هرگونه جابجایی وجوه شرکت به ارزهای جایگزین باید بحث های حرفه ای انجام شود.
پیام حذف ارزهای غربی
از زمان پایان جنگ سرد، آسه آن تلاش زیادی برای ایجاد روابط با بازیگران اصلی انجام داده است، بنابراین آنها منافع خود را در ثبات منطقه توسعه می‌دهند و در عین حال ASEAN را قادر می‌سازند تا از جانبداری در میان قدرت‌های رقیب اجتناب کند، استراتژی که توسط تحلیلگران آسیا به عنوان یکی از مشخصه های آن مشخص می شود. این استراتژی موفقیت قابل توجهی در برقراری صلح در منطقه به دست آورده و شهرت ASEAN را به عنوان پلی بین قدرت‌های بزرگ و حائل نهادی در ژئوپلیتیک به ارمغان آورده است.
با بازگشت رقابت قدرت‌های بزرگ و تشکیل گروه‌هایی مانند گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی (کوآد)، آسه‌آن در تلاش برای حفظ ارتباط در معماری منطقه‌ای است
اما با بازگشت رقابت قدرت‌های بزرگ و تشکیل گروه‌هایی مانند گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی (کوآد)، آسه‌آن در تلاش برای حفظ ارتباط در معماری منطقه‌ای است. مارتی ناتالگاوا، وزیر خارجه سابق اندونزی در کنفرانس اخیر دریای چین جنوبی اشاره کرد که گروه‌های کوچک مانند پیمان امنیتی سه جانبه استرالیا-بریتانیا-ایالات متحده (AUKUS) و کوآد باید به عنوان یک زنگ بیدارباش برای آسه آن عمل کنند. آسه آن باید ارتباط خود را با قرار دادن مجدد خود بین قدرت‌های بزرگ به عنوان پل و حائل ژئوپلیتیکی حفظ کند. حائل محور آسه‌آن نیز در خدمت منافع آمریکا و چین است.
این دو غول بزرگ از وجود مکانیسم‌های شخص ثالثی که می‌توانند اطلاعات بی‌طرفانه ارائه دهد، نقشه‌های راه را برای رفع تعارض پیشنهاد و مسیرهایی را برای همکاری ترسیم کنند که هیچ یک از طرفین ممکن است به آن اعتماد نکنند، سود خواهند برد. برای انجام این کار، آسه آن باید رویکردی جسورانه در اعمال نفوذ خود در پیش بگیرد. توانایی آسه‌آن برای مهار پکن که مدت‌ها توسط پکن به‌عنوان ویترین دیپلماسی همسایگی‌اش معرفی می‌شد، واقعی است اما اغلب دست کم گرفته می‌شود.
بدبینان آسه آن ممکن است این سوال را مطرح کنند که آیا با توجه به تمایل لائوس و کامبوج به سمت چین، این امکان وجود دارد که این سازمان نقش خود را به عنوان یک حائل ژئوپلیتیکی بازسازی کند. در حالی که این انتقاد موجه است، اما محدودیتی برای اینکه چین تا چه حد می‌تواند با استفاده از دو کشور این پوشش را پیش ببرد، وجود دارد.
پس از آنکه دولت ترامپ استراتژی هند-اقیانوس آرام خود را در سال ۲۰۱۹ اتخاذ کرد، آسه آن با انتشار این استراتژی همسویی نکرد
اما در مقابل واشنگتن، آسه آن باید روشن کند که تحت فشار قرار دادن یا به حاشیه راندن این نهاد یا رفتار با کشورهای جنوب شرقی آسیا به عنوان ابزار رقابت ایالات متحده با چین، با مقاومت مواجه خواهد شد. به عنوان مثال، پس از آنکه دولت ترامپ استراتژی هند-اقیانوس آرام خود را در سال ۲۰۱۹ اتخاذ کرد، آسه آن با انتشار این استراتژی همسویی نکرد. آسه آن همچنین باید گروه‌های کوچک در منطقه را تشویق کند تا فراتر از ماموریت‌های امنیتی خود حرکت کرده و نقش بیشتری در ارائه کالاهای عمومی حیاتی و جایگزین‌های جذاب برای سرمایه گذاری چین در منطقه ایفا کنند. این امر انعطاف پذیری آسه آن را در برابر چین افزایش می‌دهد.
آسه آن دیگر به عنوان یک حائل ژئواستراتژیک مؤثر نیست و حذف ارزهای غربی نیز احتمالا در این راستا باشد
در همین حال، آسه‌آن می‌تواند به دنبال میانجی‌گری گام‌های اولیه برای کاهش تنش‌ها در دریای چین جنوبی باشد. از طرف ایالات متحده، آسه آن می‌تواند واشنگتن را تشویق کند که به کاهش تدریجی آزادی عملیات ناوبری فکر کند، مشروط بر اینکه چین نیز به تعهدات خود عمل کند. در مجموع آسه آن دیگر به عنوان یک حائل ژئواستراتژیک مؤثر نیست و حذف ارزهای غربی نیز احتمالا در این راستا باشد.
دلیل حرکت آسه آن به سمت چین
باجود استقلال این نهاد منطقه‌ای، تمایل این کشور به سمت چین بیشتر شده که دلیل آن نیز هراس از اقدامات ایالات متحده است. چین در حال کاهش سهم خود در اوراق قرضه خزانه آمریکا و آماده شدن برای تسهیلات سوآپ ارزی به عنوان بخشی از ابتکار یک کمربند و جاده (BRI) و در مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای با کشورهای آسیای جنوب شرقی است. در این میان، اکثر کشورهای آسه آن برای این کار آماده هستند.
روسیه که قبلاً یکی از بزرگترین دارندگان بدهی‌های دولتی آمریکا بود، به دلیل تحریم‌ها دارایی‌های خود را به شدت کاهش داده است. روابط راهبردی روسیه با چین پس از قراردادهای مشارکت و انرژی محور در سال ۲۰۱۴ عمیق‌تر شد. در سال ۲۰۱۷، «پرداخت در مقابل پرداخت» روبل-یوآن در امتداد BRI آغاز شد. در سال ۲۰۱۹، دو کشور برای تجارت ۲۵ میلیارد دلاری خود به پرداخت یوان و روبل روی آوردند.
کشورهایی مانند منطقه آسه آن از تناقضات درون سیاست‌های آمریکا - مانند افزایش سقف بدهی‌ها برای حفظ دلار به عنوان یک ارز جهانی و حتی پنهان کردن وام‌دهی به برخی بانک‌های خارجی- دوری کرده‌اند و تصمیم گرفته‌اند که باید از خود در برابر این دلار نظامی‌شده محافظت کنند
روسیه به دنبال توافقات سوآپ ارزی با شرکای تجاری مختلف است. اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه تشکیل شده است. با جمعیتی بالغ بر ۱۸۳ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی حدود ۵ تریلیون دلار آمریکا، ۷۰ درصد تجارت آن به روبل و ارزهای محلی است. چندین کشور آسیای مرکزی و غربی می‌خواهند به این اتحادیه بپیوندند و ویتنام در حال حاضر یک توافق تجاری کامل با آنها دارد. این باعث صرفه جویی در هزینه مبادله دلار می‌شود.
ترامپ از تحریم‌ها استفاده کرد و شرکت‌های روسی مانند آلومینیوم روسال را از دسترسی به سیستم مالی مبتنی بر دلار در سال ۲۰۱۷ و سپس روس نفت را در سال ۲۰۲۰ منع کرد. از آن زمان تاکنون ایالات متحده بیش از ۳۰ تحریم فعال مالی و تجاری دارد که دسترسی به فدرال رزرو را قطع کرده است. اقتصادهای ضعیف‌تری مانند ایران، عراق و ونزوئلا نیز به شدت بی‌ثبات کرده بود. نتیجه این است که همه این کشورها و آسه آن برای پایداری تجاری و اقتصادی با چین و روسیه ارتباط برقرار کرده‌اند.
روسیه تجارت با ارزهای ملی را که قبلاً در دوره شوروی در بلوک کمونیستی و با هند مورد استفاده قرار می‌گرفت، احیا کرد. این مبادله با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پایان یافت. در سال ۲۰۱۹، دهلی به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه مسکو، دوباره به پرداخت روبلی برای سامانه‌های دفاعی اس-۴۰۰ روسیه روی آورد. هند تجارت ارز محلی با امارات متحده عربی را انجام داده است، ۷۵ میلیارد دلار سوآپ ارز با ژاپن و ۴۰۰ میلیون دلار سوآپ ارز با کشورهای جنوب آسیا تصویب کرده است. هند نرخ مبادله ارزهای ترکیه و کره را با واسطه غیر دلاری اعلام کرد. ترکیه با چین و روسیه با ارزهای ملی تجارت می‌کند.
در مجموع، چین در حال بین‌المللی کردن یوان RMB است که در سبد صندوق بین‌المللی پول گنجانده شده و به عنوان ارز جهانی به جایگاه پنجم رسیده است و ۱۵ درصد از ذخایر ارز جهانی را تشکیل می‌دهد. روسیه ۲۵ درصد از ذخایر بین المللی RMB چین را در اختیار دارد. البته مشکل این است که یوان به اندازه کافی عمیق، باز و روان در بازارهای مالی نیست.
بازارهای مالی پیچیده هستند و دلار آمریکا همچنان ارز ترجیحی است. اما کشورهایی مانند منطقه آسه آن از تناقضات درون سیاست‌های آمریکا - مانند افزایش سقف بدهی‌ها برای حفظ دلار به عنوان یک ارز جهانی و حتی پنهان کردن وام‌دهی به برخی بانک‌های خارجی- دوری کرده‌اند و تصمیم گرفته‌اند که باید از خود در برابر این دلار نظامی‌شده محافظت کنند. رویکرد ترامپ، دیگران و همچنین ایالات متحده را تهدید می‌کند و ظهور سیستم‌های ارزی جایگزین را تسریع کرده است.
نظر شما