بازار؛ گروه استانها:ناخودآگاه نگاه همگان به عرصه‌هایی معطوف می‌شود که در آن ماشین‌آلات حرف اول را می‌زند اما وقتی صحبت از صنایعی به میان می‌آید که هنر دست در آن دخیل است، این عرصه تماشاگه رازی است بی‌انتها و همین بهانه‌ای است که فرسنگ‌ها راه را طی کنی تا به آنچه که آمال انسان در کالبد یک صنعت دست نهفته است.
زنجان یکی از شهرهایی است که از دیرباز مردمان بسیار هنرمندی داشته و این ذوق و هنر را امروز نیز می‌توان در قالب صنایع‌دستی مختلف به عینه مشاهده کرد، صنایعی که هر گردشگری را به وجد آورده و گاهی این صنعت به قدری شهیر می‌شود که گردشگران خارجی فقط برای اینکه بتوانند آن را سوغات دیار خود کنند.
رنج سفر را به جان می‌خرند. یکی از دغدغه‌های همیشگی صنعت‌گران زنجانی، بحث فروش این محصولات و به واقع دسترنج‌شان است که خوشبختانه طی سال‌های اخیر با تدابیری که در زمینه بسته‌بندی و ایجاد بازارچه‌های صنایع‌دستی اتخاذ شده، کمی از این دغدغه کاسته شده است و صنعت‌گران این عرصه این روزها دغدغه کمتری نسبت به گذشته در خصوص ارائه محصولات خود دارند، هر چند معتقدیم با نقطه مطلوب فاصله داریم.
آمار اشتغال حوزه صنایع دستی استان زنجان ۱۶ هزار نفر است
مدیرکل میراث فرهنگی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: از ۱۱ شهر جهانی ایران،زنجان به عنوان شهر جهانی ملیله ثبت شده است.
سید سعید صفوی تاکید کرد: در کنار آن ۲۶ میراث تمدنی ایرانی ثبت جهانی شده که هفتمین آن در زنجان است.
وی بر لزوم اهمیت صنایع دستی در حوزه اشتغال در استان تاکید کرد و ادامه داد: این اشتغال با کمترین دوره آموزشی و اعتباری میسر می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان، آمار اشتغال حوزه صنایع دستی استان زنجان را ۱۶ هزار نفر اعلام کرد و افزود: این افراد با کمترین اعتبار در حال فعالیت هستند.
زنجان در حوزه صنایع‌دستی فلزی در جایگاه نخست کشوری قرار دارد
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار بازار ،گفت: از مهم‌ترین آثار صنایع‌دستی ملیله‌کاری زنجان می‌توان به انواع ظروف پذیرایی، لوازم دکوری و زیورآلات اشاره کرد.
الناز خدایی فرد تاکید کرد: همچنین ملیله زنجان دارای ظرافت در تولید، استفاده از مواد اولیه با کیفیت و تنوع محصولات است.
برخی از صنایع‌دستی، بومی استان زنجان است و صنایعی چون چاقو، ملیله، مس، زیورآلات سنتی و چارق جزو صنایع‌دستی بومی استان زنجان به شمار می‌رود
وی افزود: زنجان با بیش از ۹۰۰۰ صنعتگر فعال در حوزه همه محصولات صنایع‌دستی رتبه پنجم را در کشور به خود اختصاص داده است و این در حالی است که در حوزه صنایع‌دستی فلزی در جایگاه نخست کشوری قرار داریم.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان بیان داشت: برخی از صنایع‌دستی، بومی استان زنجان است و صنایعی چون چاقو، ملیله، مس، زیورآلات سنتی و چارق جزو صنایع‌دستی بومی استان زنجان به شمار می‌رود.
خدایی فرد ادامه داد: استان زنجان در حوزه صنایع‌دستی دارای یک بازارچه دائمی بوده و دو بازارچه نیز در شهرستان سلطانیه در دست ساخت است.
چاقو؛ تیزترین صنعت دست زنجانی‌ها که با نام زنجان ابداع شده است
چاقو؛ تیزترین صنعت دست زنجانی‌ها بی‌شک یکی از ارزشمندترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی زنجان، چاقو است، صنعتی است که با نام زنجان ابداع شده، شناخته شده و تا به امروز تداوم داشته است. علی‌رغم اینکه این روزها چاقوهای زیادی در بازار عرضه می‌شود اما همگان به این موضوع واقف هستند که چاقوی زنجان با سایر محصولات که گاهی به نام زنجان عرضه می‌شود، تفاوت فاحشی دارد.
در ایام نوروز، اکثر گردشگران و مسافران سراغ چاقوفروشی‌های قدیمی شهر زنجان را می‌گیرند تا محصولی را خریداری کنند که اصالت را با نام و صنعت‌گرش به یدک بکشد اما گاهی ناآشنا بودن به مسائل باعث می‌شود تا به سراغ چاقوهایی بروند که فقط مهر زنجان را در ساخته‌های خود به یدک کشیده و هیچ اثری از ضرافت هنرمندانه چاقوسازان زنجانی نیست.
چاقوهای ساخته شده در زنجان در طول دوران استفاده همواره از کیفیت اولیه برخوردار بوده است
ظرافت در طراحی، تنوع در ابعاد و مدل‌ها و نیز کاربردها، تناسب ساخت و کیفیت برش از ویژگی‌های این چاقوها به شمار می‌رود. استفاده از مواد طبیعی مثل فلز و چوب، از دیگر ویژگی‌های چاقوی زنجان است. تجربه چند هزار ساله باعث شده که چاقوهای ساخته شده در زنجان در طول دوران استفاده همواره از کیفیت اولیه برخوردار باشند.
چاقوی زنجان در انواع مختلفی تولید می‌شود و چاقوهای کشاورزی یا پیوندزنی و قلمه‌زنی، چاقوهای آشپزخانه، چاقوهای میوه‌خوری، چاقوهای ضامن‌دار، چاقوهای قصابی و سلاخی، نمونه‌های محبوب و پرکاربرد چاقوی زنجان به شمار می‌رود.
انواع قمه‌ها، شمشیرها و ساطورها نیز در زمره چاقوها و صنایع‌دستی زنجان قرار دارد.
مس زنجان قابلیت چکش‌خواری زیادی داشته و در طول زمان تغییر رنگ و کیفیت ندارد
مس زنجان؛ هنری ناب‌تر از طلا مس و ساخته‌هایی از این فلز را باید یکی از طلایی‌ترین هنرهای دستی هنرمندان و صنعت‌گران زنجانی قلمداد کرد، به گونه‌ای که هنوز هم می‌توان صدای چکش‌کاری استادکاران را از راسته مسگرهای زنجان شنید، صدایی که به مثابه ناقوس تاریخ، بسیاری از حقایق را در پس این چکش‌کاری‌ها نمایان کرده و هر شنونده‌ای را در گذر زمان فرو می‌برد. هنرمندان مسگر زنجان با استفاده از خلاقیت و نبوغ بالای خود، صنایع‌دستی مس زنجان را با هنرهای دیگر آمیخته‌اند و محصولات مختلفی با طرح مثل مس و خاتم، مس و میناکاری، مس و فیروزه و غیره را تولید می‌کنند.
مس زنجان قابلیت چکش‌خواری زیادی داشته و در طول زمان تغییر رنگ و کیفیت ندارد و از مهم‌ترین صنایع‌دستی مس زنجان می‌توان به انواع ظروف و لوازم پذیرایی، زیورآلات، لوازم تزئینی مثل تابلوها، گل‌ها و گلدان‌ها، لوازم کاربردی مثل فانوس‌ها و غیره اشاره کرد.
ملیله زنجان و نشان جهانی بر آن اگر از چاقو به عنوان یکی از هنرهای اصیل و از مس به عنوان طلایی هنر دست یاد کردیم، بی‌شک ملیله را باید جزو صنایعی قلمداد کنیم که زنجان در این عرصه عنوان جهانی را به خود اختصاص داده و چند سالی است که تلاش دارد تا نگاه ویژه‌ای به این هنر ظریف و اصیل داشته و ثابت کند که به واقع زنجان شهر جهانی ملیله است.
ملیله زنجان دارای ظرافت در تولید، استفاده از مواد اولیه با کیفیت و تنوع محصولات است
ملیله‌کاری به هنری گفته می‌شود که با استفاده از مفتول‌های نقره نسبت به تولید ظروف و لوازم مختلف اقدام می‌شود.
در اصل این هنر، در زمره هنرهای فلزکاری به شمار می‌رود. ملیله‌کاری یکی از هنرها و صنایع‌دستی اصیل شهر زنجان به شمار رفته و معمولاً هنرمندان ملیله‌کاری زنجان از نقره‌های خالص و عیار بالا برای تولید محصولات و صنایع‌دستی خود استفاده می‌کنند و این بهترین وجه تمایز ملیله زنجان با ملیله سایر شهرها است.
بی شک استان زنجان در تولید صنایع دستی در سطح کشور سرآمد است و در ایام عید نوروز بیشترین فروش صنایع دستی را دارد.
نظر شما