بازار؛ گروه بین الملل: رقبای تاریخی، ایران و عربستان سعودی به ویژه از زمان انقلاب ۱۹۷۹ ایران که طی آن یک حکومت دینی مسلمان شیعه آغاز شد، با یکدیگر اختلاف دارند. خصومت‌ها اخیراً پس از خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ و اعمال مجدد تحریم‌های اقتصادی شدید علیه ایران افزایش یافته است.
این امر تهران را به تلافی علیه شرکای آمریکایی در منطقه، به ویژه با حمله و قطع موقت تاسیسات نفتی عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ سوق داد! دو کشور همچنین یکدیگر را به مداخله در امور داخلی یکدیگر با حمایت از بازیگران غیردولتی مانند یمن متهم کرده اند.
شهرت جهانی ایالات متحده آمریکا با حمله سال ۲۰۰۳ به عراق و بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹ لکه‌دار شده است
موارد زیادی در مورد توافق عربستان با ایران با میانجیگری چین وجود دارد که هنوز منتشر نشده است. با این حال، بنا به گزارش رسانه‌های ایرانی، قابل توجه است که ایران و عربستان سعودی برای اجرای مجدد دو توافق قبلی توافق کردند: یکی در مورد همکاری امنیتی مربوط به سال ۲۰۰۱ و دیگری توافقی در سال ۱۹۹۸ در زمینه ارتقا روابط اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی و مردمی.
این دو توافق زمانی حاصل شد که «محمد خاتمی» رئیس جمهور ایران بوده و به دنبال بهبود روابط ایران با بازیگران منطقه ای و همچنین غرب بود. از آن زمان، نفوذ چین به‌عنوان یک بازیگر بزرگ اقتصادی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته این در حالی است که شهرت ایالات متحده آمریکا با حمله سال ۲۰۰۳ به عراق و بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹ لکه‌دار شده است.
چین در میانجیگری ایران و عربستان سعودی از این واقعیت سود می برد که خریدار عمده نفت از هر دو کشور است. چین از سال ۲۰۱۰، زمانی که ایران با تحریم‌های اقتصادی چندجانبه به رهبری ایالات متحده به دلیل پیشرفت‌های هسته‌ای‌اش مواجه شد، شریک تجاری شماره یک ایران بوده است. چین علیرغم از سرگیری تحریم های آمریکا در سال ۲۰۱۸ به خرید مقادیر قابل توجهی نفت خام از ایران ادامه داده است.
زمانی که دولت بایدن آغاز به کار کرد و به دنبال احیای برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ (برجام) بود، تنش‌های ایران و عربستان شروع به کاهش کرد. عراق تلاش هایی را برای میانجیگری بین دو کشور آغاز کرد، اما این روند پس از تغییر نخست وزیر عراق در سال گذشته به پایان رسید.
چین با میانجیگری در توافق میان ایران و عربستان سعودی، جنبه سازنده خود را نشان می‌دهد
برخی معتقدند که اخبار روز جمعه در مورد توافق ایران و عربستان به معنای کاهش قدرت ایالات متحده آمریکا است، اما باید گفت آمریکایی ها باید از این توافق استقبال کنند. این مهم نشان می‌دهد که چین می‌تواند بازیگر سازنده‌ای در منطقه‌ای بحران‌زده باشد، در شرایطی که بیشتر نقاط جهان درگیر جنگ اوکراین هستند.
این خبر ممکن است برخی در اسرائیل را که مشتاق اتحاد نظامی آمریکا، اسرائیل و عرب علیه تهران هستند، آزار دهد. اما آسیب پذیری آشکار زیرساخت های اعراب خلیج فارس در برابر تخریب توسط موشک ها و پهپادهای ایرانی به این معنی است که چنین اتحادی همیشه طولانی بوده است.
اگر ایران و عربستان سعودی به تعهدات خود عمل کنند و روابط دیپلماتیک عادی خود را در دو ماه آینده بازگردانند، به نفع تمام کشورهای خاورمیانه خواهد بود
اگر ایران و عربستان سعودی به تعهدات خود عمل کنند و روابط دیپلماتیک عادی خود را در دو ماه آینده بازگردانند، این مهم باید به تحکیم آتش بس شکننده در جنگ وحشیانه یمن کمک کند و به نفع دیگر درگیری های منطقه ای باشد. این امر همچنین می تواند به تقویت اقتصاد آسیب دیده لبنان کمک کند و همچنین منافعی برای عراق و سوریه داشته باشد.
برخی از کسانی که به دنبال تغییر سریع حکومت در ایران هستند، احتمالاً از این اقدام ناامید خواهند شد، به ویژه اگر این اقدام عربستان سعودی را به کاهش حمایت از ایران اینترنشنال، یک شبکه ماهواره ای فارسی زبان که به شدت اعتراضات اخیر در ایران را تبلیغ کرده و یک پلتفرم بزرگ ایجاد کرده است، سوق دهد. همچنین مجاهدین خلق (سازمان منافقین)، یکی دیگر از گروه‌های مخالف ایرانی مستقر در خارج از کشور که در گذشته از سرمایه‌های سعودی سود برده است، ممکن است شاهد کاهش منابع باشد.
توافق ایران و عربستان یادآور این موضوع است که قدرت‌های بزرگ همچنین می تواند از طریق دیپلماسی به صلح کمک کنند
اگر چین بخواهد بر اساس این دستاورد پیشرفت کند، می‌تواند با متقاعد کردن ایران به پذیرش توافقی برای احیای برجام که از اوت گذشته معلق بود، شروع کند. این امر نه تنها تجارت و سرمایه گذاری ایران و چین را تسهیل می کند، بلکه نگرانی ها در مورد گسترش تسلیحات هسته ای منطقه ای توسط سعودی ها را کاهش می دهد.
برای کسانی در غرب چین را تنها «رقیب» آمریکا می‌دانند – کشوری که منافع آمریکا در اقیانوس آرام را تهدید می‌کند و اطلاعات شخصی آمریکایی‌ها را از طریق اپلیکیشن‌های گوشی‌های هوشمند به دست می‌آورد، توافق ایران و عربستان یادآور این موضوع است که قدرت‌های بزرگ همچنین می توانند از طریق دیپلماسی به صلح کمک کنند.
آمریکا که از سال ۱۹۸۰ هیچ رابطه دیپلماتیکی با ایران نداشته است، در موقعیتی نبود که میانجی این توافق باشد. خوشبختانه، چین در این موقعیت بود و باعث ایجاد این توافق شد.
نظر شما