به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، محمودرضا الهی‌فرد مدیرعامل شرکت کارگزاری سی ولکس در خصوص فرآیند عرضه فلزات اساسی در بورس کالا، اظهار کرد: بورس کالای ایران در دو رینگ داخلی و صادراتی میزبان عرضه محصولات صنعتی و... برای مقاصد داخل و خارج از کشور است.
وی در ادامه بیان کرد: در مورد کالای مس، مخصوصا فروش و عرضه نوع کاتدی آن (تولید شرکت ملی صنایع مس ایران) خریداران رینگ داخلی، اشخاص حقوقی دارای مجوز خرید (صرفا کارخانجات تولید کننده مفتول مسی مجاز به خرید) هستند و قیمت پایه کاتد در رینگ داخلی بورس کالا، عموما پایین‌تر از ارزش واقعی (بر اساس قیمت‌های جهانی و صادراتی آن) تعیین می‌شود. این کار بر اساس سیاست‌های دولت و وزارت صمت و با هدف حمایت از صنایع داخلی و مصرف کنندگان محصولات آنها صورت می‌گیرد؛ اما در خصوص کاتد صادراتی، اصولا نباید محدودیت‌های موجود در زمینه فروش داخلی و قیمت‌های پایه آن وجود داشته باشد.
الهی‌فرد با تاکید بر اینکه قیمت پایه رینگ داخلی و صادراتی با یکدیگر متفاوت بوده، گفت: نرخ پایه کاتد مس داخلی کمتر از نرخ صادراتی آن است اما صرفا تولیدکنندگان داخلی مجاز به خرید هستند.
وی ابراز کرد: در فرمول تعیین قیمت پایه رینگ داخلی، نرخ نیمایی ملاک قرار می‌گیرد تا به این منظور از صنایع پایین دستی حمایت بشود. تاکنون در رینگ داخلی (که با توجیه حمایت از صنایع داخلی و همچنین مصرف‌کننده انجام می‌شود) معاملات حتی بر اساس نرخ توافقی ارز شکل نگرفته است. این سیاست به نوعی ارایه سوبسید به صنایع پایین دستی شرکت مس محسوب می‌شود. با فرض جوابگو بودن این سیاست و اصطلاحا ارائه سوبسید به صنایع داخلی، به‌نظر می‌رسد تعمیم و تسری این سیاست به رینگ صادراتی فاقد توجیه منطقی و اقتصادی باشد.
مدیرعامل شرکت کارگزاری سی ولکس تشریح کرد: رویه فروش در رینگ صادراتی بورس کالا طی سال‌های اخیر به این شکل بوده که در اولویت نخست نیازهای داخلی تامین شود؛ به طوری که گاهی تولیدی‌ها بیشتر از نیاز واقعی خرید می‌کنند و در وهله دوم، پس از تکمیل و تامین نیازهای داخلی، مازاد کاتد تولیدی مس در رینگ صادراتی بورس عرضه شود.
وی افزود: قیمت کاتد مس داخلی طی هفته اخیر با لحاظ نرخ نیمایی دلار یعنی بر اساس دلار ۲۸ هزار ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شد که به علت پایین بودن قیمت پایه و توجیه‌پذیر بودن خرید به قیمت بالاتر، قیمت معاملاتی آن از قیمت پایه ۲۷۷ هزار و ۳۰۰ تومان (با رقابت حدودا ۵۰ درصدی) به قیمت واقعی، یعنی حدود ۴۱۵ هزار تومان در هر کیلو رسید. البته علی رغم اعلام عرضه و اطلاعیه‌ها، در روز چهارشنبه عرضه‌ای در رینگ داخلی شکل نگرفت و معاملات آن به تعویق افتاد.
الهی‌فرد تصریح کرد: رقابت در رینگ داخلی به‌معنای گران شدن کالا نیست، چراکه در حال حاضر ارزش واقعی کاتد مس بیش از ارقام مذکور است؛ نرخ ارز نیمایی، به دلیل اختلاف فاحش با نرخ آزاد، قیمت پایه را غیرواقعی نشان می‌دهد و به همین علت رقابت زیادی به وجود می‌آید.
وی با اشاره به جزئیات فرمول و نحوه تعیین قیمت پایه مس کاتد، گفت: قیمت پایه محصولات بر اساس میانگین قیمت محصول در بازار جهانی در طی ۵ روز کاری منتهی به روز عرضه است. میانگین قیمت جهانی محاسبه شده ضرب در نرخ ارز (متناسب با بازار داخلی و خارجی) و سپس ضرب در ۱.۱ می‌شود. تاکنون نرخ ارز برای مصارف داخلی بر اساس سامانه نیما در نظر گرفته شده اما برای فروش صادراتی، این نرخ ملاک محاسبه نیست. این فرمول برای برخی از فلزات دیگر همچون آلومینیوم، روی و... نیز به کار گرفته می‌شود.
مدیرعامل شرکت کارگزاری سی ولکس تصریح کرد: در حقیقت نرخ دلار در این فرمول تعیین‌کننده خواهد بود و تفاوت در نرخ ارز، تفاوت نرخ محسوسی را ایجاد می‌کند. در شرایط کنونی، درنظرگیری نرخ نیمایی برای فروش در رینگ داخلی سبب تخفیف حدودا ۴۶ درصدی در قیمت پایه برای مصارف تولیدکنندگان می‌شود.
الهی‌فرد گفت: اختلاف زیاد مابین نرخ ارز نیمایی و آزاد باعث رانت می‌شود؛ به‌همین منظور، به‌نظر می‌رسد نرخ ارز باید در حد منطقی تعیین شود که ضمن جلوگیری ایجاد رانت برای افرادی معدود و احتمال بروز فساد، تولیدکنندگان بزرگی نظیر مس که سهام آنها متعلق به عموم مردم است، متضرر نشوند.
نظر شما