بازار؛ گروه آب و انرژی: دولت بودجه سال آینده را بر اساس فروش ۱.۴ میلیون بشکه نفت بر مبنای قیمت ۸۵ دلار بسته است. این میزان درآمد ۲۵ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده و برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس آن را غیرواقعی می‌دانند.
مرتضی بهروزی فر عضو موسسه مطالعات انرژی که تحقق این میزان درآمد را ناممکن می داند، گفت: از یک طرف تحریم ها علیه ایران در حال سخت تر شدن بوده و معلوم نیست که ایران بتواند سطح فروش خود را سال آینده هم بتواند در این وضعیت حفظ کند یا خیر؟
او همچنین به این نکته اشاره کرد که کشور پاناما با تحریم نفت‌کش‌های ایران، استفاده این شناورها از پرچم این کشور را ممنوع اعلام کرده و به همین دلیل صادرات نفت ایران در ماه های آینده دچار چالش خواهد شد.
بهروزی فر: تحریم ها علیه ایران در حال سخت تر شدن است. ضمن اینکه کشور پاناما با تحریم نفت‌کش‌های ایران، استفاده این شناورها از پرچم این کشور را ممنوع اعلام کرده و به همین دلیل صادرات نفت ایران در ماه های آینده دچار چالش خواهد شد
اما مساله دیگری که حمید حسینی دیگر کارشناس انرژی به آن اشاره می کند، سطح تخفیف های نفتی ایران است. عمده فروش نفت ایران به بازارهای شرقی صورت می گیرد که این روزها مقصد محموله های روسی شده است. مسکو در شرایط فعلی به دلیل تحریم های غرب و همچنین اعمال سقف قیمتی ناچار است که تخفیف های سنگینی را به خریداران خود بدهد. در چین شرایطی ایران هم ناچار به ارزان فروشی بیشتر می شود. در چنین وضعیتی فروش نفت ایران به قیمت ۸۵ دلار دور از واقعیت بوده و تنها کسری بودجه را بیشتر می کند.
بودجه بازهم نفتی تر شد
دولت بر اساس قانون موظف است که لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا پانزدهم آذرماه هر سال به مجلس تقدیم کند. اگر کلیات لایحه تصویب شود، نوبت به بررسی جزییات، طرح‌ها و لوایح آن می‌رسد که باید بدون فاصله و هر روز حداقل چهار ساعت این فرآیند انجام شود. بالاخره بعد از کلی تاخیر یکشنبه گذشته (دوم بهمن ماه) کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ با موافقت ۱۶۹ نفر از نمایندگان، ۵۴ رای مخالف و هفت رای ممتنع به تصویب رسید. در دومین سند دخل و خرج ابراهیم رییسی مقدار درآمدهای دولت برای سال آینده، ۸۳۸ هزار میلیارد تومان یعنی ۵۹ درصد بیشتر از امسال پیش‌بینی شده است.
دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ حدود ۶۰۳ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی برای خود متصور شده، این میزان درآمد بر اساس فروش ۱.۴ میلیون بشکه نفت در روز با قیمت ۸۵ دلار برآورد شده است
نکته جالب اینجاست که در شرایط تحریم‌ها علیه کشورمان فروش سخت و سخت‌تر می‌شود و دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ حدود ۶۰۳ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی برای خود متصور شده است. بر اساس آنچه اعلام شده این میزان درآمد بر اساس فروش ۱.۴ میلیون بشکه در روز با قیمت ۸۵ دلار برآورد شده است.
ایران چقدر طلای سیاه می فروشد؟
میزان صادرات روزانه نفت ایران حدود یک میلیون بشکه برآورد شده است؛ آن‌هم نفتی که با تخفیف در بازارهای غیررسمی مبادله می‌شود. البته مسئولین صادرات نفت ایران را حدود ۱.۵ میلیون بشکه اعلام می کنند، اما داده های ادعایی مراجع بین المللی این ارقام را تایید نمی کند، هرچند که صادرات در دو ماه پایانی سال ۲۰۲۲ روزهای خوبی را تجربه کرده است.
شرکت مشاور «پترو لجستیکس» (Petro-Logistics) که عرضه نفت را دنبال می‌کند، از ثبت روند صعودی صادرات ایران خبر داده و تأیید کرد که صادرات نفت ایران به بالاترین سطح از مارس ۲۰۱۹ رسیده است.
شرکت بریتانیایی ورتکسا (Vortexa) تأیید کرده که صادرات نفت روسیه به چین از ماه دسامبر گذشته کاهش پیدا کرده و واردات نفت ایران به چین در دسامبر گذشته به رکورد جدید ۱.۲ میلیون بشکه در روز رسیده است.
سارا وخشوری، مدیر شرکت مشاوره «اس‌وی‌بی انرژی اینترنشنال (SVB Energy International) به رویترز گفت: «صادرات نفت خام ایران در دسامبر ۲۰۲۲ به طور متوسط روزانه ۱.۱۳۷ میلیون بشکه بود که با ۴۲ هزار بشکه افزایش نسبت به متوسط روزانه ثبت شده در نوامبر به بالاترین رقمی که در سال ۲۰۲۲ برآورد کرده بودیم، رسید».
هم‌زمان شرکت کپلر (Kpler) نیز اعلام کرد صادرات نفت خام ایران در نوامبر گذشته ۱.۲۳ میلیون بشکه در روز بوده که بالاترین میزان از آگوست گذشته و هم‌سطح با صادرات آوریل ۲۰۱۹ به شمار می‌رود.
سرمایه دار فقیر
اداره اطلاعات انرژی آمریکا وابسته به وزارت انرژی این کشور در جدیدترین گزارش خود از آمار ذخایر نفت و گاز جهان، کل ذخایر نفت ایران در پایان سال ۲۰۲۱ را ۲۰۹ میلیارد بشکه برآورد کرده که این رقم بیشتر از همه کشورهای جهان بجز دو کشور ونزوئلا و عربستان بوده است.
بر اساس گزارش این نهاد دولتی آمریکا، ایران سومین دارنده بزرگ ذخایر نفت جهان در سال ۲۰۲۱ بوده است. ونزوئلا با ذخایر ۳۰۴ میلیارد بشکه در رتبه نخست جهان از این نظر قرار داشته و عربستان با ۲۶۲ میلیارد بشکه در رتبه دوم قرار داشته است. ذخایر نفت ایران و ونزوئلا نسبت به سال قبل از آن تغییری نداشته اما عربستان با افزایش ۳ میلیارد بشکه‌ای ذخایر نفت خود در سال ۲۰۲۱ مواجه شده است.
اما مساله اینجاست که ایران به دلیل تحریم های خارجی و نبود سرمایه گذار و عدم دسترسی به تکنولوژی نتوانسته از این ظرفیت خدادادی به درستی استفاده کند. در واقع شرایط را هم برای ایران سخت کرده اند. هم اکنون سطح تولید نفت ایران چیزی حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز برآورد می شود این در حالی است که کشوری همچون عربستان بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت در روزتولید می کند که البته بخش عمده آن هم صادر می شود.
بهروزی فر کارشناس انرژی با اشاره به فرسودگی تجهیزات مصرفی در صنعت نفت و گاز ایران، به بازار گفت: عمر بسیاری از چاه های نفت از نیمه گذشته، این در شرایطی است که سرمایه گذاری لازم برای جلوگیری از افت برداشت آنها صورت نگرفته و به همین دلیل با کاهش شدید برداشت در برخی از این میادین مواجه هستیم.
قیمت غیر واقعی نفت در سند دخل و خرج رییسی
به گزارش رویترز قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۳۹ سنت معادل ۰.۴۵ درصد افزایش به ۸۶ دلار و ۵۲ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم با ۲۷ سنت معادل ۰.۳۴ درصد افزایش ۸۰ دلار و ۴۰ سنت معامله می‌شود. در این میان بسیاری از کارشناسان با توجه به احتمال رشد تقاضا در چین متوسط قیمت نفت در سال جاری را بین ۸۰ تا ۹۰ دلار پیش بینی می کنند. اما قیمت گذاری نفت ایران شرایط متفاوت خود را دارد.
چرخش روسیه به سمت بازارهای آسیایی سبب شد که ایران ناچار شود برای نفت خود تخفیف‌های بیشتری در نظر بگیرد. به عبارتی قیمت نفت در بازار جهانی حدود ۱۰۵ تا ۱۱۰ دلار باشد که قیمت نفت ایران به حدود ۸۵ دلار برسد که با توجه به وضعیت بازار جهانی رسیدن به این قیمت ها بعید است
حسینی کارشناس انرژی با بیان اینکه نفت ۶۰دلاری روسیه، بازار نفت ایران را هم متأثر کرده است، به بازار گفت: پیش از جنگ اوکراین، هند خریدار کوچک نفت روسیه بود اما پس از اینکه خریداران غربی، نفت روسیه را بایکوت کردند، هند و چین به مقصدهای اصلی صادرات نفت روسیه تبدیل شدند. پالایشگاه‌های هندی برای معامله با روسیه که نفت را به قیمت ارزان‌تری نسبت به قیمت‌های پایه جهانی و گریدهای مشابه خاورمیانه و آفریقا عرضه می‌کردند، تردید نکردند.
او می گوید: چرخش روسیه به سمت بازارهای آسیایی سبب شد که ایران ناچار شود برای نفت خود تخفیف‌های بیشتری در نظر بگیرد تا بازارهایش را به روسیه واگذار نکند. به عبارتی باید قیمت نفت در بازار جهانی حدود ۱۰۵ تا ۱۱۰ دلار باشد که قیمت نفت ایران به حدود ۸۵ دلار برسد.
حسینی ادامه داد: با توجه به پیش بینی های صورت گرفته از وضعیت تقاضای نفت در بازار جهانی بعید است که قیمت نفت دوباره به بالای ۱۰۰ دلار برسد.
صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۸ و پیش از خروج آمریکا از برجام روزانه حدود ۲.۵ میلیون بشکه بود؛ ولی با بازگشت تحریم‌های آمریکا این میزان سیر نزولی به خود گرفت. کار به جایی رسیده بود که در برخی از ماه ها صادرات نفت ایران حدود ۳۰۰ هزار بشکه برآورد می شود. با این وجود دولت سیزدهم دومین سند دخل و خرج خود را نفتی تر از گذشته بسته و صحبت از فروش ۱.۴ میلیون بشکه نفت کرده است.
نظر شما