مهدی پورصفا؛ بازار: تصور کنید قیمت واکسن کرونا یا هرگونه اطلاعاتی درباره آن چقدر باشد؟ چندی پیش تنها ادعای کشف واکسن ویروس کرونا از سوی شرکت بیوتکنولوژی «مدرنا» و ارسال آن برای سازمان آلرژی و بیماری عفونی آمریکا موجب شد تا ارزش سهام آن طی نزدیک به دو روز نزدیک به ۵۷ درصد رشد کند.

این سود بادآورده به غیر از قدرت راهبردی و پرستیژی است که این کشف برای آن کشور میزان این شرکت به ارمغان می‌آورد. به این ترتیب طبیعی است که در این رقابت تنگاتنگ استفاده از حربه‌های غیر اخلاقی هم مجاز شمرده شود. کما این که جاسوسی صنعتی همیشه ابزاری مهم برای هر صرفه جویی در وقت و هزینه‌های اقتصادی است.

حالا هم به نظر می‌رسد که یک جنگ سایبری تمام عیار در سطح جهانی برای دسترسی به اسرار تحقیقات شرکت‌ها و مؤسسات داروسازی به راه افتاده است.

آژیر آمریکایی‌ها در خصوص حملات سایبری

روز پنجشنبه اداره تحقیقات فدرال آمریکا یا (FBI) و وزارت امنیت داخلی این کشور ابلاغیه‌ای را خطاب به نهادهای مختلف این کشور آماده کرده‌اند که حاکی از تلاش هکرهای چینی برای دسترسی به اسرار مرتبط با تحقیقات ساخت ویروس کرونا است.

در ماه آوریل هم اخباری از هک شدن اطلاعات مرتبط با بیمارستان مرکزی شهر ووهان و سازمان بهداشت جهانی و دسترسی سارقان سایبری به اطلاعات این نهاد منتشر شد. هنوز روشن نیست که این اقدام از سوی چه کسانی انجام شده اما ظاهراً بسیاری از کشورهای دنیا همچون کره جنوبی، روسیه، ژاپن و حتی ویتنام به دنبال هر گونه اطلاعاتی هستند که آنان را در مقابله با ویروس کرونا یاری کند.

ظاهر بر اساس این هشدار نهادهای آمریکایی، چین به دنبال هرگونه دسترسی به اطلاعات محرمانه زیستی است و در این مسیر علاوه بر جاسوسی سایبری از بازیگران غیر رسمی هم استفاده می‌کند. بازیگران غیر رسمی به ظاهر یک عنوان محترمانه برای صدها محقق چینی است که در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های این کشور مشغول به کار هستند.

به نظر می‌رسد برنامه‌های آمریکایی نیز برای تلافی  بسیار گسترده است و یک برنامه ویژه شامل مداخله فرماندهی سایبری ارتش آمریکا و آژانس امنیت ملی این کشور یا (NSA) نیز می‌شود. این نهادها مجوز این را دارند که حملات سایبری سنگینی را علیه طرف به راه بیندازند. همان کاری که هکرهای آمریکایی با شبکه برق روسیه در سال ۲۰۱۸ کردند و بدافزارها را در سیستم‌های کنترلی آن جاسازی کردند.

با این حال بعید است که آمریکایی‌ها بخواهند بلافاصله کاری را انجام دهند که خشم چینی‌ها را بیدار کنند به خصوص این که این واکنش  می‌تواند به پاسخ متقابل آن‌ها نیز بیانجامد. بماند این که تقریباً در فواصل زمانی منظم مایک پمپئو اتهام نشت ویروس کرونا از آزمایشگاه ویروس شناسی ووهان را تکرار می‌کند گرچه نهادهای اطلاعاتی آمریکا در بیانیه‌ای وجود هر گونه شواهدی را در مورد دست ساز بودن ویروس کرونا را تکذیب کرده‌اند.

البته در طرف مقابل هم ظاهراً چینی‌ها یک کمپین گسترده را برای ارائه روایت خودشان از نشت ویروس کرونا به راه انداخته‌اند و سر و صدای وزارت خارجه آمریکا را نیز در آورده‌اند که آن‌ها را متهم به انتشار اخبار غلط در فضای مجازی می‌کند.

جاسوسی صنعتی همیشه ابزاری مهم برای هر صرفه جویی در وقت و هزینه‌های اقتصادی است

در این میان صرفه نظر از جنجال‌های اساسی دعوا جدی همچنان بر سرجاسوسی سایبری است. «کریستوفر کربز» از مقامات وزارت امنیت داخلی آمریکا ضمن متهم کردن چین به رفتار نامناسب سایبری در طول تاریخ می‌گوید: طبیعی است که چینی‌ها به دنبال اطلاعاتی در مورد ویروس کرونا باشند و ما هم به هر تهدیدی به صورت جدی جواب می‌دهیم.

البته تا الان آمریکایی‌ها و سایر همپیمانان آن‌ها در سازمان ۵ چشم از جمله بریتانیا دلیل محکمه پسندی در خصوص مشارکت کشورهایی همانند چین و روسیه در حملات سایبری به بیمارستان و آزمایشگاه‌های محلی بیان نکرده‌اند، اما تدابیر حفاظتی را به طرز چشم گیری افزایش داده‌اند.

به عنوان مثال اداره تحقیقات فدرال آمریکا بازدیدهایی از برخی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی داشته است تا هشدارهای لازم در خصوص آسیب پذیری آن‌ها در مقابله با هر نفوذی را بدهد.

برخی از محققان و رهبران دانشگاهی در مقابل چنین هشدارهایی واکنش تدافعی گرفته‌اند چرا که معتقدند چنین اتهاماتی خاطره دوران پر هراس «مک کارتیسم» در دهه ۵۰ میلادی را زنده می‌کند. زمانی که بسیاری از نخبگان آمریکایی با این اتهام روبه رو بودند که به کمونیست‌ها گرایش دارند و حالا هم محققان چینی نه فقط در آمریکا بلکه در سایر نقاط آمریکا با اتهام مشابهی روبه رو هستند. ماجرا زمانی جدی‌تر شد که «تام کاتن» سناتور ایالت آرکانزاس این نکته را مطرح کرد که دانشگاه‌های آمریکایی در حال آموزش مغزهای آینده حزب کمیونیست چین هستند.

با این حال این مقاومت‌ها نتوانسته هشدارهای کارشناسان امنیتی در مورد فعال شدن هکرها برای دستیابی به هر اطلاعاتی در مورد واکسن ویروس کرونا را خاموش کند.

دو هفته پیش گزارشی در خصوص تلاش هکرها برای نفوذ به اطلاعات شرگت گیلاد سازنده داروی ضد ویروسی «رمدسیویر» که از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای معالجه ویروس کرونا مورد تایید قرار گفته منتشر شد. هنوز روشن نیست که این حمله از طرف چه کسانی انجام شده اما برخی گزارش‌ها می‌گوید که گروه‌های جدیدی وارد عرصه شده‌اند از جمله هکرهای ویتنامی که به دنبال اطلاعات جدیدی از تحقیقات چینی‌ها برای دستیابی به ویروس کرونا هستند

چه شرکت‌هایی مورد هدف قرار گرفته‌اند

به عنوان مثال نزدیک به دو هفته پیش گزارشی در خصوص تلاش هکرها برای نفوذ به اطلاعات شرگت گیلاد سازنده داروی ضد ویروسی «رمدسیویر» که از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای معالجه ویروس کرونا مورد تایید قرار گفته منتشر شد. هنوز روشن نیست که این حمله از طرف چه کسانی انجام شده اما برخی گزارش‌ها می‌گوید که گروه‌های جدیدی وارد عرصه شده‌اند از جمله هکرهای ویتنامی که به دنبال اطلاعات جدیدی از تحقیقات چینی‌ها برای دستیابی به ویروس کرونا هستند.

جالب اینجاست که حتی کره جنوبی هم هکرهایی را برای کسب اطلاعات بیشتر به کار گرفته‌اند. اطلاعاتی که از سوی دو منبع امنیت سایبری منتشر شده نشان می ده که هدف اصلی این حملات ایمیل‌هایی در کره شمالی، ژاپن و آمریکا بوده است. اطلاعات فوق در صورت صحت به معنای این است که کشورهای متحد آمریکا هم به چنین ابزارهایی برای نجات فوق متوسل شده‌اند.

محققان امنیتی هم در شرکت گوگل تاکنون توانسه اند ده‌ها حمله امنیتی به ایمیل‌های کارمندان آمریکایی را دفع کردند. گوگل تاکنون کشوری را به خاطر این حملات متهم نکرده اما به ظاهر تلاش شرکت‌های آمریکایی برای کار از راه دور آسیب پذیری آن‌ها را در مقابل حملات افزایش داده است. به خصوص این که هکر می‌توانند به شبکه‌های محلی برای تبادل اطلاعات به راحتی نفوذ کنند.

این حملات نگرانی بیمارستان و مراکز پژوهشی را افزایش داده اما واقعیت اینجاست که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به احتمال زیاد منابع کمی برای افزایش امنیت سایبری خود دارند و به احتمال زیاد در شرایطی فعلی اولویت‌های مهم‌تری وجود دارد که باید به آن پرداخت.

اگرچه هدف قرار دادن بیمارستان‌ها و مراکز درمانی حتی در میانه یک جنگ تمام عیار کاری غیر قانونی به شمار می‌رود اما در جهان هیچ قانونی برای این که مرز مشخصی را روشن کند، وجود ندارد و شاید همین مسئله سبب شده تا اطلاعات مهم موجود در کامپیوترها و سرورهای رایانه‌ای برای هر دولتی جذاب به نظر برسد.

البته اگر بخواهیم واقع بینانه به این مسئله نگاه کنیم در یک پاندمی جهانی تمامی کشورها حتی آنان که رشد ناچیزی در عرصه سایبری دارند به این نبرد پیوسته‌اند. جاستین فیر یک متخصص امنیتی در این باره می‌گوید همه به دنبال اطلاعات موجود در خصوص تحقیقات پیرامون داروها و همچنین اطلاعات بالینی در خصوص ویروس هستند و به همین دلیل تعداد حملات سایبری به صورت نجومی در حال افزایش است.

جاستین فیر یک متخصص امنیتی در این باره می‌گوید همه به دنبال اطلاعات موجود در خصوص تحقیقات پیرامون داروها و همچنین اطلاعات بالینی در خصوص ویروس هستند و به همین دلیل تعداد حملات سایبری به صورت نجومی در حال افزایش است

جاسوسی انسانی هم به کمک جاسوسی سایبری می‌آید

در این میان علاوه بر جاسوسی سایبری استفاده از عوامل انسانی نیز برای سرقت اطلاعات مرتبط نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال وزارت دادگستری آمریکا «چارلز لیبر» رییس دپارتمان زیست شیمی دانشگاه هاروارد را به دلیل مشارکت در یک برنامه توسعه علمی چینی را متهم به سرقت استعدادهای طبیعی این کشور کرده است.

نکته جالب اینجاست که دانشگاه هاروارد هم اکنون یک برنامه بین المللی برای ساخت واکس ویروس‌های بیماری زا را به صورت مشترک با چین اداره می‌کند که کمک‌های فراوانی از شرکت‌های چینی دریافت کرده است.

قتل یک محقق چینی از سوی یک چینی دیگر نیز سئوالات جدی را در ماهیت و دلیل این قتل برانگیخته است. از آنجا که قاتل بلافاصله پس از انجام قتل خودکشی کرده است، تحقیقات در این باره به کندی پیش می‌رود.

از آنجا که این محقق در حال تحقیق پیرامون نحوه همه گیری ویروس کرونا بود، برخی این سئوال را مطرح می‌کنند که شاید دستاوردهای وی  می‌توانست برخی از ابعاد پنهان همه گیری ویروس کرونا را روشن کند. گرچه هنوز نهادهای رسمی در این باره چیزی منتشر نکرده‌اند.

تکلیف جاسوسی آمریکایی‌ها چه می‌شود

نکته‌ای که نباید در این میان فراموش کرد این است که خود آمریکایی‌ها هم در خصوص جاسوسی سایبری در معرض اتهامات جدی قرار دارند. انتشار اطلاعاتی در خصوص مکالمه رییس جمهور چین و رییس سازمان بهداشت جهانی از سوی نشریه اشپیگل این سئوال را مطرح می‌کند که واقعاً چه کسی این مکالمه را شنود کرده است.

طبیعی است که آمریکایی‌ها هم بیکار نخواهند بود تا یک کشور دیگر به تنهایی واکسن ویروس کرونا را کشف کند. نمونه آن تلاش ترامپ برای خرید امتیاز یک شرکت تحقیقاتی آلمانی است که در خصوص ویروس کرونا در حال تحقیق است.

این اقدام ترامپ نه تنها خشم آلمانی‌ها بلکه سایر اروپایی‌ها را برانگیخت و مرکل صدراعظم آلمان به صراحت اعلام کرد که امتیاز هر واکسنی به صورت عام در اختیار همه قرار می‌گیرد.

شاید با قاطعیت بتوان گفت هدف از این اتهام پراکنی ها منحرف کردن افکار عمومی در خصوص اقدامات خود آمریکایی‌هاست. شاید همه فراموش کرده باشند اما مقامات ژاپنی می‌دانند که مقامات آمریکایی در زمان کلینتون برای کشف اهداف شرکت‌های ژاپنی تلفن مدیران این مؤسسات مالی را در دهه نود را شنود می‌کردند.

شاید این بار هم در مورد کرونا اتفاق مشابهی در حال روی دادن است.