بازار؛ سمیرا قاسمی‌گزیک: در حالی که تولیدکننده و مصرف‌کننده نان از وضعیت کنونی راضی نیستند به نظر می رسد برنامه ای عملیاتی برای حل مشکلات این حوزه وجود ندارد. چرا که مردم از نبود کیفیت ناراضی بوده و نگران افزایش قیمت نان هستند و از آن سوی نانوایان از افزایش هزینه‌ها و قیمت پایین نرخ نان گلایه مند هستند.
مدتی است که مردم از کاهش کیفیت نان و پرتی فراوان آن گلایه می‌کنند به نوعی که گفته می‌شود حتی نیمی از نان بیشتر قابل مصرف نیست. از آن سوی هم نان در نانوایی‌ها کاهش یافته و دلیل آن را فروش آزاد آرد یا فروش نان خشک می‌دانند. این در حالی است که اکنون به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها مردم به سمت غذاهایی که با نان می‌توان مصرف کرد روی آورده‌اند.
در همین راستا با چند نفر از نانوایان بیرجندی گفت‌وگو کردیم تا شاید ریشه این مشکلات و راهکار برای رفع آنها به گوش مسئولان برسد.
فروش نان خشک سود بیشتری دارد
اکبر مرادی، از نانوایان بیرجند و رئیس اسبق اتحادیه نانوایان بیرجند، درباره وضعیت و مشکلات این قشر گفت: از سال ۱۳۹۹ تا کنون نرخ نان ثابت بوده و سازمان صمت اجاره افزایش نرخ را داد ولی ناگهان نانواها زیر مجموعه جهاد کشاورزی شدند و تغییراتی انجام شد.
وی بیان کرد: اکنون با طرحی که اجرا شده روزانه بر روی مبلغ فروش، ۱۵ درصد سود به نانوا داده می‌شود که به هیچ وجه حتی یک سوم هزینه‌ها را هم در برنمی‌گیرد.
به گفتۀ وی از سال ۹۱ تاکنون فقط ۵۰ درصد به قیمت نان افزوده شده ولی از آن سوی قیمت دیگر کالاها، از خمیرمایه، نمک، حامل‌های انرژی، بیمه و اجاره بها افزایش سرسام آوری داشته‌اند.
این نانوا با بیان اینکه فروش نان خشک سود بیشتری به همراه دارد، اظهار کرد: به دلیل همین مشکلات تخلف هم انجام می‌شود چرا که فروش آرد آزاد یا نان خشک که خوراک دام می‌شود سود بیشتری برای نانوا دارد.
مرادی پیشنهاد داد: سامانه ناقص است و می‌توانند به هر فرد سهمیه خرید نان بدهند تا کسانی که مازاد از سهمیه خرید می‌کنند به صورت آزاد مبلغ برای آنها محاسبه شود.
وی خاطر نشان کرد: به دلیل مشکلات موجود بسیاری از نانوایان به دنبال تغییر شغل هستند ولی به دلیل مشکلات بیمه و کارگران این کار را انجام نمی‌دهند.
افزایش هزینه از خمیرمایه تا حامل‌های انرژی
حسین اظهری زاده، از دیگر نانوایان شهرستان بیرجند هم در این باره به خبرنگار بازار گفت: از سال ۹۱ تا ۹۸ فقط ۳۵ درصد افزایش نرخ داشتیم و از سال ۹۹ تا کنون ۱۵ درصد سود به فروش ما داده می‌شود که بسیار ناچیز است.
وی تصریح کرد: این در حالی است قیمت خمیرمایه به عنوان مثال از ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان به کیلویی ۸۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان رسیده و اجاره از ۵۰۰ هزار تومان به میانگین ۱۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
به گفتۀ وی افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بیمه و موارد دیگر را نیز باید در نظر گرفت چرا که مبلغ فقط آب سال قبل برای من ۵۰ هزار تومان بوده و اکنون یک میلیون تومان می‌آید.
این نانوا تأکید کرد: با توجه به این هزینه‌ها نانوا مجبور به پایین آوردن کیفیت، کم فروشی و آرد فروشی است و حتی مجبور شده‌اند که به صورت خانوادگی در نانوایی کار کنند.
اظهری زاده با اشاره به اینکه در برخی استانها سود فروش نان کارت خوان‌ها ۲۵ درصد است، اظهار کرد: حداقل در خراسان جنوبی هم می‌توانند این مبلغ را اجرایی کنند تا اندکی از مشکلات کاسته شود.
وی درخواست کرد: سهمیه آرد نانواها را نیز افزایش دهند چرا که میانگین ۵ کیسه می‌دهند که اصلا کافی نیست و به نانوایانی که در خیابان اصلی مانند مدرس هستند و اجاره ۲۵ میلیون تومانی پرداخت می‌کنند هم حتی فقط ۱۵ کیسه می‌دهند.
به گفتۀ وی در بخش خمیرمایه نیز به هر نانوایی پنج کیلو داده می‌شود که کفایت نمی‌کند و مجبور است مابقی را از بازار آزاد خریداری کند که آن هم خمیرمایه با کیفیت پیدا نمی‌شود.
لزوم آسیب‌شناسی دلیل تخلف نانوایان
انتظام چاپاری، از نانوایان بیرجندی نیز با بیان اینکه چهار سال است نرخ نان تغییر نکرده، عنوان کرد: اما دیگر کالاهایی که وابسته به این حوزه است چندین برابر افزایش قیمت داشته و حتی کارگران ماهر نیز از استان رفته‌اند.
وی بیان کرد: علاوه بر افزایش قیمت کالاهای مختلف؛ شهرداری، بهداشت و بیمه نیز هر بار راهی برای گرفتن پول پیدا می‌کنند.
ما خواستار افزایش قیمت و فشار به مردم نیستیم و دولت در این میان نیاز است که سوبسیدهایی به نانوایان پرداخت کند
به گفتۀ وی نانوایی‌هایی هستند که تخلف می‌کنند مانند تمام صنوف دیگر ولی یک فرد هم نمی‌آید دلیل تخلف نانواها را آسیب شناسی کند که چرا این کار انجام شده است.
چاپاری بیان کرد: ما خواستار افزایش قیمت و فشار به مردم نیستیم و دولت در این میان نیاز است که سوبسیدهایی به نانوایان پرداخت کند.
این نانوا افزود: از جمله آنها می‌توان به افزایش مبلغ سود پرداختی از ۱۵ درصد به حداقل ۵۰ درصد، تغییر قیمت حامل‌های انرژی، حمایت در بخش اجاره‌بها، شهرداری و بهداشت و افزایش سهمیه آرد یا پرداخت یارانه نان به مردم اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه نیاز است نوع بندی نانوایان برداشته شود و یکسان سازی داشته باشیم، درخواست کرد: تاکنون حتی یک بار هم استانداری دیداری حضوری با نانوایان نگذاشته است تا با مشکلات آنها آشنا و راهکاری درست برای رفع این معضلات در نظر بگیرد و ما درخواست این دیدار را داریم.
سهمیه آرد براساس سرشماری سال ۹۵
جواد مختاری، رئیس اتحادیه نانوایان بیرجند هم در این باره به خبرنگار بازار گفت: اصلی‌ترین مشکل نانوایان نرخ نان است که حتی به نسبت استان‌های همجوار ۳۰ درصد پایین‌تر است.
وی افزود: همچنین کارگران ماهر رفته‌اند و سهمیه آرد نانوایان نیز پایین است و این در حالی است که سهیمه آرد براساس سرشماری سال ۹۵ پرداخت می‌شود در صورتی که در این مدت افزایش جمعیت بالایی داشته‌ایم.
به گفتۀ وی نانوایان نوع دو از سال ۹۸ و نانوایان نوع یک از سال ۹۹ افزایش قیمت نرخ نان نداشته‌اند ولی چند صد درصد افزایش قیمت حامل‌های انرژی، اجاره بها، بیمه، خمیرمایه و مشکلات دیگر را داشته‌اند.
مختاری اظهار کرد: در بیرجند ۲۵۰ نانوایی و در استان ۷۶۰ نانوایی داریم که در بیرجند حدود ۴۰ درصد از نانوایان سنگکی که حدود ۳۰ مورد از نانوایان بیرجند می‌شوند، به دلیل افزایش هزینه‌ها رسته خویش را تغییر داده‌اند.
سود از فروش کافی نیست
رئیس اتحادیه نانوایان بیرجند در زمینه طرح سود فروش از طریق کارتخوان هم عنوان کرد: خراسان جنوبی هنوز در فاز یک این طرح قرار دارد به همین دلیل ۱۵ درصد سود دریافت می‌کنند.
مختاری ادامه داد: در فاز دوم که در برخی از استانها اجرایی شده بعد از نصب کارتخوان و استفاده اجباری از کارتخوان‌ها را داریم که در آن صورت افزایش سود را خواهیم داشت.
وی تأکید کرد: هر چند افزایش سود از طریق کارتخوان فایده‌ای ندارد مگر اینکه به ۱۰۰ درصد برسد، چرا که اکنون نانوایان ما حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد آنها روزانه فقط یک میلیون تومان فروش دارند و با ۱۰۰ درصد تازه به دو میلیون می‌رسد.
به گفتۀ وی با این مبلغ هم حتی در زمینه قیمت‌ها و هزینه‌ها مشکل خواهیم داشت ولی باعث بهبودی وضعیت خواهد شد.
افزایس سهمیه آرد و خمیرمایه
رئیس اتحادیه نانوایان بیرجند اعلام کرد: راهکار دیگر برای بهبود وضعیت این است که سهمیه آرد و خمیرمایه را افزایش دهند.
مرادی اضافه کرد: در استان‌های همجوار مانند سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی کمترین نانوایی ۱۴ کیسه سهمیه دارد ولی خراسان جنوبی با مشکل کمبود سهمیه مواجه است.
وی بیان کرد: در حوزه‌های دیگر مانند حامل‌های انرژی، بیمه، اجاره بها نیز دولت می‌تواند کمک کند و یک یارانه‌ای در نظر بگیرند.
به گفتۀ وی حتی یارانه عادی خانوار را هم از بسیاری نانوایان لغو کرده‌اند چرا که گفته‌اند شما بیمه شده دارید و هیچ مسئولی برای این قشر کاری انجام نداده است و برخی مجبور به تخلف و کاهش کیفیت شده‌اند و اگر این مشکلات ادامه دار باشد شاهد سقوط بیشتر کیفیت هم خواهیم بود.
مشکلی در تامین آرد استان نداریم
استاندار خراسان جنوبی گفت: برای تامین آرد در هیچ کدام از شهرستان‌ها مشکلی نداریم و سهمیه اختصاص یافته به استان در حد مطلوب است.
جواد قناعت ۱۷ دی ماه در نشست کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان افزود : تخصیص سهمیه اضافه به شهرستان‌ها باید قانون‌مند باشد که دچار انحراف نشود زیرا آرد اختصاصی بیت‌المال است و باید از آن مراقبت کرد.
وی گفت: پیگیری مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان برای تخصیص سهمیه قابل توجه به استان جای تقدیر کرد و درخواست‌های فرمانداران برای تخصیص خارج از سهیمه به ۲ یا سه برابر تامین شده اما باید به صورت هدفمند این افزایش سهمیه تخصیص یابد.
استاندار خراسان جنوبی با تاکید بر لزوم تقویت بازرسی‌ها افزود: منطبق نبودن آمار جمعیت شهرستان‌ها بین مراکز بهداشت و مرکز آمار هم جای سوال دارد در هر صورت ملاک مرکز آمار است.
وی یادآور شد: کنترل بر توزیع سهمیه آرد از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا وجود هرگونه انحراف اجرای طرح ساماندهی آرد را زیر سوال می‌برد.
قناعت با اشاره به اینکه برای همه شهرستان‌ها ۲ نسخه در نظر گرفته شده است گفت: یک نسخه برای همه شهرستان‌ها واحد بوده اما نسخه دوم اختصاصی است لذا ملاحظات هر شهرستان در تخصیص سهمیه اضافی آرد لحاظ می‌شود.
وی تاکید کرد: نیازهای هر شهرستان با محوریت معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری بعد از رصد میدانی مشخص و پیگیری خواهد شد.
نماینده عالی دولت در خراسان جنوبی بر اخذ مجوز استفاده فرمانداران از اطلاعات سامانه نانی نو تاکید کرد و گفت: سیاست دولت حمایت از نانوایی‌هاست و باید فرمانداران نسبت به سامانه نانی نو اشراف کامل داشته باشند.
لزوم افزایش کیفیت نان سنگک
وی بر لزوم افزایش کیفیت نان سنگک در استان تاکید کرد و افزود: تعطیلی‌های غیرمجاز از گلایه‌های شهروندان است که باید فرمانداران، ادارات کل صمت، جهاد کشاورزی و تعزیرات به خوبی نسبت به تخلفات نانوایی‌ها اشراف داشته باشند.
قناعت ادامه داد: اشرافیت فرمانداران بر سامانه نانی نو اهمیت دارد و از طریق سامانه پیامکی می‌توان اخطارهای لازم را به نانواییان داد.
وی گفت: بعد از اخطارها اگر همچنان تخلفات ادامه داشته باشد باید با بازرسی‌های هوشمند، جرایم سنگین اعمال شود زیرا منافع و رفاه مردم از اهمیت زیادی برخوردار است.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه اقدامات خوبی تاکنون درخصوص اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان در استان صورت گرفته گفت: ۷۷۰ دستگاه کارتخوان هوشمند با کمک بانک سپه در نانوایی‌های استان نصب شده که کار ارزشمندی است.
وی ادامه داد: طرح نظارت هوشمند بر نانوایی‌ها به نام نانی نو به طور سراسری در کل کشور انجام می‌شود که خراسان جنوبی نیز زیرساخت لازم برای اجرای این طرح را دارد.
پرداخت ماهیانه ۱۲۰ میلیارد یارانه آرد و نان در خراسان جنوبی
قناعت با اشاره به تجهیز مرکز پایش عملکرد نانوایی‌ها و راه‌اندازی سامانه پیامکی عنوان کرد: دولت در خراسان جنوبی روزانه حدود پنج میلیارد تومان و در ماه ۱۲۰ میلیارد تومان یارانه بابت آرد و نان پرداخت می‌کند لذا در کنار خدمات‌دهی به مردم باید جلوی انحراف و ریخت و پاش را بگیریم.
وی یادآور شد: اگرچه اختصاص سهمیه اضافه برای خراسان جنوبی جای تقدیر دارد اما هنر مدیران به خصوص فرمانداران این است که از افزایش این یارانه جلوگیری کنند.
استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه ضعف‌هایی در بخش آمار وجود دارد گفت: آمار و اتصال داده‌ها با هم اهمیت دارد تا بتوانیم تحلیل خوبی از سامانه‌های موجود داشته باشیم.
وی بر لزوم رعایت ساعت کار مجاز نانوایان تاکید کرد و گفت: نظم در ساعت پخت نانوایی‌ها باید به صورت جدی رصد شود و براساس دستورالعمل‌ها باید این موضوع را پیگیری کرد.
قناعت با اشاره به وجود برخی صف‌ها در نانوایی‌ها اظهار داشت: وجود برخی صف‌ها طبیعی و مقطعی است لذا صف‌های غیرمتعارف باید به صورت میدانی رصد و ریشه‌یابی شود.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به آزاد شدن قیمت نهاده‌های دامی ادامه داد: مساله انحراف سهمیه آرد نانوایی‌ها به طور کامل نظارت شود و نحوه توزیع آرد در بخش‌های شهری و روستایی شهرستان‌ها به طور دقیق و کارشناسی باشد.
تامین سهمیه برای نانوایی هایی که تمام وقت فعالیت کنند
وی با تاکید بر اینکه اولویت، تامین نیاز مردم است گفت: در شهرستان‌هایی که کمبود نان جدی است اگر نانوایی‌های منتخب باشند که بتوانند تمام وقت در روز ارایه خدمت دهند امکان تامین سهمیه آرد وجود دارد.
علت بیشتر صف‌ها به خاطر کیفیت نان بود لذا چون بازدهی برخی نانوایی‌ها پایین است شاهد تشکیل صف هستیم
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی هم در این جلسه گفت: چند روز پیش بازدیدهایی از نقاط مختلف شهر انجام شد و بیشتر در قسمت شمال شهر بیرجند شاهد صف در نانوایی‌ها بودیم.
جواد اشرفی افزود: در این بازدید مشکل کمبود آرد هم رصد شد و از طریق گفت و گوی چهره به چهره با مردم مشکلات را بررسی کردیم.
وی با بیان اینکه اصلاح تعطیلی نانوایی‌ها از فرمانداران درخواست شده است گفت: در بازدیدی که داشتیم، صف غیرمتعارف مشاهده نشد و علت بیشتر صف‌ها به خاطر کیفیت نان بود لذا چون بازدهی برخی نانوایی‌ها پایین است شاهد تشکیل صف هستیم.
معاون استاندار خراسان جنوبی ادامه داد: در برخی از نقاط مهرشهر همچون ۹ دی نیاز به ایجاد نانوایی است چون تقاضا زیاد اما نانوایی کم است که با راه‌اندازی نانوایی سیار می‌توان مشکل را حل کرد.
و اما...
نان یکی از کالاهایی است که به دلیل قیمت پایین نسبت به دیگر کالاهای اساسی مردم را سمت خرید بیشتر آن و غذاهایی که بیشتر با نان خورده می‌شود سوق داده است اما اگر کیفیت به همین صورت پایین باشد شاهد افزایش پرتی نان خواهیم بود. از آن سوی وضعیت نانوایان هم به دلیل افزایش هزینه‌ها هر روز به سمت سقوط پیش می‌رود و راهکار خود را کم فروشی و کاهش کیفیت می‌بینند. در این میان مسئولان باید راهکارهایی با متخصصان این حوزه بیندیشند تا علاوه بر اینکه این کالا هم از سبد مردم حذف نشود، یارانه یا سوبسیدهایی برای نانوایان در نظر بگیرند.
نظر شما