تهمینه غمخوار؛ بازار: میخائیل میاسنیکوویچ، رئیس هیئت مسئولان اتحادیه اقتصادی اوراسیا به تازگی اعلام کرده که توافقنامه تجارت آزاد بین این اتحادیه و ایران ممکن است در نیمه اول سال ۲۰۲۳ امضا شود و مقدمات امضای توافقنامه تجارت آزاد با مصر نیز در مراحل نهایی است.
رئیس هیئت مسئولان اتحادیه اقتصادی اوراسیا تصرح کرده که ما آمادگی نسبتاً بالایی برای حرکت به سمت یک توافق کامل داریم. اکنون یک توافق موقت داریم که نتایج مثبتی را نیز به همراه دارد. من مایلم این توافق در نیمه اول سال ۲۰۲۳ امضا شود تا بتوانیم بلافاصله مراحل تصویب را آغاز کنیم.
«مهدی خورسند» کارشناس مسائل اوراسیا و چین در خصوص امضای توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به خبرنگار بازار گفت: در خصوص فرآیند همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک اشتباه مصطلح وجود دارد و گفته می شود که ایران قصد دارد تا به عضویت اتحادیه اقتصادی اوراسیا درآید. این مسئله کاملا اشتباه است و ایران قرار نیست که عضو این اتحادیه شود. از سال ۲۰۱۷، فرآیند همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا آغاز شد که در سال ۲۰۱۹ امضای سند همکاری میان طرفین صوت گرفت و ایران و اتحادیه، همکاری تجاری با تعرفه های ترجیحی را در خصوص ۵۰۰ و اندی کالا با یکدیگر شروع کردند.
وی افزود: هم اکنون قرار است تا طرفین توافق تجارت آزاد را به امضا برسانند تا از طریق این توافقنامه، تعرفه های گمرکی صفر ایجاد شده و زمینه همکاری مناسب میان اعضای اتحادیه فراهم شود. توافق تجارت آزاد ایران با تعرفه گمرکی صفر با اتحادیه اوراسیا، از آن جهت اهمیت دارد که با توجه اینکه این کشورها جمهوری های استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی هستند، ایران از سالهای گذشته و پس از فروپاشی شوروی، روابط تجاری خوبی با این کشورها داشته است. اما رفته رفته و به تدریج، به دلیل نبود نگاه درست و ویژه به این منطقه و عدم برنامه ریزی مناسب، ایران بازار این کشورها را به شیوه های مختلف از دست داده و همین امر منجر به حضور پررنگ رقبای منطقه ای شده است.
کارشناس مسائل اوراسیا اضافه کرد: اما، اگر ایران همکاری های تجاری خود را با این نهاد منطقه ای افزایش دهد، آورده های اقتصادی بسیار خوبی برای کشور به همراه خواهد داشت، زیرا اعضای اتحادیه معمولا کشورهای وارد کننده هستند و این موضوع بازار مطلوب را برای جمهوری اسلامی ایران و تجار ایرانی و فضای مناسب فراهم خواهد کرد.
همگرایی و گره خوردن اقتصاد ایران با اقتصاد کشورهای اتحادیه اوراسیا سبب می شود تا ما بازار خود را در کشورهای منطقه به دست آوریم، ضمن اینکه همکاری های اقتصادی زمینه همکاری های سیاسی بین ایران و اعضای اتحادیه ایجاد کرده و سوء تفاهمات سیاسی که در طول سالهای گذشته بین ایران و برخی از اعضا شکل گرفته بود برطرف خواهد شد
مهدی خورسند گفت: همگرایی و گره خوردن اقتصاد ایران با اقتصاد این کشورها سبب می شود تا ما بازار خود را در کشورهای منطقه به دست آوریم، ضمن اینکه همکاری های اقتصادی زمینه همکاری های سیاسی بین ایران و اعضای اتحادیه ایجاد کرده و سوء تفاهمات سیاسی که در طول سالهای گذشته بین ایران و برخی از اعضا شکل گرفته بود برطرف خواهد شد.
وی ادامه داد: در نهایت این موضوع می تواند زمینه همکاری ها و امنیت افزایی برای ما به ارمغان بیاورد. ناگفته نماند که زمان دستیابی به این توافق کمی طولانی شده و این نقد همواره وجود دارد. زمانی که ما نگاه به منطقه، همسایگان و نهادهای منطقه ای را در دستور کار قرار داده ایم، باید با جدیت و سرعت بیشتری این فرآیند را دنبال و پیگیری می کردیم. حال فرآیند کار با هر کندی بوده، پیش رفته و ما در آستانه امضای توافق تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستیم. بر همین اساس، این امر مستلزم و نیازمند انجام مقدماتی است.
دولت جمهوری اسلامی، سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت و اقتصاد باید توجه لازم و کافی در خصوص استفاده از ظرفیتهای امضای چنین قراردادهایی مانند توافق تجارت آزاد داشته باشند
خورسند تصریح کرد: دولت جمهوری اسلامی، سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت و اقتصاد باید توجه لازم و کافی در خصوص استفاده از ظرفیتهای امضای چنین قراردادهایی داشته باشند. ما باید بدانیم که تجارت آزاد یعنی تعرفه گمرکی و تعرفه مالیاتی مشخص با یک فرآیند معلوم. لذا، گمرک ایران و سازمان امور مالیاتی باید این آمادگی را داشته باشند؛ در حالی که بروکراسیهای طاقت فرسا، زمان بر و متاسفانه کسل کننده ای که در فضای تجاری کشور در حوزه های گمرکی و مالیاتی وجود دارند، نباید زمینه کندی این روند را ایجاد کنند.
وی گفت: هدف ایران از امضای توافق تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دستیابی به یک بازار بزرگتر و استفاده و بهره مندی از تبادلات تجاری با سرعت بیشتر است. بر همین اساس، برای دستیابی به یک تجارت مطلوب پس از امضای توافق تجارت آزاد، جمهوری اسلامی باید با سرعت زیاد قوانین گمرکی و مالیاتی خود را با فرآیند کار اتحادیه اقتصادی اوراسیا تطبیق داده، ضمن اینکه آنها نیز باید روند کاری خود را با جمهوری اسلامی تطبیق دهند. در حال حاضر، ایران و دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال رایزنی و یکسازن سازی قوانین و تبادل مقررات میان یکدیگر هستند تا به یک مدل همکاری مشترک دست یابند.
این پژوهشگر مسائل اقتصادی و سیاسی بیان کرد: دومین نکته، یک توجه و هشدار خطاب به سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت، وزارت امور خارجه به خصوص معاونت دیپلماسی اقتصادی و سفارت خانه ها و رایزن های اقتصادی کشورهای عضو است، متاسفانه علی رغم نزدیکی جغرافیایی، فرهنگی و تمدنی ایران با بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی و حوزه قفقاز که هسته اصلی اقتصادی اوراسیا هستند، ما شناخت درستی از بازار این منطقه در دست نداریم. متاسفانه، تجار ایرانی زمانی که در بازار این منطقه حضور پیدا می کنند، بی گدار به آب زده و به دلیل عدم شناخت مناسب با شکست مواجه می شوند. از این رو، این قضیه باعث شده که هم ذهنیت بدی نسبت به تاجران ایرانی پدیدار شود و هم خود تاجران ایرانی ذهنیت خوبی نسبت به بازارهای منطقه نداشته باشند.
ایران می تواند ژئوپلیتیک خود را در اختیار اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا قرار دهد که این کشورها، به آبهای آزاد عربی و آبهای گرم جنوبی دست پیدا کنند و در این فضا است که جمهوری اسلامی می تواند اقتصاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا را وابسته به ژئوپلتیک خود کند
خورسند گفت: بنابراین، این وظیفه معاونت دیپلماسی وزرات خارجه و رایزنان اقتصادی و وزراتهای اقتصادی مربوطه در کشورهای هدف است که سریعا یک فضای آموزشی برای شناخت این بازارها در قالب تورهای آشنایی تجار از منطقه و قوانین این کشورها و شناخت مقررات این تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اوراسیا در زمان انجام این رایزنی ها و تبادلات قوانین تا امضای نهایی توافق تجارت آزاد انجام دهند. همچنین، برگزاری نمایشگاههای مشترک میان طرفین در جهت آشنایی با بازارهای دو طرف ضروری است.
کارشناس مسائل چین و اوراسیا ادامه داد: یک نکته دیگر این است، ایران می تواند یک آورده بسیار مهم برای اعضای اتحادیه به همراه داشته باشد و آن مزیت ژئوپلیتیکی کشور است. بر همین اساس، ایران می تواند ژئوپلیتیک خود را در اختیار اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا قرار دهد که این کشورها، به آبهای آزاد عربی و آبهای گرم جنوبی دست پیدا کنند و در این فضا است که جمهوری اسلامی می تواند اقتصاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا را وابسته به ژئوپلیتیک خود کند؛ در حالی که ایران، امن ترین، کوتاهترین و به صرفه ترین مسیر برای اعضا جهت دسترسی به بازارهای جهانی، با توجه به تنشهای موجود میان روسیه و اوکراین است.
ایران باید مسیرهای ترانزیتی خود را با سرعت زیاد، در کریدورهای شمال به جنوب چه در بال شرقی و چه بال غربی دریای خزر تکمیل نماید
وی افزود: ایران باید مسیرهای ترانزیتی خود را با سرعت زیاد، در کریدورهای شمال به جنوب چه در بال شرقی و چه بال غربی دریای خزر تکمیل نماید. برقی سازی خط ریلی اینچه برون_گرمسار که روسها پیشنهاد سرمایه گذاری بر روی این خط را مطرح کرده اند و تکمیل و توسعه کریدور ریلی و جاده ای بال غربی دریای خزر به خصوص آن قطعه ای از راه آهن رشت_آستارا می تواند، تکمیل کننده پازل همکاری ما با اعضای اتحادیه باشد.
خورسند در پایان گفت: سالانه ظرفیت ۱۸۰ میلیارد دلار ارزآوری در حوزه ترانزیت برای ایران وجود دارد. این میزان تقریبا نصف درآمد نفتی ایران در سال گذشته بوده است. لذا، اگر ما قطعه راه آهن رشت_آستارا را تکمیل کرده و در اختیار بازار کشورهای آسیای مرکزی، منطقه قفقاز و اتحادیه اوراسیا قرار دهیم، این امور به راحتی زمینه وابسته کردن اقتصاد این کشور ها را به ژئوپلیتیک ایران فراهم کرده و هم آورده طولانی مدت، با ثبات و مطمئنی را در حوزه درآمدهای ارزی و اقتصادی فراهم می کند.
نظر شما