علی جواهری؛ خبرگزاری بازار: وقتی اندیشه روی کاغذ می آید و یک مشت آهن بی جان را به تجهیزات و ماشین آلات کاربردی تبدیل می کند باید در انتظار تحول باشیم. ایران در تولید یک سوم از تعداد محصولات اصلی دنیا دارای رتبه های اول تا دهم جهان است که سهم محصولات باغی ۱۵ و محصولات زراعی ۷ محصول است. ایران همچنین با داشتن ۱۵ محصول باغی مهم دارای مقام جهانی از نظر تنوع تولید محصولات باغی، بعد از کشورهای چین و امریکاست و مشترکاً با ترکیه رتبه سوم دنیا را از آن خود کرده. اکنون تعداد زیادی واحد صنعتی در حیطه تأمین ماشین آلات و قطعات مورد نیاز صنایع کشاورزی و تبدیلی فعالیت می کنند. پیش بینی می شود با افزایش استفاده از سیستم های مکانیزه به روز و تجهیزات تسهیل کننده فعالیت های مرتبط با کشاورزی، این صنعت رشد بسزایی داشته باشد. اما این صنعت جوان و پویا با چالش های بسیاری برای جهش روبه روست. مشکلات کشاورزان از یک سو و گره های کوری که در صنعت وجود دارد کار را برای شکوفایی ساخت تجهیزات صنعتی کشاورزی سخت کرده است. موضوعات متعددی که در گفت وگو با تولیدکنندگان و سازندگان تجهیزات کشاورزی بررسی کرده ایم.
مشکلات دومینو وار دامنگیر صنعت
چرخ تولید تجهیزات کشور با ایده های خلاقانه مهندسان و زحمت بی وقفه کارگرانی میچرخد که نگاه شان به حاصل رسیدن زحمت کشاورزان است. کشاورزانی که محصولاتشان به دلیل نبود ثبات در بازار دچار دلال بازی است. گلایه نخست صنعتگران ساخت تجهیزات کشاورزی همین است. دغدغه بجایی که فعالیت آنان را تحت شعاع قرار می دهد.
«احسان قادری» تولیدکننده الکتروپمپ های صنعتی و کشاورزی توان پایین مالی کشاورزان برای ارتقای تجهیزات را یکی از مسائل صنعت شان می داند و می گوید: «بسیاری از مسائل در صنعت به هم مرتبط است. مثلاً وقتی بخش کشاورزی محصولاتش را به خوبی نفروشد توان مالی برای توسعه و ارتقای تجهیزات ندارد. حالا شما بیایید کلی تبلیغات کنید که مثلاً آبیاری قطره ای می تواند تأثیر بهینه ای در کشاورزی داشته باشد. وقتی کشاورز توان مالی ندارد و دلال بازی ها امانش را بریده است انگیزه ای برای پیاده سازی این فناوری در عرصه خود ندارد. تازه این مورد ساده ترین مسئله است که هنوز راه حلی برایش پیدا نشده. مسئولان فقط به دنبال خبرسازی ها هستند و در عرصه عمل اقدام دیده نمی شود. یعنی چیزی نمی بینیم که درباره اش صحبت کنیم. بعد چه بلایی سر صنعتگر و کشاورز و نیروی کار می آید اصلاً مهم نیست. گاهی مسائل راهکارهای ساده دارند که نیازمند اقدامی دلسوزانه است.»
تولیدکننده الکتروپمپ های صنعتی و کشاورزی: چینی ها به سفارش یکسری کلاهبردار از مرغوبیت کم می کنند و جنس را هرطور بخواهید تحویلتان می دهند. این اتفاق ناگوار برای وجهه تجارت کشور ناخوشایند است و ضربه اساسی به تولید وارد میکند
۹۰ درصد صنعت دچار چالش است
پای درددل های صنعتگران نشستن هزار و یک موضوع را باز می کند که شاید تمامشان بارها مطرح شده باشد. ولی همین مسائل تکراری که بدون شک مسئولان هم آنان را شنیده اند همچنان بدون راهکار و اقدام باقی مانده است. یکی از این موضوع واردات بی رویه محصولات مشابه تولید داخلی است که همچنان صنعتگران با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند.
قادری می گوید: «چقدر باید درباره مسئله واردات بی رویه محصولاتی که مشابه داخلی دارند حرف بزنیم و درخواست کنیم که مسئولان به این امر رسیدگی و جلوگیری کنند. متأسفانه هیچ کسی توجهی نمی کند. این موضوع ۹۰ درصد از صنعت را دچار چالش کرده است و بسیاری از صنعتگران ساخت تجهیزات کشاورزی را به خاک سیاه نشانده. هیچ اغراقی در بیان این درصد نیست، زیرا محصولی که من با هزار زحمت صفر تا صدش را با طراحی و مواد اولیه داخلی تولید می کنم و استانداردهای لازم را دارد، توسط سودجویان نمونه برداری می شود و در چین با یک سوم قیمت تولید می شود. کشور چین محصولات درجه یک هم دارد ولی بازار رقابت اینگونه است که جنس ارزان تر فروخته می شود. چینی ها به سفارش یکسری کلاهبردار از مرغوبیت کم می کنند و جنس را هرطور بخواهید تحویلتان می دهند. این اتفاق ناگوار برای وجهه تجارت کشور ناخوشایند است و ضربه اساسی به تولید وارد میکند.»
ضربات مهلک به محصولات نامرغوب
این تولیدکننده تجهیزات کشاورزی با بیان اینکه واردات تجهیزات نامرغوب تبعات ناگوار را به همراه دارد توضیح میدهد: «آن فردی که از محصول من عکس می گیرد و به کارخانه چنین سفارش می دهد تا با حداقل هزینه بسازند در واقع بازار را خراب می کند. اینگونه اطمینان کشاورز که هیچ گونه اطلاع فنی درباره تجهیزات ندارد کم می شود. کشاورز، دیگر به مهندس ایرانی کار نمی سپارد و راضی است با همان شیوه قدیمی کارش را پیش ببرد تا اینکه صاحب تکنولوژی شود. چون محصول نامرغوب روند کارش را دچار مشکل کرده است. اکنون امثال شرکت من اگر هزار و یک جور خدمات ارائه کند و محصولی مرغوب ارائه دهد، مشتری به سمت اجناس خارجی می رود.»
اوضاع وقتی جالب ترمی شود که محصول چینی برند خودم را در بازار ببینم. آن وقت باید بر سر خودم بزنم. بعد هم دستم به هیچ جا نرسد که جلوی وارداتش را بگیرم، چون این محصول مشابه از گمرک یا قاچاق وارد شده که هیچ نظارتی بر آن نبوده است. در بازار هیچ متولی برای نظارت وجود ندارد که پیگیری این موضوع باشد و اینگونه همه چیز بر سر تولیدکننده خراب می شود
وقتی برند شرکتم را چینی ها تولید می کنند
وقتی این موضوع حادتر می شود که برخی تولیدکننده ها خودشان اقدام به سفارش محصولاتشان با قیمت پایین تر از چین می کنند. مسئله ای که تنها برای نجات ادامه فعالیتشان است. به گفته قادری از همه جالب تر برای امثال من این است که محصول چینی برند خودم را در بازار ببینم. آن وقت باید بر سر خودم بزنم. بعد هم دستم به هیچ جا نرسد که جلو وارداتش را بگیرم. یعنی وقتی هم بتوانم بگیرم محصول شرکتم خراب شده است. من مقصر نیستم؛ چون این محصول مشابه از گمرک یا قاچاق وارد شده که هیچ نظارتی بر آن نبوده است. اوضاع وقتی خراب تر می شود که در بازار هیچ متولی برای نظارت وجود ندارد که پیگیری این موضوع باشد. اینگونه است که هم چیز بر سر تولیدکننده خراب می شود.»
امان از بی قانونی و نبود نظارت
رفته رفته صحبت های تولیدکنندگان تجهیزات کشاورزی به بی قانونی ها هم باز می شود. موضوعی که با جای خالی نبود نظارت به میان می آید. موضوعی که «حسن رحمان زاده» تولیدکننده ماشین آلات کشاورزی بر آن تأکید میکند و می گوید: «۱۵سال پیش وسط تولید یک محصول بودم که واردات بی رویه مشابه چینی اش همه چیز را نابود کرد. هنوز نتوانسته ام مثل قبل به ایده آلی برسم که نزدیکش بودم. ولی همچنان تلاش می کنم تا فعالیتم متوقف نشود.»
او با بیان اینکه موضوعات متعددی گریبانگیر صنعت است که مهمترین آن نبود نظارت محسوب می شود، می افزاید: «نبود نظارت فعالیت ۹۹درصد صنعتگران را دچار چالش کرده است. اکنون جنس بسیاری از صنعتگران در همین کشور زیرزمینی تولید می شود که حتی روحشان هم از آن خبر ندارد. وقتی هم متوجه می شوند کاری از دستشان برنمی آید. خیانتکارانی که بدون پرداخت مالیات، مزایای کارگران، فضای کارگاهی و آلیاژ استاندار کار کپی محصولات انجام می دهند. آن وقت اگر من تولیدکننده متوجه موضوع شوم باید شکایت کنم و بعد از اینکه یک ماه پله های دادگاه را بالا و پایین بدوم طرف را احضار می کنند و به او تذکر می دهند که این کار را نکن و نهایت آن محل را پلمب می کند که بعد از یک ماه دوباره باز می شود. برای تمام موارد مثل عرضه، تقاضای بازار و حتی رعایت استاندارها توسط تولیدکننده و تسهیلات و بسیاری از موضوعات جای خالی نظارت احساس می شود. نظارت، کار را دشوارتر می کند. همین یک اقدام اگر درست انجام شود بسیاری از مسائل حل خواهد شد.» مسائل پیش رو صنایع در نحوه پرداخت تسهیلات و رانت های آزاردهنده در بخش های مختلف از جمله درددلهای صنعتگران است که تداوم آن به تعطیل کارخانه ها و کارگاه منجر می شود. موضوعاتی که حل آن تنها نیازمند اقدامات عملی از سوی مسئولان است.
نظر شما