بازار؛ گروه استانها: «مریم میرابی» بانوی ۵۶ ساله ای که پس از فوت همسرش سرپرستی سه دختر و یک پسر را بر عهده گرفته است با راه‌اندازی جایگاه دام و تولید شیر سال‌هاست که در حرفه دامداری مشغول به فعالیت است.
وی که کار تولید شیر را با خرید دو گاو شیرده آغاز کرده است توانسته در ۱۰ سال گذشته تعداد دام های خود را به بیش از ۳۰ گاو شیری افزایش دهد اما متأسفانه شرایط اقتصادی در حال حاضر به‌گونه‌ای است که به ما می‌گوید دیگر قادر به ادامه کار نیست و تعطیلی کار را به کارآفرینی و لقب تولید کننده ترجیح می‌دهد!
گفت‌وگوی ذیل ماحصل دیدار ما با این بانوی کارآفرین در روستای ازغند تربت‌حیدریه است که با دست‌خالی به یکی از تولیدکنندگان مواد پروتئینی ازجمله شیر تبدیل‌شده است.
* چه شد که به کار دامداری روی آوردید؟
همسرم به کار زراعت و کشاورزی اشتغال داشت لذا هنگامی‌که همسرم به رحمت خدا رفت و سرپرستی ۴ فرزند بر عهده من نهاده شد چاره‌ای نبود تا برای راه‌اندازی یک شغل و کسب درآمد چاره‌ای بیندیشم.
متأسفانه در آن شرایط به دلیل اینکه کوچک‌ترین فرزندم تنها ۳ ماه داشت لذا باوجود سه فرزند دیگر ایجاد اشتغال بسیار دشوار بود اما با این‌حال برای من غیرممکن نبود.
ازآنجایی‌که هیچ سرمایه‌ای برای شروع کار در اختیار نداشتم لذا همان ۱۰سال پیش بعد از فوت همسرم به‌عنوان سرپرست خانوار به کمیته امداد مراجعه کردم و ابتدا یک وام۶ میلیون تومانی دریافت کردم که در آن زمان هزینه خرید دو رأس گاو شیری فراهم شد.
*دریافت این وام آیا جوابگو بود؟
البته این تسهیلات به‌عنوان سرمایه برای این کار کفاف نمی‌داد لذا دوباره نسبت به دریافت تسهیلات ۱۰ میلیون تومانی و سپس ۲۰ میلیون تومانی اقدام کردم اما وام دوم برای تأمین هزینه گاوها مصرف شد و با دریافت وام سوم فقط توانستم یک گاو دیگر خریداری کنم.
* در حال حاضر از چند رأس گاو نگهداری میکنید؟
در حال حاضر دام من طی این ۱۰ سال به ۳۰ عدد گاو رسیده است که به‌صورت سنتی آن را اداره می‌کنم .کنار روستا یک ملک‌دارم که همان‌جا را تبدیل به دامداری کرده‌ام.
* چه زحماتی برای راه‌اندازی این مجموعه متحمل شدید؟
دامداری کار پرزحمتی است در طول شبانه روز سه بار باید از گاو ها سرکشی و به امورات آن ها به طور منظم رسیدگی شود. از صبح زود که بیدار می‌شوم ابتدا باید شیر گاوها دوشیده شود و دوباره ظهر برای تأمین غذا به گاوها سرکشی شود در شب هنگام هم باید مجددا به جایگاه دام ها رفت تا غذایشان را فراهم کرد و این در حالی است که در شب نیز یک‌بار باید شیر گاوها دوشیده شود لذا هیچ فرصت و یا زمان بیکاری در این مجموعه برای من وجود ندارد.
* روزانه چقدر شیر تولید میکنید؟
میزان شیردهی دام‌های من تقریباً روزی ۲۰۰ کیلو است و لذا برای شیردوشی از دو نفر نیروی کمکی استفاده می‌کنم اما بقیه کارهای دامداری را خودم به‌تنهایی انجام می‌دهم زیرا افزایش هزینه کارگر و درآمد اندک ما اجازه نمی دهد که کارگران بسیاری را به خدمت بگیریم.
* آیا منبع درآمد تنها از راه تولید شیر است؟
گاوها که به دنیا می‌آیند ،بزرگشان می‌کنیم و تعدادی از گوساله‌های نر را به فروش می‌رسانیم یعنی سالی حداقل پنج گاو را به بازار عرضه می‌کنیم اما گاوهای ماده را برای زادوولد و شیردوشی در دامداری باقی می مانند اما واقعیت اینست که قیمت تولید از فروش پیشی گرفته و قشر دامدار روز به روز بیشتر ضرر می کند.
قیمت جو بعنوان اصلی ترین نهاده دامی بین ۱۱ تا ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان شناور است و دامدار قدرت خرید این محصول را ندارد و لذا مجبور است تعدادی از دام ها برای تامین علوفه سایر دام های مولد فروخته می شود.
* تولد و پرورش گوساله چقدر زمان می‌برد؟
معمولاً گاوها هریک تا یک و نیم سال بارداری و زایش آن‌ها به طول می‌انجامد. قیمت گاوها نیز بسیار متغیر است و حدود ۲۵ میلیون تومان است اما واقعیت این است نسبت به هزینه‌هایی که برای آن‌ها می‌کنیم این رقم چندان مقرون‌به‌صرفه نیست .
به‌طور مستقیم افرادی جهت کمک گاهی نیاز به همکاری آن‌ها دارم اما عملاً همه‌سال‌ها خودم همه‌کارهای آن را انجام می‌دهم و منبع درآمد من همین کار است.
* گفتید پرواربندی دام و تولید شیر به صرفه نیست؟
بله متاسفانه در حال حاضر هزینه ها با قیمت شیر همخوانی ندارد.برای مثال طی یک شبانه‌روز گاو حدود ۱۲ و ۱۵ کیلو باید علوفه بخورد و در بازار نرخ علوفه در حال تغییر و گران شدن است. علوفه آزاد حدود کیلویی ۱۲ هزار تومان است و برای علوفه به نرخ دولتی یارانه‌ای به دامدار پرداخت می‌شود که بسیار اندک است.
برای هر گاو روزانه مبلغ ۵ کیلو یارانه پرداخت می‌شود که بسیارکم است. علوفه کیلویی ۱۰ الی ۱۵ هزار تومان متغیر است است و هر بسته علوفه برای دام ۲۰ کیلو است که باید روزانه هر بسته را حداقل برای پنج راس گاو در نظر بگیریم.
درواقع نوع خوراک روی فربه‌شدن و شیردهی گاو بسیار تأثیرگذار است وابستگی به بودجه دامدار دارد از همین رو امکان تغذیه سالم از دامدار ها با توجه به گرانی موجود گرفته شده است.
در حال حاضر قیمت جو به ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان و کنسانتره با ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است در حالی که سال گذشته جو با ۶ هزار تومان و کنسانتره چهار هزار تومان به فروش می رفت.
کاه نیز به قیمت هر کیلوگرم سه هزار و ۲۰۰ تا سه هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد و قیمت یونجه نیز به ازای هر یک کیلوگرم ۶ هزار و ۵۰۰ تومان است بر همین اساس مشکل اساسی برای تولید تامین نهاده های دامی با هزینه های گزاف است.
معمولاً منبع درآمد دامداری‌های سنتی از فروش شیر،بار و همچنین فروش گاوهای نر است لذا وقتی گاوها به وزن ۴۰۰تا ۷۰۰ کیلو برسند آن ها را به فروش می‌رسانیم.
* با چه مشکلاتی برای نگهداری این دام‌ها روبرو هستید؟
بیماری دام در حال حاضر با توجه به افزایش بی‌رویه قیمت دارو بسیار مشکل‌ساز و برای دامدار سرسام‌آور شده است.بیماری‌ها متنوع است و ما نمی‌توانیم درمان را خودمان انجام بدهیم و معمولاً ابتدا از بی‌اشتهایی،بیماری‌شان را متوجه می‌شویم.
گاهی اوقات غذای دام ممکن است سالم نباشد دربسته‌های علوفه و خوراک دام آلودگی وجود داشته باشد و گاو دچار بیماری و بی‌اشتهایی و عفونت شود و یا از گرمی و سردی هوا بیمار شوند.
معمولاً هنگام زایمان گاوها خودم کنارشان هستم ولی اگر به مشکل بخورند باید دامپزشک برای زایمان گاوها به خدمت بگیریم که این موضوع هزینه‌های ما را به‌شدت افزایش می‌دهد.
اگر زایمانشان به مشکل بخورد دام ممکن است بعد از زایمان دچار عفونت شود و لذا چاره ای نیست که در این راستا از دامپزشک برای معاینه و درمان استفاده شود و لذا این مشکلات بر هزینه تولید دامن می زند.
* هزینه‌های درمان دام چقدر افزایش داشته است؟
دکتر دامپزشک هر بار برای ویزیت ۲۰۰ هزار تومان دریافت می کند و داروها نیز بسیار گران است و نسخه ای یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان برای دامدار هزینه در بردارد.
متأسفانه ما در این منطقه در همین راستا نیز در مضیقه هستیم لذا باید دامپزشک را از شهرستان از تربت‌حیدریه و کاشمر به خدمت بگیریم.
* برای تأمین غذای دام با چه مشکلاتی روبرو هستید؟
برای مثال اگر امروز ما یک‌میلیون شیر درآمدمان باشد بین کار یک‌میلیون ۲۰۰ الی ۳۰۰هزار تومان هزینه دام ماست.
دکتر دامپزشک هر بار برای ویزیت ۲۰۰ هزار تومان دریافت می کند و داروها نیز بسیار گران است و نسخه ای یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان برای دامدار هزینه در بردارد.
اگر گاو بیمار شود تا درمان و بهبودی کامل حدود ۵ الی ۶ میلیون تومان هزینه درمان آن است .منطقه ما مانند شمال کشور نیست که بشود دام‌ها را به چرا برد و باید مدام آخورهایشان را پرکنیم و با افزایش بی‌رویه خوراک دام ادامه دامداری برای ما سخت و غیرقابل ادامه است.
* از مسئولان چه تقاضایی دارید؟
در یک واحد دامداری بسیاری از عوامل مانند آنچه گفتم از تأمین علوفه تا هزینه کارگر، هزینه درمان و حتی حمل‌ونقل در طی دو سال گذشته به‌شدت افزایش داشته است و لذا تمامی این افزایش قیمتها بر روی محصول تولیدی ما که همان شیر است تأثیر گذاشته اما مشاهده میکنید که قیمت پایینی را برای شیر تعیین کردند و من در همین‌جا اعلام می‌کنم که ما به‌عنوان تولیدکننده در حال ضرر هستیم و اگر دولت فکری برای ما برندارد به‌زودی ما نابود خواهیم شد.
متأسفانه در شرایط فعلی تنها افرادی می‌توانند به کار ادامه دهند که سرمایه‌دارند و درصد تولید صنعتی زسادی دارند و لذا دامداری‌های سنتی مانند بنده که تمامی زحمات آن را بر روی دوش خودم است محکوم‌به تعطیلی هستند.
امیدوارم مسئولان شرایط ادامه کار را برای ما دامداران سنتی خرده فراهم سازند در غیر این صورت با فروش دام و عملاً کاهش دامداری‌ها و افزایش بی‌رویه شیر و لبنیات و گوشت مواجه خواهیم بود.
متأسفانه من کار دیگری بلد نیستم و لذا به‌عنوان یک کارآفرین و تولیدکننده اگر هزینه‌ها بالا برود ادامه دامداری صرفه ندارد و مجبورم آن‌ها را بفروشم.
اگر خوراک اگر ارزان شود ،می‌توانم این تعداد دام را نگهداری کنم در غیر این صورت با شرایط حال حاضر گرانی تمامی هزینه‌ها مجبورم دام‌ها را بفروشم و عطای کارآفرینی و تولید را به لقایش ببخشم.
نظر شما