حامد شایگان؛ بازار: در معاملات هفته اخیر بازار سرمایه خبر خاصی نبود و بیشتر از اینکه بازار جلب نظر کرند، حاشیه های رفتن و برگشتن عشقی رِئیس سازمان بورس مورد توجه فعالان بازار قرار گرفت، جلسه ساعت ۱۰ صبح روز دوشنبه شورای عالی بورس برای تعیین تصمیم گیری درباره استعفای رئیس سازمان در حالی آغاز شد که خبرها یک چیز را نشان می داد: رضوانی مدیر عامل سابق شستا جایگزین عشقی می شود، اما پایان جلسه به یکباره نتیجه دیگری را به بازار مخابره کرد!
پشت پرده داستان عشقی بورس چه بود؟
دلیل استعفای رئیس سازمان بورس مطالبه سهامداران یا فعالان بورس نبود، هرچند خود او مدعی شده به دلیل اینکه دولت بسته های پیشنهادی سازمان بورس مبنی بر عدم دخالت در بازار سرمایه، نظارت بر سود سپرده بانک ها، افزایش تزریق منابع از طریق صندوق تثبیت و ... را اجرا نکرده استعفا داده است
چند وقت پیش در جلسه ای که رئیس سازمان بورس با عده ای از فعالان بازار سرمایه داشت اکثریت شرکت کننده ها خواستار استعفای عشقی شده بودند، زیرا معتقد بودند که عشقی نفوذی در دولت یا مجلس شورای اسلامی ندارد و این ضعف او باعث شده تا بازار سرمایه و سهامداران به شدت آسیب ببینند، اما دلیل استعفای رئیس سازمان بورس مطالبه سهامداران یا فعالان بورس نبود، هرچند خود او مدعی شده به دلیل اینکه دولت بسته های پیشنهادی سازمان بورس مبنی بر عدم دخالت در بازار سرمایه، نظارت بر سود سپرده بانک ها، افزایش تزریق منابع از طریق صندوق تثبیت و ... را اجرا نکرده استعفا داده است، اما پشت پرده ها حکایت از داستان دیگری دارد.
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن تایید این موضوعات اعلام کرد: «رئیس سازمان بورس قربانی نفوذ بیش از حد دولت و مجلس در بورس شده، به عبارت دیگر آنها تنها به یک چیز فکر می کنند و آن این است که دولت از طریق بورس بتواند کسری بودجه خود را جبران کند، حالا این مساله می تواند از طریق انتشار اوراق قرضه باشد یا اینکه سهام های دولتی با قیمت بسیار بالا به سهامداران خرد فروخته شود، بنابراین عشقی که عملا قدرتی در بورس ندارد برای اینکه بیش از این مورد انتقاد قرار نگیرد ترجیح داد که کنار برود.»
شایعه های هم وجود دارد مبنی بر اینکه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پشت پرده استعفای رئیس سازمان بورس قرار دارد و موضع گیری و جلسه های های پی در پی او درباره بورس، نفوذ او در جهت دهی بازار را تایید می کند
شایعه های دیگری هم وجود دارد مبنی بر اینکه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پشت پرده استعفای رئیس سازمان بورس قرار دارد، زیرا به اسم مجلس دخالت های زیادی در بازار سرمایه می کند و گویا عشقی هم با برنامه های او تقابل می کند، البته ادعاها و شایعه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه پورابراهیمی در اصل به دنبال استیفای حقوق سهامداران خرد در بورس نیست و ریشه اختلاف منافع دیگری است که در حد شنیده هاست و طبیعتا رسانه بازار، به دلایل متعدد و مخصوصا بحث حقوقی ماجرا، به راحتی نمی تواند آن را مطرح کند؛ اما در هر حال در این مدت، موضع گیری و جلسه های های پی در پی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس را درباره بورس شاهد بودیم که بخشی از آن قطعا به خاطر مسئولیتش در کمیسیون اقتصادی است.
برخی دیگر هم معتقدند که در پشت پرده داستان استعفای بورسی، وزیر اقتصاد قرار دارد. او که در یک سال و نیم گذشته درباره بازار سرمایه مورد انتقاد قرار گرفته و به اذعان بخشی از کارشناسان، هنوز نتوانسته با بانک مرکزی درباره تعادل بخشی به نرخ سود بانکی به یک توافق معقول برسد به دنبال جایگزین کردن عشقی بوده تا از این طریق انتقادها را برای مدتی متوقف کند یا حداقل فشار را از روی خود بردارد. اگر این ادعا درست باشد اما یک سئوال قابل طرح می شود که اگر خاندوزی عامل استعفا بود چرا به عنوان رئیس شورای عالی بورس در نهایت رای به ماندن عشقی در بورس داد؟ در هر حال این ادعا هم با حوادث رخ داده قابل جمع نیست.
به نظر می رسد که برای حفظ عشقی در راس سازمان بورس نوعی مصلحت اندیشی شده یا اینکه یک پشت پرده دیگری داشته که ما اطلاعی از آن نداریم و بعدها ممکن است که همچون خورشیدی که از پشت ابر بیرون میاید روزی افشا شود
شنیده ها درباره علت رای شورای عالی به ادامه کار عشقی، همچنین حکایت از این دارد که شرایط خاص کشور و فاصله کم استعفای عشقی با ارائه بسته ده بندی او، ممکن بود حاشیه هایی را برای بورس به وجود بیاورد، به همین دلیل در نهایت خاندوزی با مخالفت سایر اعضای شورای عالی بورس رای به ادامه کار عشقی داد.
هرچند رضا روحی کارشناس بورس در گفتگو با خبرنگار بازار نظر دیگری دارد و معتقد است «شورای عالی بورس با ریاست وزیراقتصاد عملا هیچ قدرتی ندارد و در نهایت این نظر وزیر اقتصاد است که بر سایر اعضا القا می شود، بنابراین وقتی رئیس سازمان بورس توسط رئیس شورا یعنی وزیر اقتصاد انتخاب می شود توسط همین مقام هم نمی تواند به سادگی کنار گذاشته شود، از این رو مخالفت سایر اعضای شورای عالی بورس با وزیر اقتصاد را نمی پذیریم، اما به نظر می رسد که برای حفظ عشقی در راس سازمان بورس نوعی مصلحت اندیشی شده یا اینکه یک پشت پرده دیگری داشته که ما اطلاعی از آن نداریم و بعدها ممکن است که همچون خورشیدی که از پشت ابر بیرون می آید، روزی افشا شود.»
براساس این داده ها، شاید این نتیجه گیری درست باشد که عشقی در بورس دوام چندانی نمی آورد؛ اگرچه در هفته اخیر ابقا شده، اما همان فشارهایی که او را وادار به استعفا کرد، بالاخره و در نهایت او را برکنار خواهد کرد، از طرف دیگر عمده فعالان بازار سرمایه عملکرد عشقی را چندان مناسب ارزیابی نمی کنند و حتی معتقدند «رضوانی» که برای یک ساعت جایگزین عشقی شده بود از رزومه قوی تری برای تکیه زدن بر صندلی ریاست سازمان بورس برخوردار است.
حالا باید دید که در ادامه، عشقی رای مثبت مخالفان را می گیرد یا بی صدا چمدان خود را می بندد. این مساله به طور قطع روی جهت گیری بازار سرمایه تاثیر می گذارد، چراکه رفتن او تحت تاثیر دخالت سایر دستگاه ها، بار دیگر سیگنال جدیدی را به سهامداران می دهد. البته برخی نیز معتقدند عشقی بعد از ماجرای استعفا، قدرت بیشتری برای اعمال مدیریت مورد نظرش پیدا خواهد کرد و این آوانس مناسبی برای ادامه کار او خواهد بود.
نظر شما