بازار؛ گروه بین الملل: روابط سیاسی جمهوری بلاروس و جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۸ مارس ۱۹۹۳ (۲۷ اسفند ۱۳۷۱) پایه گذاری شد. در تاریخ ۸ مارس ۱۹۹۸ (۱۷ اسفند ۱۳۷۶) سفارت بلاروس در تهران افتتاح شد و سفارت ایران در مینسک نیز از ماه فوریه سال ۲۰۰۱ (بهمن ماه ۱۳۷۹) آغاز به کار کرد.
در طی ۲۹ سال اخیر از آغاز روابط دو جانبه و دیپلماتیک، بلاروس و ایران همکاری های اقتصادی خود در بخش های مختلف را گسترش داده اند. تبادل هیئت ها در سطح وزرا و معاونان آنها، کارشناسان و فعالان تجاری در حوزه صنعت، کشاورزی و حمل و نقل انجام می شود.
روابط تجاری با کشورهای حوزه اوراسیا همواره یکی از پرسودترین مبادلات برای تجار ایرانی محسوب می شود. از طرفی بلاروس به دلیل دارا بودن پتانسیل روابط تجاری در مناطق آزاد و اشتراکات نزدیک سیاسی با کشور روسیه، از مقاصد اصلی به جهت مبادلات با ایران به شمار می رود.
بلاروس همسایه ایران نیست، اما از آنجا که در منطقه اوراسیا قرار گرفته و مشارکت نزدیکی نیز با روسیه دارد، جزو کشورهایی است که میتواند در مدار همکاری تجاری با ایران قرار داشته باشد. این کشور پتانسیل صادرات همسایه به همسایه را دارد. بلاروس در شرق اروپا واقع شده است. این کشور با لتونی، لیتوانی، لهستان، اوکراین و روسیه هم‌مرز است.
تمرکز بر صادرات اقلام ضروری به بلاروس با هدف تامین نیاز اصلی بازار این کشور، می تواند زمینه رشد روابط تجاری دو کشور را فراهم آورد.
کشورهای کلیدی صادرکننده کالا به بلاروس به ترتیب عبارتند از روسیه، لهستان، چین و آلمان. برخی اقلام وارداتی کشور بلاروس از سایر نقاط جهان شامل ماشین آلات، وسایل مکانیکی، سوخت های معدنی، روغن های معدنی و محصولات تقطیرآنها، مواد قیر، راکتور هسته ای، دیگ بخار، ماشین آلات، تجهیزات برقی، آهن و فولاد، پلاستیک، محصولات دارویی، ابزارهای عکاسی و فیلم برداری، مواد شیمیایی آلی، کاغذ و مقوا، لاستیک، لوکوموتیو، عطر و اسانس، لوازم راه آهن، میوه و آجیل است.
مینسک، گومل، ماگیلوف، برسک، ویتبسک، گردونا و شهرک صنعتی چین مناطق آزاد تجاری بلاروس هستند. نفت خام، نمایشگرهای اعلام علائم حیاتی، خرما و کشمش، فرش، صیفی جات، سبزی جات، پلی استایرن، پلی اتیلن گرید بادی، پلاستیک، کف پوش و ظروف شیشه ای کالاهای صادراتی ایران به بلاروس است. واردات ایران از بلاروس شامل الیاف سینتیک، بلبرینگ، قطعات و وسایل حمل و نقل کالا، دامپر، کک و نیمه کک و تراکتور جاده ای است.
عزم جدی ایران برای افزایش تبادلات دوجانبه تجاری با بلاروس
اوایل مرداد سال جاری امید قالیباف سخنگوی وزارت صنعت معدن تجارت ایران اعلام کرد تجارت بین ایران و بلاروس در کوتاه مدت ۱۰ برابر و در گام بعد ۲۰ برابر می‌شود. وی بیان داشت: نکته مهم صادرات تجهیزات دانش بنیان پزشکی به بلاروس با قابلیت سالیانه پنج میلیون دلار است.
ایران و بلاروس در پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی گسترش همکاری های تجاری و صنعتی، کشاورزی و پرورش ماهی، سرمایه گذاری، زمین شناسی و منابع آبی، بهداشت و داروسازی و حمل و نقل در دستور کار قرار دادند
دو کشور پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی خود را اوایل مرداد ماه سال جاری در مینسک برگزار کردند. در این اجلاس مقرر شد گسترش همکاری های متقابل در زمینه های تجاری و صنعتی، کشاورزی و پرورش ماهی، سرمایه گذاری، زمین شناسی و منابع آبی، بهداشت و داروسازی و حمل و نقل در دستور کار قرار گیرد.
حجم فعلی تبادلات مالی میان ایران و بلاروس ۴۰ میلیون دلار است، که دو کشور در صدد هستند این رقم را تا حد امکان افزایش دهند. اواخر سال گذشته سعید یاری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلاروس گفت: در سال ۱۳۹۹ برای نخستین بار تراز تجاری دو کشور به نفع ایران تغییر یافت و امسال هم مبادلات تجاری دو کشور ۳۰ درصد افزایش یافته است.
در سال گذشته سهم ایران از تجارت خارجی بلاروس، ۲۵ میلیون دلار بود. ایران برای گسترش تبادلات تجاری و روابط اقتصادی با بلاروس فراهم کردن زیرساخت‌ها را در زمینه های ایجاد خط پروازی، تسهیل مبادلات بانکی و تسهیل صدور روادید برای تجار و گردشگران را پیگیری کرده است.
این در حالی است که با وجود ظرفیت‌های مشترک در حوزه‌های صنعت و کشاورزی، زمینه توسعه روابط دوسویه کاملاً فراهم است. ایران برای گسترش تبادلات تجاری و روابط اقتصادی با بلاروس فراهم کردن زیرساخت‌ها را در زمینه های ایجاد خط پروازی، تسهیل مبادلات بانکی و تسهیل صدور روادید برای تجار و گردشگران را پیگیری کرده است.
اواسط تابستان سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت از آمادگی ایران برای صادرات فلزات، خودرو و تجهیزات پزشکی و تولید مشترک در بلاروس خبر داد و گفت: موضوع پیوستن ایران به اورآسیا مساله مهمی است که به محض تحقق آن، ظرفیت‌های جدیدی برای تعاملات تجاری ایجاد خواهد شد.
تاکید ایران بر بکارگیری ظرفیت کریدورهای مشترک برای ترانزیت کالا به بلاروس
اوایل آبان ماه سال جاری نیز شهریار افندی زاده، معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی در دیدار با هیات حمل‌ونقلی بلاروس در تهران که با هدف افزایش تعاملات حمل‌ونقلی دو جانبه و تسهیل در ترانزیت کالای بین دو کشور برگزار شد، عنوان کرد: در دنیا ایران به عنوان چهارراه ترانزیت مطرح است.
وی در این زمینه با تاکید بر ترانزیت کالا افزود: تمامی کشورهایی که در مسیر کریدور شمال - جنوب قرار دارند سعی می‌کنند بار ترانزیت را از کشور خود عبور دهند. موضوع اصلی ایران با کشور بلاروس نیز استفاده بهینه از کریدور شمال - جنوب با عبور کالا و بار از دو کشور و توسعه حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و ترکیبی بین دو طرف است.
افندی زاده ادامه داد: علاوه بر تفاهم‌نامه‌های دوجانبه ایران و بلاروس، تهران یک تفاهم نامه با باکو، مسکو و مینسک امضا کرده که هدف آن توسعه ترانزیت است. ایران از هر تکنولوژی و ابزاری که بتواند به توسعه ترانزیت کمک کند استقبال میکند.
ایران از ظرفیت قابل توجهی در کریدور شمال به جنوب برخوردار است و در کریدور شرقی - غربی نیز همانند کریدور شمالی - جنوبی زیرساخت‌های حمل‌ونقلی کشور کارآمد و مفید است
ایران از ظرفیت قابل توجهی در کریدور شمال به جنوب برخوردار است و در کریدور شرقی - غربی نیز همانند کریدور شمالی - جنوبی زیرساخت‌های حمل‌ونقلی کشور کارآمد و مفید است.
افندی زاده خاطر نشان کرد که طی چند سال اخیر کشور ایران گسترش ظرفیت‌های ترانزیتی خود را پیگیری کرده است و بنادر شمالی و جنوبی ایران در حال توسعه هستند. در حال حاضر ظرفیت بنادر ایران در شمال و جنوب، ۲۷۰ میلیون تن در سال است و ایران آماده جذب سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر است. ایجاد مراکز لجستیک میتواند در توسعه بنادر کمک کند.
وی خاطر نشان کرد که در ایران حدود ۱۲ هزار کیلومتر شبکه ریلی در حال بهره‌برداری وجود دارد و ۳ هزار کیلومتر شبکه ریلی در حال احداث نیز در کشور وجود دارد این در حالی است که ۶۰ هزار کیلومتر راه‌های اصلی جاده‌ای در کشور وجود دارد که موجب سهولت دسترسی مناسب ایران برای به سمت آب‌های آزاد جهان شده است.
افندی زاده در ادامه افزود که در مهر ماه امسال تهران میزبان اجلاسی با حضور کشورهای آسیای مرکزی، روسیه و آذربایجان بود و هدف نهایی این کشورها ترانزیت ۱۵ میلیون تن کالا در سال از کریدور شمال - جنوب است.
افندی زاده در جمع‌بندی توضیح داد: دولت سیزدهم دیپلماسی اقتصادی خارجی خود را در تقویت همکاری در زمینه‌های مختلف اقتصادی و توسعه زیرساختاکید در ت‌های حمل‌ونقلی و ترانزیت بین ایران و سایر کشورهای منطقه هدف گذاری کرده است و آمادگی کامل جهت همکاری با کشور بلاروس در کلیه زمینه‌های حمل‌ونقلی و ترانزیت را دارد.
سفیر بلاروس در تهران جمهوری بلاروس میگوید این کشور بسیار مایل به ترانزیت کالا از طریق ایران با مبدا و یا مقصد بلاروس است، و در این رابطه ظرفیت‌های بندر شهید رجایی و بندر امیرآباد (واقع در استان مازندران) را حائز اهمیت می‌داند
اردیبهشت امسال نیز دیمیتری کالتسوف سفیر جمهوری بلاروس در تهران گفت که امکانات و زیرساخت‌های بندر شهید رجایی استان هرمزگان و توسعه همکاری‌های تجاری بین دو کشور دارای اهمیت ویژه‌ای برای جمهوری بلاروس است.
وی در دیدار با علی‌رضا محمدی کرجی‌ران، مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان بندر شهید رجایی را به عنوان یکی از حلقه‌های اصلی کریدور شمال جنوب خواند.
کالتسوف در این دیدار با اشاره به تحولات اخیر منطقه و شرق اروپا تصریح کرد: جمهوری بلاروس بسیار مایل به ترانزیت کالا از طریق ایران با مبدا و یا مقصد بلاروس است، و در این رابطه ظرفیت‌های بندر شهید رجایی و بندر امیرآباد (واقع در استان مازندران) را حائز اهمیت می‌داند.
سفیر جمهوری بلاروس تاکید کرد: مینسک میتواند برای ترانزیت انواع کالاها میتواند از ظرفیت بنادر و راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران استفاده کند.
وی با اشاره به همکاری های تجاری بلاروس با کشورهای چین و هند، گفت: بلاروس آماده است عملیات ترانزیت انواع کالا را از طریق بنادر شهید رجایی و امیرآباد ایران انجام دهد.
هم چنین در دیدار سید ابراهیم رییسی رئیس جمهور و ولادیمیر ماکی، وزیر خارجه بلاروس در تهران در اوایل آبان امسال، رییسی تاکید کرد که تقویت روابط کشورهای مستقل با یکدیگر یکی از روش های بی اثر کرن تحریم های ظالمانه غرب علیه ایران است و افزود که تحریم‌ها به هیچ وجه ایران را متوقف نکرده و نخواهد کرد. رئیس جمهور ایران همچنین خواستار استفاده کامل از ظرفیت های دو کشور برای همکاری در زمینه های انرژی، تجهیزات و ماشین‌آلات سنگین شده بود.
ولادیمیر ماکی نیز در این دیدار بر خواسته مینسک برای اجرای توافقات خود با تهران تاکید کرد و گفت: نقشه راه توسعه همکاری ها میان دو کشور در کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و بلاروس تدوین و نهایی شده است و اجرای آن موجب رشد با ثبات همکاری‌های دو کشور خواهد شد.
هم چنین مهرماه سال جاری برزو قنبری، مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران از مذاکرات با هیئتی از بلاروس خبر داد برای صدور مواد، تجهیزات و دانش فنی به این کشور ادامه دارد.
قنبری با تاکید بر کافی بودن توانایی و ظرفیت سازندگان داخلی در حوزه ساخت و تأمین اقلامی که مورد نیاز بلاروس است، گفت ایران میتواند نیاز بلاروس در زمینه تجهیزات نفتی را فراهم کند.
موضع بلاروس در خصوص تحریم های غرب علیه ایران
بلاروس همواره ضمن دفاع از حق ایران برای برخورداری از انرژی هسته ای صلح آمیز مکررا از تحریم های یک جانبه و ناعادلانه غرب علیه ایران انتقاد کرده است. اوایل آبان امسال وزیر خارجه بلاروس با محکوم کردن اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران و بلاروس گفت: یک تروریسم اقتصادی علیه ما در حال رخ دادن است.
وی در یک نشست مطبوعاتی مشترک با همتای ایرانی خود در تهران تاکید کرده بود : بلاروس نیز همچون ایران مخالف تحریم‌های یکجانبه است و ما خواهان رعایت حقوق بین‌الملل هستیم. با این تحریم‌ها یک تروریسم اقتصادی علیه کشورهایی همچون ایران و بلاروس در حال رخ دادن است و باید اقدامات مناسبی در پاسخ به این اقدامات یکجانبه داشته باشیم.
شایان ذکر است که غرب اخیرا تحریم های علیه بلاروس به خاطر حمایت این کشور از روسیه در جریان عملیات نظامی مسکو در اوکراین اعمال کرده است. به گفته دولت انگلیس این تحریم ها شامل ممنوعیت واردات و صادرات کالاهای مختلف به ارزش حدود ۶۰ میلیون پوند است. انگلیس اعلام کرده است علاوه بر این تحریم‌ها یک سری تحریم‌ها نیز برای فعالیت شرکت‌های بلاروسی در بازار بورس لندن در نظر گرفته است.
انگلیس پیش از این تعرفه‌های وارداتی کالاهای کشور بلاروس را ۳۵ درصد افزایش و الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس و مقامات ارشد دولتی را نیز تحریم کرده است. بلاروس هم در پاسخ به این تحریم ها با صدور دستوری که در وب سایت رسمی دولت این کشور منتشر شد، سهامداران خارجی را از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بلاروسی منع کرد.
نظر شما