بازار-گروه استانها: برداشت محصول پسته همه ساله اواخر تابستان در باغات مشهد آغاز و در پایان مهرماه نیز به پایان می رسد، در سال های اخیر تولید محصولات کم آب طلب نظیر پسته و گیاهان دارویی به دلیل محدودیت‌های منابع آبی استان و اجرای سیاست‌های اصلاح الگوی کشت و گرایش بخش تولیدات کشاورزی استان و از طرفی درآمدزایی بالا نسبت به سایر محصولات زراعی و باغی دیگر توسط بهره‌برداران بخش کشاورزی با استقبال زیادی مواجه شده است.
بر همین اساس هر ساله سطح و تولید کشت این محصولات رو به افزایش است و آمار سطح زیر کشت و تولید ۱۰ سال گذشته پسته در استان هم افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد که این خود نشان دهنده گرایش تولید بخش کشاورزی استان به سمت محصولات کم آب طلب و ارزآور نظیر پسته است.
البته شرایط نامساعد جوی و اقلیمی، کاهش شدید نزولات آسمانی، باد و توفان، نوسانات دمایی در زمان گرده‌افشانی و گرمای طولانی مدت، کم آبیاری باغات به دلیل خاموشی چاه‌ها در طی چند سال گذشته تاثیر منفی در میزان تولید پسته در این استان داشته است.
مهرماه برای پسته کاران مشهدی ماه تلاش و برداشت یک سال دسترنج است لذا برای آشنایی با ظرفیت‌هایی که در این شهرستان به عنوان یکی از قطب‌ها ی تولید پسته در خراسان رضوی با امیر عباس وجدانی مسئول باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد به گفت‌وگو نشستیم.
* چند هکتار از باغات مشهد به کاشت پسته اختصاص یافته است؟
شهرستان مشهد با سه هزار و ۹۱۸ هکتار باغات پسته به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید پسته در خراسان رضوی محسوب می‌شود.
در این راستا یک هزار و ۱۸۹ هکتار از این باغات بارور و ۲ هزار و ۷۲۹ هکتار غیر بارور است.
* امسال چقدر از باغت پسته مشهد محصول برداشت شد؟
امسال ۱۴۰۰ تن پسته خشک از باغات مشهد برداشت محصول داشتیم.
* برداشت پسته چه زمانی انجام می‌شود؟
به طور کلی زمانی که ۷۰ تا۸۰ درصد پوست روی پسته به راحتی از آن جدا شود عملیات برداشت محصول آغازمی شود.
* آیا این برداشت به صورت مکانیزه است؟
پسته تولیدشده بوسیله کارگر و با دست از درخت چیده شده و پس از جمع‌آوری جهت فرآوری به واحدهای ضبط پسته ارسال می گردد.
* فراوری پسته چقدر در کیفیت و یا فروش آن تاثیر گذر است؟
مهم‌ترین مرحله پس از عمل‌آوری محصول پسته، برداشت به موقع محصول است. زمان، فاکتور بسیار مهم و موثری در این مرحله بوده و مانع از ایجاد و گسترش محصولات بی‌کیفیت و نامرغوب در بازار مصرف خواهد شد.
* آیا دستگاه فراوری برای این موضوع در شهرستان موجود است؟
با توجه به افزایش حجم تولید پسته و نیاز به فرآوری حجم زیاد پسته تر در مدت‌زمان محدود برداشت، در ترمینال ضبط پسته پوست‌گیری، خشک‌کردن و جداسازی پسته به وسیله ماشین آلات انجام می‌گیرد .
در سال جاری یک ترمینال ضبط پسته مجوز دار با ظرفیت تولید ۵تن در هر ساعت در فصل برداشت در شهرستان مشهد در حال فعالیت می‌باشد این واحد ضبط ترمینال برای ۱۰ نفر اشتغال‌زایی کرده است.
* عملکرد برداشت در هر هکتار پسته در این شهرستان چقدر است؟
در این شهرستان با میانگین عملکرد ۱۱۶۰ کیلوگرم در هکتار پسته خشک روبرو هستیم.
* چه ارقامی از پسته در باغات مشهد کشت می شود؟
مهم‌ترین ارقام پسته شهرستان مشهد فندقی، اوحدی، احمد آقایی، اکبری، کله قوچی و بادام سفیدی است.
* چقدر این محصول قابلیت صادرات دارد؟
در سال جاری پسته به کشورهای آسیای میانه و حوزه خلیج فارس صادر گردید.
* پسته کاران با چه مشکلاتی در مسیر تولید مواجه هستند؟
خشکسالی‌های متوالی و کاهش نزولات آسمانی طی چند ساله اخیر و برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب‌های زیر زمینی که موجب خشک شدن قنات‌ها و کاهش کمی و کیفی آب چاه‌های کشاورزی شده از جمله مشکلات و تهدیدهای موجود در حوزه پسته استان است.
طغیان آفات و بیماری‌ها، بروز حاشیه خشکی برگ، سر خشکیدگی درختان، خشکیدگی نهال، افزایش درصد پوکی، آفتاب‌سوختگی، سیاه و کشمشی شدن دانه‌ها و سال آوری و در نهایت کاهش عملکرد کمی و کیفی از مشکلات دیگر تولید محصول پسته کاران است.
در این میان باید تغییرات ناگهانی شرایط جوی و وقوع پدیده‌های یخبندان و سرمازدگی خارج از موعد در برخی سال ها هم از دیگر چالش‌های فراروی تولید این محصول است.
* چه اقداماتی برای کمک به کشاورزان توسط جهاد کشاورزی انجام می‌شود؟
در راستای اصلاح و نوسازی ، بهبود عملکرد ، مدیریت مصرف سموم وکودهای شیمیایی ، اصلاح سیستم آبیاری ، انجام عملیات گرده‌افشانی مصنوعی توسط باغداران فعال، اجرای کلاس های آموزشی پسته در سطح شهرستان، اجرای عملیات سرشاخه کاری و اجرای عملیات نصب فرمون و کارت زرد و استفاده از سرکه و آبشویی در مبارزه با پسیل به منظور کنترل آفات از مه‌ترین اقدامات موثری است که انجام‌گرفته است.
* آیا اشتغال ایجادشده در فصل برداشت قابل توجه است؟
این محصول اقتصادی توانسته است در مرحله برداشت در هر هکتار یک نفر ثابت و ۱۵ نفر فصلی را در این منطقه مشغول به کار کند.
طلای سبز صادراتی ایران
پسته یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی ایران است که سالانه مقادیر مختلفی از آن تولید و در بازارهای داخلی و خارجی توزیع می شود.
صادرات انواع پسته از جمله پسته خام یکی از زمینه های اصلی تجارت در ایران به حساب می آید و ارزآوری بالایی برای کشور به همراه دارد. به صورت کلی پسته دارای ارقام بسیار مختلفی می باشد که از جمله مهم ترین آنها می توان به پسته کله قوچی، پسته اکبری، پسته احمد آقایی، پسته فندقی، پسته خنجری و غیره اشاره کرد.
در حال حاضر ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان پسته خام در جهان به حساب می آید، لازم به ذکر است که برخی از کشورهای همسایه برای صادرات مجدد نیز اقدام به خرید پسته خام از ایران می کنند. در واقع این کشورها بعد از خرید پسته خام، محصول را به سالن های سورت و بسته بندی ارسال کرده و بعد از طعم دهی، بسته بندی و لیبل زدن، محصولات را با برند خود به کشورهای دیگر صادر می کند. این موارد در نهایت منجر به کمرنگ شدن نام برندهای ایرانی در کشورهای دیگر خواهد شد.
متاسفانه در چند سال اخیر ایران رتبه اول تولید پسته را به آمریکا واگذار کرد و این موضوع به دلیل کاهش حجم تولید سالانه پسته در ایران می باشد، که می توان از تغییرات اقلیمی و شرایط آب و هوایی در کنار ضعف مدیریتی به عنوان مهم ترین عوامل کاهش تولید پسته در کشور یاد کرد. تولید پسته خام در ایران به صورت پراکنده در مناطق مختلفی صورت می گیرد، اما می توان از شهرستان های رفسنجان، دامغان، سیرجان، انار، مرند و غیره به عنوان قطب های تولید پسته خام نام برد.
پسته خام یکی از پایه های اصلی آجیل ایرانی می باشد که به واسطه خواص دارویی که دارد، نظر افراد زیادی را به سمت خود جلب کرده است. این آجیل پرطرفدار حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم، منیزیم، آهن، ویتامین های گروه B، پتاسیم، ویتامین C و غیره می باشد. به همین دلیل مصرف آن برای افزایش سلامت قلب، بهبود کم خونی، تناسب اندام، تقویت سیستم ایمنی بدن، کنترل دیابت و غیره توصیه می شود.
نظر شما