بازار؛ گروه آب و انرژی: درست در روزهایی که اتحادیه اروپا سخت تلاش می کند که زمستان امسال را بدون نفت و گاز مسکو سپری کند، عربستان هم روبروی قاره سبز و آمریکا قرار گرفته است. به گفته کارن ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید، ائتلاف اوپک پلاس با اتخاذ تصمیم «اشتباه» برای کاهش تولید نفت در اوج در گیری ها در اوکراین، موضع همسو با روسیه را اتخاذ کرده است. همچنین جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تصمیم ائتلاف اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت خود را «ناامید» شدن جو بایدن عنوان کرده است. با وجود این، عربستان سعودی با رد هرگونه تبانی با روسیه برای افزایش تصنعی قیمت‌ها، می‌گوید کاهش عرضه دو میلیون بشکه نفت در روز که معادل دو درصد عرضه جهانی است، برای پاسخ به افزایش نرخ بهره در غرب و همچنین مهار اقتصاد ضعیف جهانی ضروری است.
جالب اینجاست که هم زمان با این اظهار نظر ها، عربستان قیمت تمام درجات نفتی خود برای فروش به خریداران آمریکایی را ۲۰ سنت در هر بشکه بالا برده است. این افزایش قیمت برای مشتریان آمریکایی در حالی است که سعودی ها قیمت فروش نفت خود در بازار اروپا و مدیترانه کاهش داده است.
کاهش تولیدات اوپک پلاس تنها یک تصمیم اقتصادی و تکنیکی است، چرا که هم اکنون بازار با نوعی مازاد عرضه مواجه است. به دلیل نبود تقاضا در ماه گذشته اوپکی ها حدود ۳.۵ میلیون بشکه حتی کمتر از مقدار مجاز تعیین شده تولید و در بازار عرضه کردند
در این میان هستند کارشناسانی که معتقدند به سبب «تحریم های بین المللی و عدم سرمایه گذاری قادر به تولید سهمیه تعریف شده نیستند». محمد علی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک هم که معتقد است کاهش ۲ میلیون بشکه ای تولیدات اوپک پلاس تنها یک تصمیم اقتصادی و تکنیکی است، به بازار گفت: در ماه های گذشته به دلیل نبود تقاضا در ماه گذشته اوپکی ها حدود ۳.۵ میلیون بشکه حتی کمتر از مقدار مجاز تعیین شده تولید و در بازار عرضه کردند. این کاهش تولید تنها محدود به یک ماه نبوده و در ماه های قبل هم به نوعی این شرایط را شاهد بودیم.
او ادامه داد: در شرایط فعلی بازار اگر تقاضا در بازار وجود داشت، کسی حاضر به کاهش تولید نمی شد و تمام کشورهای تولیدکننده نفت به نوعی تلاش می کردند تا با تولید بیشتر سود و درآمد بیشتر هم کسب کنند.
ترس از افت شدید قیمت ها
با وجود تمام رایزنی هایی که جو بایدن، رییس جمهور آمریکا، با عربستان سعودی برای پایین نگه داشتن قیمت نفت داشت، اوپک‌پلاس در آخرین نشست خود در وین، روی بزرگترین کاهش تولید در سال ۲۰۲۰ به توافق رسیدند؛ کاهش تولید روزانه ۲میلیون‌بشکه‌ای. تصمیمی که تنها انتشار خبرش بازار را صعودی کرد و برنت به سادگی وارد کانال ۹۰دلار شد. این در حالی است که بهای شاخص های نفت در سه هفته گذشته در کمترین رقم ۸ماه قبل خود ایستاده بود.
بر اساس آخرین آمار اعلامی قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با ۳ دلار و ۵۰ سنت معادل ۳.۷۱ درصد افزایش به ۹۷ دلار و ۹۲ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا هم با ۴ دلار و ۱۹ سنت معادل ۴.۷۴ درصد افزایش ۹۲ دلار و ۶۴ سنت معامله می‌شود. این بالاترین قیمت نفت خام برنت و نفت آمریکا از پایان ماه اوت است.
البته این افزایش قیمت هنوز انتظارات کشورهای تولیدکننده نفت را که به دنبال «نفت ۱۰۰دلاری» هستند را برآورده نکرده است. این همان قیمتی است که تحلیل گران بازار انرژی هم به آن اشاره می کنند. بانک مورگان استنلی در جدیدترین پیش بینی خود قیمت احتمالی نفت را از حدود ۹۵ دلار در سه ماهه اول ۲۰۲۳ به ۱۰۰ دلار افزایش داده است.
شاهد بودیم که قیمت ها از بالای ۱۳۰ دلار به حدود ۸۰ دلار رسید. این افت قیمت اعضای اوپک پلاس به شدت نگران کرده بودند. تولیدکنندگان نفتی که برنامه ریزی ها و سرمایه گذاری های متعددی را در صنایع نفت و گاز شروع کرده بودند، می ترسیدند که به دلیل رکود ناشی از تورم جهانی قیمت نفت به کانال ۷۰ دلار سقوط کنند
خطیبی با اشاره به افت حدود ۴۰ دلاری قیمت طلای سیاه در ماه های گذشته، گفت: شاهد بودیم که چطور قیمت ها از بالای ۱۳۰ دلار به حدود ۸۰ دلار رسید. این افت قیمت اعضای اوپک پلاس به شدت نگران کرده بودند. تولیدکنندگان نفتی که برنامه ریزی ها و سرمایه گذاری های متعددی را در صنایع نفت و گاز شروع کرده بودند، می ترسیدند که به دلیل رکود ناشی از تورم جهانی قیمت نفت به کانال ۷۰ دلار سقوط کنند.
او با بیان اینکه هدف اصلی این تصمیم افزایش قیمت ها نیست، افزود: اوپک پلاس برای اینکه کاهش قیمت ها استمرار نداشته باشد، دست به کاهش تولید زده است.
با وجود اعلام کاهش تولید اسمی ۲میلیون‌بشکه‌ای اوپک پلاس، عبد العزیر بن سلمان وزیر انرژی عربستان سعودی معتقد است «کاهش تولید واقعی بین یک میلیون تا ۱.۱ میلیون بشکه خواهد بود که از این مقدار سهم عربستان سعودی ۵۰۰هزار بشکه است.» حتی با فرض درست بودن این ادعا تحلیل گران بازار انرژی معتقدند که در روزها و ماه های آینده تقاضا از عرضه سبقت خواهد گرفت.
به دلیل کمبود و گرانی گاز در بازار اروپا، بسیاری از صنایع و شرکت نفت را جایگزین مصارف گازی خود کردند. در چنین شرایطی اگر زمستان سردی را هم پیش رو داشته باشیم، تقاضا برای نفت یک تا دو میلیون بشکه افزایش می یابد
مورگان استنلی طی یادداشتی اعلام کرد: «پیش بینی می کنیم بازار نفت در سال آینده میلادی ۰.۹ میلیون بشکه در روز کسری تولید داشته باشد. این رقم نسبت‌به ۰.۲ میلیون بشکه‌ای که قبلاً پیش‌بینی شده بود بالاتر است. تخمین زده می‌شود تولید نفت روسیه ۱ تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز پس از اجرایی شدن تحریم نفتی اتحادیه اروپا کاهش یابد.
خطیبی هم به نوعی احتمال افزایش تقاضا را تایید کرده و از افزایش مصرف در نیمه دوم سال خبر می دهد. به گفته او، به دلیل کمبود و گرانی گاز در بازار اروپا، بسیاری از صنایع و شرکت نفت را جایگزین مصارف گازی خود کردند. در چنین شرایطی اگر زمستان سردی را هم پیش رو داشته باشیم، تقاضا برای نفت یک تا دو میلیون بشکه افزایش می یابد.
آینده پر ابهام بازار انرژی دنیا
هنوز معلوم نیست که چه سرنوشتی در انتظار بازار انرژی دنیاست. هر چند که نماینده سابق ایران در اوپک گفته که افزایش قیمتی که در روزهای اخیر شاهد آن بودیم تنها به اثرات روانی تصمیم اوپک پلاس مربوط نمی شود و عوامل دیگری همچون افزایش تقاضای نفت هم در آن دخیل بوده، اما بسیاری معتقدند که این تصمیم بحرانی جهان به نفع پوتین و ماشین جنگ کرملین تمام خواهد شد.
نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سوال که آیا رشد قیمت نفت در بازار جهانی تا پایان سال ۲۰۲۲ ادامه پیدا می کند، گفت: هنوز نمی توان پاسخ دقیقی به این سوال داد. باید چند روزی صبر کرد تا اثرات روانی تصمیم اوپک پلاس درباره کاهش تولید فروکش کرده و عوامل بنیادی که همان عرضه و تقاضاست، مسیر بازار را مشخص کند.
نظر شما