عضویت در شانگهای اقتصاد ایران را در آینده شکوفا می کند| تقویت سیاست نگاه به شرق

بازار؛ گروه بین الملل: سازمان همکاری شانگهای، سازمانی بین ‌دولتی است که در سال ۲۰۰۱ با هدف همکاری‌های چند جانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تشکیل شد. بر اساس آخرین تغییرات در حال حاضر روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند، ایران و پاکستان اعضای اصلی سازمان هستند و مغولستان، افغانستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند.

به طور کلی سازمان همکاری شانگهای در حوزه های مختلفی نظیر امنیتی، انرژی، فرهنگی و اقتصادی فعالیت دارد. مسایل امنیتی در آسیای میانه به ویژه تروریسم، جدایی طلبی و افراطی گری عموماً دغدغه اصلی این سازمان محسوب می‌شود.

از زمان آغاز به کار سازمان همکاری شانگهای (SCO)، این دیدگاه در غرب درباره این سازمان وجود داشت که رقیب ژئوپلیتیکی جهان غرب است، حتی برخی ناظران به سازمان همکاری شانگهای برچسب ناتوی شرقی دادند. با این حال، رهبری و نمایندگان سازمان همکاری شانگهای مرتباً چنین ادعاها و گمانه زنی ها را رد کرده اند. آنها همیشه تاکید می کنند که سازمان همکاری شانگهای قرار نیست مانند ناتو به یک اتحاد نظامی تبدیل شود.

باید گفت با عضویت ایران در سازمان شانگهای، چهاردهه تلاش بی‌وقفه برای انزوای ایران از سوی غرب، بار دیگر بی‌اثر شد. اهمیت اساسی سازمان همکاری شانگهای برای ایران، بعد اقتصادی آن است. عضویت ایران در این سازمان، گرچه نزدیک به یک دهه طول کشید اما درهای بازارهای شرق و آسیای میانه را به روی کالاهای صادراتی ایران می‌گشاید تا مسیر صادرات مواد نفتی و پتروشیمی هموارتر شود.

در این راستا خبرنگار بازار گفت وگویی با پروفسور «تام لی» استاد دانشگاه پومانا امریکا انجام داده است که در ادامه می آید.

*ایران به عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای درآمد. اگرچه این سازمان در ابتدا به انگیزه های امنیتی ایجاد شده است ولی در حال حاضر سازمانی با عملکرد اقتصادی به شمار می رود. ایران بر کدام بعد توجه دارد؟

هدف اولیه سازمان همکاری شانگهای امنیتی و سیاسی بود اما با گذشت زمان بعد اقتصادی از اهمیت بسیار بالایی در سازمان برخوردار گردیده است. با توجه به این واقعیت که دولت ایران در طی سالهای گذشته به شدت توسط امریکا و متحدانش تحریم شده است با عضویت در چنینی سازمانی خواهان افزایش ارتباطات اقتصادی و تجاری خود با کشورهای همسایه و آسیایی است.

*منافع اقتصادی عضویت ایران در این سازمان چیست؟ در زمینه بانکی و تعرفه های گمرکی این سازمان چه کمکی به ایران می تواند بکند؟

تعرفه های گمرکی و تسهیلات بانکی از جمله اعطاء وام به کشورهای عضو از اهداف اصلی سازمان بوده و ایران می تواند با عضویت دایم در آن از چنینی تسهیلات اقتصادی استفاده کند. ایران با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی خود همچنین می تواند از پروژه های حمل و نقل و انرژی در این سازمان استفاده کند و ارتباطات تجاری خود با سایر اعضاء را ارتقا دهد.

*سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی با جهت گیری پررنگ «نگاه به شرق» شناخته می شود. عضویت در سازمان شانگهای به چه میزان در تداوم این سیاست ایفای نقش خواهد کرد؟

با اعمال تحریم های یکجانبه غرب علیه ایران، تهران درصدد توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی خود با کشورهای آسیایی از جمله روسیه و چین شد و جهت عضویت در سازمان شانگهای به عنوان یکی از مهمترین نهادهای بین المللی در جهان کنونی تلاش بسیار نمود. سرانجام عضویت دایم ایران در این سازمان مورد پذیرش قرار گرفت و این عضویت باعث تقویت سیاست نگاه به شرق این کشور خواهد گردید.

*یکی از اهداف ایران در سیاست نگاه به شرق و عضویت در سازمان همکاری شانگهای برآورده شدن نیازهای اقتصادی و البته تفسیری است که از قطب بندی نظام بین الملل در آینده دارد که معتقدد است قطبهای آینده نظام بین الملل چین است و آسیا در آن نقش محوری دارد. این رویکرد ایران تا میزان به اقتصاد این کشور در شرایط تحریم کمک می کند؟

نباید در کمک سازمان همکاری شانگهای به ایران در شرایط تحریم غلو کرد زیرا اقتصاد بین الملل به طور کلی بر پایه دلار بوده و امریکا و متحدان آن در عرصه اقتصاد بین الملل جایگاه بالایی دارند. اما عضویت در این نهاد مهم بین المللی در سالهای پیش رو به اقتصاد ایران کمک خواهد کرد و شاهد گشایش هایی در مسائل اقتصادی ایران خواهیم بود.