بازار؛ گروه آب و انرژی: در سایه ممنوعیت واردات این روزها دیگر خبری از لوازم خانگی با مصرف پایین انرژی در کشور نیست. ممنوعیتی که به نظر می رسد، حالا حالا قرار نیست برطرف شود. آنگونه که وزیر صمت در تازه ترین اظهارات خود در نشست خبری اعلام کرده، با توجه به رشد تولید ۱۷ درصدی تولید لوازم خانگی در پنج ماهه امسال نیازی به واردات در این بخش نداریم. این گفته ها در شرایطی مطرح شده که مصرف برق بسیاری از لوازم خانگی ایرانی فاصله بسیاری با استانداردهای جهانی دارد. جالب است که بدانید در بسیاری از کشورها یخچال فریزهای با گرید مصرف A+++ تولید و عرضه می شود حال آنکه محصولات ایرانی در بهترین حالت گرید مصرف انرژیشان B است.
با این وجود نه خبری از آزاد سازی واردات محصولات با تکنولوژی روز است و نه حتی بهبود و ارتقای کیفیت تولیدات داخلی، دست آخر هم این مصرف کننده است که باید هزینه محصولات پر مصرف داخلی را بپردازد. بر اساس آماری که سعید مهذب ترابی رییس انجمن شرکت‌های خدمات انرژی اعلام کرده استفاده از لوازم خانگی استاندارد با مصرف پایین مصرف برق را بین ۱۰ تا ۱۷ درصد مصرف برق را کاهش داده و پتانسیل صرفه جویی ۱۶ میلیون کیلو وات ساعت مصرف برق در سال را دارد.
او که در یک نشست خبری در جمع خبرنگاران سخن می گفت، ادامه داد: سالی یک میلیون خودرو به چرخه حمل‌و نقل کشور افزوده می‌شود؛ ۸۰۰ هزار تا یک میلیون دستگاه یخچال تولید و عرضه می‌شود و ۱.۵ میلیون کولر گازی وارد چرخه مصرف می‌شود، وقتی این تجهیزات پرمصرف باشند، رتبه پایینی در مصرف انرژی داشته باشند و حتی برخی فاقد رتبه باشند، نمی توان شدت مصرف انرژی را کاهش داد.
تعیین سال صفر برای مدیریت مصرف انرژی
مهذب ترابی با اشاره به اینکه اجرای طرح های تعویض کولرهای گازی یا بخاری های گازی پر مصرف هزینه بالا و سختی های متعددی دارد، گفت: به جای اجرای این طرح ها بهتر است که یک زمانِ صفر برای اصلاح تجهیزات انرژی بر از سوی دولت تعیین شود؛ مثلا می توان ابتدای سال ۱۴۰۳ را برای شروع این اصلاحات در نظر بگریم و از این تاریخ، هیچ بخاری و کولر با کارآیی پایین انرژی در مدار بهره‌برداری کشور نباشد. اگر این کار را ۱۰ سال پیش شروع کرده بودیم، امروز مصرف انرژی در کشور تا حد قابل قبولی کاهش یافته بود.
رییس انجمن شرکت‌های خدمات انرژی ایران با اشاره به اینکه بخش کشاورزی بیشترین رشد مصرف برق در کشور را به خود اختصاص می‌دهند، گفت: ناکارآمدترین واحدهای مصرف انرژی همین چاه‌های کشاورزی هستند و کاری نیز در این زمینه انجام نشده است.
ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید ناکام ماند
رئیس انجمن شرکت‌های خدمات انرژی ایران در بخش دیگری از سخنان خود درباره ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید گفت: بعد از گذشت ۷-۸ سال از تصویب و ابلاغ این ماده قانونی، هنوز اجرایی شدن آن را در بخش های مختلف شاهد نیستیم.
به گفته او، متاسفانه با وجود چنین ماده قانونی که از محل صرفه‌جوییِ ایجاد شده می توان سرمایه‌گذاری در اصلاح شدت مصرف انرژی و بهبود شرایط مصرف را توجیه‌پذیر کرد، نتوانسته‌ایم شدت مصرف انرژی کشور را اصلاح کنیم.
او که یکی از دلایل عدم موفقیت ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، عدم اجرای تعهدات از سوی وزارت نفت می داند، افزود: واینکه وزارت نفت از این ماده در جهت برنامه‌های توسعه‌گرایی خودش استفاده می کند. در مقابل طرح‌هایی که از سوی وزارت نیرو برای استفاده از این ماده به شورای اقتصاد ارائه می شود، مثل تعویض کولرهای گازی و تعویض لامپ‌های فلورسنت، در عمل با عدم اجرا مواجه می‌شوند.
مهذب ترابی خاطرنشان کرد: نحوه تضامین در اجرای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید مشخص نیست و در واقع ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، متولی واحدی در مقام اجرا ندارد.
نتوانستیم شدت مصرف انرژی در ایران را کنترل کنیم
مهذب ترابی با بیان اینکه تورم، تحریم، مباحث تکنولوژی و... باعث شد نتوانیم شدت مصرف انرژی را در ایران کنترل کنیم، گفت: وزارتخانه‌های نفت و نیرو متولی تولید، انتقال و توزیع انرژی در کشور هستند. این دو وزارتخانه بر کاهش مصرف تاکید دارند، این در شرایطی است که باید به عنوان تولیدکننده به دنبال افزایش مصرف باشند.
او که معتقد است افزایش قیمت برق و سایر حامل های انرژی نمی تواند به تنهایی مقدار مصرف را کاهش بدهد، گفت: به دلیل نبود ثبات اقتصادی و نوسانات نرخ ارز و افزایش نرخ تورم، بعد از مدتی قیمت های افزایش یافته هم ارزش خود را از دست داده و شاهد افزایش مصرف خواهیم. مگر اینکه هم زمان با رشد قیمت ها ابزارهای کاهش مصرف را در اختیار مصرف کنندگان را قرار بدهیم.
۴ عامل مهم برای اصلاح شدت مصرف انرژی در ایران
او ادامه داد: ۴ عامل مهم در بخش شدت مصرف انرژی تأثیرگذار هستند و در واقع برای اصلاح روند شدت مصرف انرژی در کشور باید این ۴ عامل با هم مورد توجه قرار گیرند.
مهذب ترابی عامل نخست را قانون‌گذاری دانست و گفت: در بحث قوانین، هیچ کمبود و کسری برای اصلاح روند شدت مصرف انرژی نداریم، اما متأسفانه قوانینی که داشته و داریم، اجرا نمی‌شوند؛ قوانین مهمی در این بخش از جمله قانون هدفمندی یارانه‌ها و قانون اصلاح الگوی مصرف داریم اما اجرایی نشده‌اند.
او افزود: مقرر شده بود شدت مصرف انرژی در ایران تا پایان برنامه پنجم به دو سوم وضعیت جاری و تا پایان برنامه ششم به نصف کاهش یابد اما هیچ‌کدام از این هدف‌گذاری‌ها محقق نشد.
رئیس انجمن شرکت‌های خدمات انرژی ایران خاطرنشان کرد: تناقضات مربوط به مسائل انرژی در ساختار مدیریت کشور به بالارفتن شدت مصرف انرژی دامن می‌زند.
به گفته او، دومین عامل در افزایش شدت مصرف انرژی و کنترل آن، بحث فرهنگ‌سازی و اطلاع رسانی است که می‌توانیم با اطمینان بگوییم که مردم نسبت به مصرف انرژی حساس شده‌اند و حتی اقداماتی نیز در جهت اصلاح مصرف داشته‌اند اما اینکه چرا عامل حساس شدن مردم به لزوم اصلاح مصرف، به اصلاح روند شدت مصرف انرژی منجر نشده، به عوامل دیگر بازمی‌گردد و اینکه اساسا تفاوت چندانی در زندگی افراد، بحث بهینه‌سازی مصرف و یا عدم بهینه‌سازی مصرف، ندارد.
مهذب ترابی سومین عامل را بحث قیمت فروش انرژی دانست و گفت: بحث قیمت در کنار دیگر عوامل می تواند به اصلاح شدت مصرف انرژی منجر شود، کسانی که می‌خواهند فقط با افزایش قیمت، شدت مصرف انرژی را اصلاح کنند، راه به ناکجاآباد خواهند برد؛ در واقع اصلاح روند شدت مصرف انرژی تنها با افزایش قیمت، امکان‌پذیر نیست.
او افزود: چهارمین عامل، بحث تکنولوژی است؛ اگر ۳ عامل قبلی برای اصلاح شدت مصرف انرژی پای کار باشد، اما تجهیزات ناکارآمدی در چرخه مصرف انرژی داشته باشیم، نمی‌توانیم از پس شدت مصرف انرژی برآییم.
نظر شما