بازار؛ گروه بین الملل: دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج ماهه، ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد و این مذاکرات دوشنبه ۱۷ مرداد با پرواز هیئت‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید.
برگزاری این دور از مذاکرات پس از آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روزشده‌ای در خصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
بعد از اتمام دور جدید مذاکرات، مقام‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مدعی شدند که یک «متن نهایی» به همه طرف‌ها ارائه شده که قابل تغییر نخواهد بود و بایستی یا پذیرفته شود و یا شکست مذاکرات اعلام شود. این ادعا از سوی یک مقام وزارت خارجه ایران رد و اعلام شد: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن توافق در وین سخن بگوییم».
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
در خصوص پاسخ ایران به طرح کشورهای اروپایی، «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفته است ما به توافق با ایران نسبت به دو هفته پیش نزدیک‌تر هستیم.
وی در ادامه گفت: «ما پاسخ خود را ارائه داده و امیداریم که نتیجه مثبتی حاصل شود چون در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای حل مشکلات در منطقه سخت خواهد شد».
کربی اضافه کرد: «بایدن همچنان معتقد است که دیپلماسی و بازگشت به توافق هسته‌ای، بهترین راه بوده و در راستای آن تلاش خواهیم کرد».
نورنیوز نیز در خصوص جوابیه امریکا به طرح اروپا اعلام کرده که ایران در حال بررسی آن است و تا پایان هفته جاری احتمالا جواب خود را ارائه خواهد داد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*جوزپ بورل نسبت به احیای برجام و دستیابی به توافق ابراز خوش بینی کرده است. ارزیابی شما چیست؟
از زمانی که اتحادیه اروپا پیش نویس خود را ارائه کرد، من خوشبین تر هستم و احتمالاً اکنون ۶۰ درصد احتمال دارد که توافقی حاصل شود. اما هنوز ۴۰ درصد احتمال دارد که مذاکرات همچنان با شکست مواجه شود.
*طبق اخبار، ایران اعلام کرده است که تا پایان هفته جاری به پاسخ آمریکا پاسخ خواهد داد. برخی گمانه زنی ها حاکی از حصول توافق است. ارزیابی شما چیست؟ آیا توافقی حاصل خواهد شد یا ممکن است پیام همچنان رد و بدل شود؟
اگر توافقی قبلاً حاصل شده بود، فکر می‌کنم پس از پایان دادن به آخرین اظهارات طرف آمریکایی، اعلامیه‌ای در این زمینه وجود می داشت، اما چنین اعلامیه‌ای وجود نداشت. ما یک پاسخ ایران به پیش نویس اتحادیه اروپا، یک پاسخ ایالات متحده به پاسخ ایران داشته ایم و اکنون طرف ایرانی در حال بررسی جواب به پاسخ ایالات متحده است. بنابراین اگر پاسخ بعدی ایران مثبت باشد، شاید توافقی داشته باشیم، اما لزوماً مثبت نخواهد بود.
*آیا با احیای برجام، موضوعات هسته ای مربوط به اسناد نتانیاهو توسط آژانس بسته می شود؟
در فرمول اتحادیه اروپا درباره این موضوع صحبت از این است که «اگر ایران پاسخ های رضایت بخشی به سؤالات آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه کند». به نظر می رسد که این موضوع هنوز بسته نشده است.
*طبق قانون مصوب کنگره آمریکا، این توافق مستلزم بررسی کنگره است. ارزیابی شما از تحقیقات کنگره آمریکا چیست و آیا می توان آن را به خطر انداخت؟
بررسی کنگره نباید مشکلی ایجاد کند. بر اساس آنچه مصوب شده است، برای از بین بردن هرگونه توافق جدید، باید راه حلی برای عدم تایید وجود داشته باشد. پرزیدنت بایدن می‌تواند چنین قطعنامه‌ای را وتو کند و لغو وتو مستلزم رای دو سوم هر مجلس کنگره (سنا و مجلس نمایندگان) است. بنابراین تنها چیزی که برای جلوگیری از تصویب قطعنامه لازم است یک سوم به علاوه یک رای در هر دو مجلس است که باید قابل دستیابی باشد.
*به نظر می رسد بایدن بتواند توافق هسته ای با ایران را به عنوان یک پیروزی سیاست خارجی در انتخابات کنگره و ریاست جمهوری بفروشد و جایگاه خود را تقویت کند. آیا شما با این استدلال موافقید؟
فکر نمی‌کنم بایدن یک توافق جدید را برای خود یک مزیت سیاسی بداند، و این بخشی از دلیلی است که او برای رسیدن به چنین توافقی به کندی پیش رفت. به هر حال افرادی که او را تشویق خواهند کرد اکثراً حامیان او هستند و البته جمهوری خواهان به طور خودکار با هر توافق جدیدی مخالفت کرده و از آن انتقاد خواهند کرد.
او قرارداد جدیدی را به عنوان یک دستاورد سیاست خارجی منعقد خواهد کرد، اما احتمالاً بر خلاف برخی از کارهایی که در بخش داخلی انجام داده است، معتقد نیست که این قرارداد رای زیادی برای او به ارمغان بیاورد.
نظر شما