بازار؛ گروه استانها: بیش از ۶۰ درصد صادرات ایران به کشور افغانستان انجام می پذیرد و لذا از دهه ۷۰ رشد چشمگیری در ترانزیت کالا به وجود آمده اما این در حالی است که در مرز دوغارون به عنوان معبر اصلی صادرات ایران به افغانستان هنوز بسیاری از مشکلات مانند معطلی و یا وضعیت معابر تخریب‌شده حل‌نشده و رانندگان با مشکلات جدی برای تردد روبه‌رو هستند.
مشکلات تردد و ترانزیت در مرز دوغارون در استان خراسان رضوی در حالی هم چنان پا برجاست که شنیده می‌شود پاکستان تسهیلاتی را برای ترانزیت کالا از افغانستان در نظر گرفته و بدین ترتیب مرزهای ایران خلوت شده و ترانزیت کاهش‌یافته است.
سالانه حدود یک و نیم میلیارد دلار صادرات، سه میلیارد دلار ترانزیت خروجی و ۲۰ میلیون دلار واردات از طریق مرز دوغارون بین ایران و افغانستان انجام می‌شود اما باوجوداین اهمیت هنوز مشکلات زیادی بر سر راه رانندگان خودروهای ترانزیتی وجود دارد.
ضرورت نوسازی ناوگان باری
رئیس هیئت‌مدیره انجمن حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی نوسازی ناوگان حمل‌ونقل را ضرورتی انکارناپذیر می‌خواند و اظهار می کند: متأسفانه موانع و مشکلات بسیاری در مسیر واردات خودرو و یا نوسازی ناوگان باری وجود دارد که هنوز حل‌نشده است.
احمد زمانیان یزدی بابیان اینکه فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل سال‌هاست که گریبان گیر شرکت‌های حمل‌ونقل است به بازار می گوید: به‌رغم سال‌ها تلاش در راستای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل بین جاده‌ای تجاری این معضل همچنان پابرجا بوده و به دلیل مشکلاتی که در ضوابط مربوط به این موضوع وجود دارد، بهبودی حاصل نشده است.
وی در خصوص موانع بر سر راه نوسازی و جوان‌سازی این ناوگان یادآور می شود: در این راستا دولت قوانینی را مانند خارج کردن هر کامیون فرسوده به ازای یک کامیون نو وضع کرده است که گرانی و تورم در بازار خود موجب ناتوانی مالکان خودروهای سنگین برای تن دادن به این گزینه شده است.
وی با اشاره به اینکه نوسازی ناوگان تنها مشکل بر سر راه ترانزیت کالا در این استان نیست به سایر موانع اشاره داشته و ابراز می‌کند: ایجاد زیرساخت‌های لازم در مرزهای مشترک و هم‌چنین روابط تجاری و کاهش کالاهای ترانزیتی از دیگر مشکلاتی است که موجب وارد آمدن خسارت و زیان به این صنعت شده است.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی با اشاره به مرز دوغارون و کاستی‌هایی که در طی سال‌های گذشته در این مرز باوجود اطلاع مسئولان هنوز به مرحله حل‌وفصل نرسیده است ابراز می‌کند: تغییرات آمار صادرات نیز همواره بر روی درآمدهای ناوگان تجاری تأثیرگذار است به‌نحوی‌که طی سال جاری با کاهش کالاهای صادراتی به افغانستان این موضوع در درآمدهای شرکت‌های تجاری اثرگذار بوده است.
زمانیان یزدی بیان می‌کند: بعد از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تاجران این کشور به دلیل نامشخص بودن وضعیت تجارت در افغانستان و معضلات مالی و بانکی، فعالیت‌های تجاری خود را محدود کرده و کاهش دادند. در پی این اتفاق تردد ناوگان‌ها نیز در مرزهای افغانستان ازجمله دوغارون کاهش پیدا کرد.
وی ادامه می دهد: البته در حال حاضر فعالیت‌های صادراتی و ترانزیتی همچنان در مرز دوغارون صورت می‌گیرد اما در مقایسه با سال‌های گذشته با کاهش محسوسی مواجه شده است.
یزدی با اشاره به ظرفیت های ترانزیت اظهار می کند: باید مرزها و بنادر برای تسهیل در امر بارگیری، تخلیه و انجام تشریفات مرزی و گمرکی تجهیز شود لذا در حال حاضر در بحث دموراژ یا همان جریمه دیرکرد عودت کانتینر، صاحبان کانتینر هزینه ها و گاه خسارت های زیادی بابت تاخیر در ترخیص کالا می پردازند و لذا برای توفیق در زمینه ترانزیت حدود ۲۰ میلیون تن کالا از مسیر ایران، باید برخی نواقص این مسیر برطرف شود.
ضرورت ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزاری
عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی نیز بابیان اینکه مسیر ترانزیت و شرکت‌های حمل‌ونقل در مرزهای شرقی کشور و استان خراسان رضوی هنوز هموار نشده است به بازار گفت: یکی دیگر از مشکلات در حوزه ترانزیت مربوط به ساختارهای مدیریتی در مرزها و نبود مدیریت واحد است، درحالی‌که تمامی سازمان‌ها باید در یک مسیر مدیریتی قرار بگیرند.
ابراهیم عطایی با اشاره به این موضوع که ایجاد و راه‌اندازی زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری یکی از ملزومات مرزهای امروز در حوزه تجارت است بیان کرد: مرز دوغارون در استان خراسان رضوی یکی از مرزهای مهم ایران در صادرات کالا به کشور افغانستان است امانگاهی گذرا به این مرز در طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد با توجه به اهمیت و تأثیر قابل‌توجهی که این مرز به‌عنوان گذرگاه اصلی صادرات به کشور افغانستان دارد اما توسعه چشمگیر و قابل‌توجهی نداشته است.
وی نگاه‌های سیاسی و امنیتی و هم‌چنین تعدد تصمیم‌گیری در مرزها را از موانع توسعه و شتاب بخشی در حوزه ترانزیت بیان کرد و ادامه داد: قوانین سلیقه‌ای و اعمال‌شده گاها موجب توقف ناوگان باری در مرزها شده و لذا این خواب خودروها در مرز هزینه حمل‌ونقل را افزایش می‌دهد و درنتیجه نارضایتی صاحبان کالا و تاجران را در بر خواهد داشت.
عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی بیان کرد: در حال حاضر حدود ۲۵ سازمان دولتی در مقوله ترانزیت کشور نقش دارند و لذا همین نبود وحدت رویه و مدیریت یکپارچه خود به بی‌نظمی و فوت وقت در این حوزه دامن می‌زند.
عطایی بالا بودن قیمت ناوگان‌های حمل‌ونقل و فرسودگی آن‌ها را یکی از موانع سد راه ترانزیت و افزایش کرایه‌ها عنوان کرد و افزود: همین موضوع موجب بی‌رغبتی صاحبان کالا برای ترانزیت از ایران شده است.
وی تأکید کرد: شلوغی در مرزها دارای منافعی برای عده‌ای خاص است و هنوز نتوانستیم مشکلات ۲۰ سال گذشته را سامان دهیم. ضمن اینکه برخی از کالاها فصلی بوده و توقف آن‌ها در مرز باعث به وجود آمدن خسارات هنگفتی می‌شود.
ضرورت تقویت ناوگان حمل‌ونقل باری
استان خراسان رضوی به دلیل ویژگی‌های یادشده از جایگاه ممتازی در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی با اولویت ترانزیت برخوردار است.
بر این اساس سال‌هاست که پایانه‌های مرزی استان ازنظر حجم مبادلات و نقش محوری در جابه‌جایی کالاهای ترانزیتی و وارداتی و صادراتی، همواره در رتبه‌های اول تا پنجم کشور قرار می‌گیرد و لذا تقویت ناوگان حمل‌ونقل باری با نوسازی و کاهش اتلاف وقت در پایانه‌های مرزی می‌تواند در مسیر ستاب بخشی به این صنعت کمک کند.
نظر شما