چرا شیوه فعلی حمایت‌ از شرکت‌های دانش‌بنیان بی‌فایده است؟

به گزارش بازار به نقل از اتاق ایران، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان با اشاره به بسیج امکانات و منابع به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان به مناسب نامگذاری امسال گفت: به اعتقاد من در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان به اندازه کافی حمایت وجود دارد. به دلیل اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از ده سال پیش، در مجموع زیست بوم خوبی برای این شرکتها ایجاد شده است. امروز حدود ۶ هزار و ۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال داریم؛ شرکت‌هایی که بالغ هستند و کارنامه درخشانی دارند و در اوج شیوع کرونا برخی از آنها توانستند مشکلات سلامت کشور را حل کنند و همینطور در حوزه صادرات کارنامه‌های موفقی از خود به جا بگذارند. لذا امروز دیگر مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان با این جنس حمایت‌ها حل نخواهد شد.

افشین کلاهی با بیان اینکه امسال برای رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان باید در سه حوزه تمرکز شود افزود: اولین حوزه بهبود فضای کسب‌وکار است. شرکت‌های دانش‌بنیان در زیست بوم مناسب خود بالغ می‌شوند اما وقتی می‌خواهند وارد فضای کسب‌وکار کشور شوند با تمام مشکلاتی مواجه می‌شوند که کسب‌وکارهای دیگر مواجه هستند.

او ادامه داد: به عنوان مثال امسال به بانک‌ها دستور داده شده میزان مشخصی از منابع خود را به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص دهند. اما اگر رویه‌ها وآیین نامه‌های موجود اصلاح نشوند این شرکت‌ها اصلاً نمی‌توانند این وام‌ها و تسهیلات را دریافت کنند. به این دلیل که بانک‌ها وثیقه‌های ملکی و دارایی‌های ملموس را به عنوان تضمین می‌پذیرند در حالی که بیشتر سرمایه‌های این شرکت‌ها ایده و فناوری آن‌هاست که سرمایه نامشهود محسوب می‌شود. بنابراین بسیاری از حمایت‌هایی که برای این شرکت‌ها در نظر گرفته شده با رویه‌های فعلی برای آنها قابل استفاده نبوده و امکان جذب آنها را ندارند.

کلاهی چالش دوم شرکت‌های دانش‌بنیان را «بازار غیررقابتی» عنوان کرده و گفت: هم بازار صادراتی و هم بازار داخلی از چالش‌های اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان است. بازار داخلی بازار بسیار غیررقابتی است و با حضور شرکت‌های وابسته و خصولتی در آن بخش خصوصی واقعی و به طور مشخص شرکت‌های دانش‌بنیان به خیلی از بازارها دسترسی ندارد.

به گفته او عدم امکان برقراری ارتباطات بین المللی سومین چالش شرکت‌های دانش‌بنیان است. کلاهی در اینباره بیان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز به تبادل فناوری و دانش مدیریتی با دیگر شرکت‌های دنیا دارند. آن‌ها باید بتوانند به شرکت‌های دیگر دسترسی داشته و تولید مشارکتی و جذب سرمایه داشته باشند؛ باید بتوانند به بازارهای هدف خود دسترسی داشته باشند و در زنجیره‌های ارزش بین المللی قرار بگیرند. اما متاسفانه در فضای فعلی و تحت تأثیر تحریم‌ها چنین امکانی فراهم نیست.

او به نقش اتاق ایران در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرده و افزود: یکی از اقداماتی که می‌تواند به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان آمده و این سه چالش را برطرف کند سرمایه‌گذاری صنایع و شرکت‌های بزرگ در شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتباط گرفتن با آن شرکت‌ها برای استفاده از ایده‌ها و فناوری آن‌هاست. این یک رابطه دو سر برد است. چرا که در دنیا بحث نفوذ نوآوری در صنایع مطرح است و مدل‌های کسب‌وکار در بسیاری از صنایع در حال تغییر است و ما نباید از این تغییرات جا بمانیم. اتاق ایران در به هم رسانی صنایع بزرگ و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند نقش بسیار فعالی داشته باشد.