بازار؛ گروه استانها: اسفند ماه سال گذشته هنگامی‌که دو شرکت آرشام صنعت توس در زمینه تولید تجهیزات پیشرفته دریایی و حفاری و شرکت طراحان ماشین حجاریان درزمینهٔ طراحی و ساخت تجهیزات فرآوری مواد معدنی در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان در قوچان فعالیت خود را آغاز کردند بسیاری از مسئولان از جمله امین رضا مرآتی فرماندار وقت قوچان این موضوع را به عنوان فال نیک دانست و اظهار امیدواری کرد که هر چه زودتر روند رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در این شهرستان سرعت بگیرد اما واقعیت این است که تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان‌های این شهرستان هنوز از تعداد انگشتان دست تجاوز نکرده و به قول مسئولان هنوز در گام نخست است.
با وجود برخورداری قوچان از دانشگاه صنعتی و همچنین دانشگاه آزاد لذا انتظار می‌رفت که این دو واحد علمی بتوانند صنعت و معدن و به ویژه حوزه کشاورزی را در راستای شکوفایی همراهی کنند اما به نظر می‌رسد در این راستا موفقیت‌های چندانی کسب نشده و هم چنان یافته‌های علمی در پستوی کتابخانه‌ها محبوس مانده است.
این در حالی است که پیش‌ازاین رئیس مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان از فعالیت ۱۷ هسته، واحد فناوری و شرکت دانش‌بنیان در این مرکز خبر داد و لذا با توجه به فعالیت این مرکز از سال ۱۳۹۳ با مجوز وزارت علوم راه‌اندازی لذا انتظار می‌رفت تاکنون شاهد پیشرفت‌های خوبی در این راستا می‌بودیم.
امین رضا مرآتی فرماندار وقت قوچان یکی از مسئولانی است که راه اندازی شرکت های دانش بنیان را تنها راه جبران عقب کاندگی های این شهرستان عنوان می کند و اعتقاد داشت که با تاسیس این شرکت ها می توان ظرفیت های بالقوه این شهرستا را به فعلیت رساند اما به نظر می رسد چندان هم در زمان صدارت خود موفق به تحقق بخشیدن این رویا نشد.
در همین رابطه باری دیگر به سراغ وی می رویم تا در خصوص مشکلات و موانع راه اندازی شرکت های دانش بنیان‌ها و افرادی که قرار بود در همین راستا دانشگاه با صنعت را پیوند بزنند به گفت و گو بنشینیم.
* چرا شاهد جولان شرکت های دانش بنیان در این شهرستان نیستیم؟
در خصوص شرکت های دانش بنیان پیگیری های زیادی صورت گرفت ولی تا کنون اقدام عملی و موثر صورت نگرفت.
* یعنی تمایلی برای همکاری نبود یا مشکلات دیگری در میان بود؟
در همین راستا چندین جلسه را با دانشگاه صنعتی برگزار نمودیم و همچنین جلساتی را با شورای اداری مطرح کردیم بطوریکه حتی یکی از مکان های جهاد کشاورزی را بصورت موقت جهت متمرکز بودن در اختیار پارک علم و فناوری و مراکز رشد شهرستان قرار بدهیم که بصورت موقتی بتوان کار را آغاز کرد ولی متاسفانه اقدام عملی و مطلوبی صورت نگرفت.
* به نظر شما راه اندازی شرکت های دانش بنیان در این شهرستان چقدر ضرورت دارد؟
ایجاد این مراکز به عنوان یک ضرورت و مطالبه جدی است زیرا سبب دورهمی و یا پاتوقی برای افراد خلاق و نوآور حتی سنین نوجوان برای دانش آموزان می شود که ضمن ارائه تبادل نظر و انجام کارهای فناورانه سبب اشتغال و ایجاد کارهای دانش بنیان می شوند این در حالی است زمینه های مباحث اجتماعی جلسات زیادی داشتیم ولی تا کنون در زمینه علمی موفق نبودیم .
* آیا مراکز علمی و دانشگاه قوچان به تنهایی در این حوزه موفق بودند؟
هر چند اقدامات زیادی به همین هدف در مراکز دانشگاهی این شهرستان انجام پذیرفته است ما به گمان خودم نتیجه مطلوبی صورت نپذیرفته است حتی در سفر استاندار وقت آقای رشیدیان نیز طرح موضوع شدولی به صورت مصوبه این موضوع را نداشتیم و لذا نیاز است تا مسئولان در مراکز رشد استان نیز مرکزی را برای شهرستان قوچان در نظر داشته باشند .
علاوه بر شهرستان قوچان نیز شهرستان های دیگر استان خراسان رضوی بهغیر از مشهد مقدس تاکنون هم چون شهرستان قوچان روند کندی را پشت سر گذاشتند لذا در این راستا درخواست داشتیم مسئولان استان بجای تمرکز همه مراکز در مشهد به فکر توسعه دیگر شهرستان ها مخصوصا قوچان نیز باشند طوری که در شهرستان های مجاور استان خراسان شمالی حدود ۵۰ درصد ظرفیت این مراکز در شهرستان ها ایجاد شده است که سبب ایجاد کارآفرینی و اشتغال و کاهش نرخ بیکاری می شود .
* آیا می توان اذعان کرد که قوچان دچار محرومیت است؟
به نظرم بنده نباید به‌گونه‌ای صحبت کرد و یا وانمود کنیم که شهرستان دچار محرومیت مطلق شده است زیرا در ایجاد صنایع تبدیلی و کارگاه‌های تبدیلی در حوزه کشاورزی رشد خوبی داشتیم.
تاکنون در حوزه‌هایی مانند ایجاد کارخانه‌های لبنیات و یا کاشی در منطقه و کشور رشد داشتیم و اگرچه کارخانه دوچرخه‌سازی دچار مشکلاتی شده اما تلاش داریم تا موانع تولید این کارخانه مطرح در خاورمیانه را نیز رفع کنیم و آن را به چرخه تولید بازگردانیم.
* به نظر شما برای خروج قوچان از این گوشه گیری به چه نکاتی باید توجه کرد؟
قرار گرفتن قوچان در فاصله‌ای نزدیک تا عشق‌آباد پایتخت کشور ترکمنستان و همجواری با شهرستان‌های بزرگ سبزوار و نیشابور به همراه آب و هوای مناسب و وجود اقوام مختلف در تولید صنایع متنوع دستی این شهرستان را به یک نقطه ویژه راهبردی در منطقه تبدیل کرده است.
قوچان به عنوان نقطه تلاقی محور شرق و محورهای شریانی منتهی به آسیای میانه از ۲ گذرگاه مرزی باجگیران و لطف‌آباد، به عنوان جایگاهی ژئواستراتژیک، می‌تواند در ترسیم تجارت فی‌مابین اعضای پیمان اکو و کشورهای حاشیه خلیج فارس نقشی مؤثر داشته باشد.
* چه باید کرد؟
اقتصاد کشاورزی، دامداری و گردشگری ظرفیت‌های نهفته شهرستان قوچان است که باید طبق نظر شما بروز رسانی و تقویت شود.در کشاورزی نیاز داریم تا با شناخت بهتر ظرفیت‌های آن شرایط پایدار و توسعه را شناخته و باوجود مشکلات آب و خشک‌سالی‌های چند سال آینده به سمت کشت‌های گلخانه‌ای برویم.
ما هم بر این امر واقفیم که کشاورزی سنتی با توجه به شرایط اقلیمی آسیب‌پذیر است و لذا درصدد توسعه گلخانه‌های برای کاهش ریسک تولید و همچنین بهینه‌سازی مصرف آب هستیم.توسعه گلخانه‌ای سبب اشتغال و چند برابری تولید می‌شود و در مصرف آب نیز کاهش چشمگیری دارد که تحول بزرگی درزمینهٔ کشاورزی شهرستان است.
توجه به اصلاحات دام و ایجاد دامداری‌های صنعتی بزرگ را حوزه دامداری در شهرستان با اهمیت است و از طرفی در حوزه گردشگری نیاز است تا با وقت بیشتر سرمایه‌گذاری بهتر نماییم زیرا می‌تواند به‌عنوان پیشران‌های توسعه شهرستان مطرح شود لذا در این راستا ورود دانش بنیان ها و پیوند دانشگاه ها با صنعت و تولید می تواند در تسریع روند رشد قوچان تاثیر گذار باشد.
نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ توسط رهبر معظم انقلاب به نام تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین و بیانات رهبری در خصوص حوزه تولید و اشتغال و خودکفایی در کشاورزی و امنیت غذایی کشور، در حقیقت برای وزارت جهادکشاورزی در گام دوم انقلاب اسلامی حکم "منشور راهبردی تحول بنیادین کشاورزی" را دارد که به تامین امنیت غذایی و در نهایت اقتدار غذایی کشور شتاب مضاعف می‌بخشد.
بی تردید با ادامه روند افزایش جمعیت و نیاز مبرم به فرآورده‌های کشاورزی در آینده نزدیک باید نیاز غذایی این جمعیت از زمین و بخش کشاورزی به صورت چندبرابری تامین شود؛ نظر به بحران غذایی موجود در دنیا، ضروری است کشاورزی دانش بنیان که متکی به فناوری روز دنیا است، توسعه یابد.
در همین راستا با تغییر الگوی کشت و تولید محصولاتی با درآمد بیشتر و کم آب طلب، به کارگیری دانش نوین و راهبردهای موثر شرکت‌های دانش بنیان، می‌توان از چالش بزرگ بحران غذا خارج و آینده‌ای بهتر برای بخش کشاورزی در کشور متصور شد.این حرکت راهبردی علاوه بر تحقق امنیت غذایی، نقش ویژه‌ای در خلق ثروت، اشتغال‌زایی، افزایش بهره‌وری، ارتقای درآمد و رشد اقتصادی مناطق مختلف کشور خواهد داشت.
نظر شما