بازار؛ گروه بین الملل: عربستان سعودی و کویت با هدف افزایش مصرف گاز داخلی و آزاد کردن نفت خام اضافی برای صادرات، ظرفیت های تولید گاز خود را به صورت غیرقانونی افزایش می دهند. بر همین اساس، این دو کشور عربی توافقنامه ای غیر قانونی را برای توسعه میدان گازی الدره نهایی کرده اند. اما، تعیین ضعیف مرزهای دریایی این کشورها با ایران، که دارای سهم از این میدان است، در صورت عدم هماهنگی آنها با تهران، می تواند اوضاع را پیچیده کند.
این توافق که در چند روز گذشته توسط محمد الفارس وزیر نفت کویت و شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان همتای سعودی وی در کویت امضا شد، پیش بینی می کند که تولید از این میدان مشترک با میزان ۳۵ تریلیون فوت (۹۹۱ میلیارد متر مکعب) به یک میلیارد فوت در روز گاز طبیعی و ۸۴ هزار بشکه در روز میعانات گازی برسد.
این در حالی است که سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امورخارجه در خصوص توافق اعلام شده جدید میان عربستان سعودی و کویت در خصوص میدان مشترک گازی آرش عنوان داشت: میدان گازی آرش / الدره یک میدان مشترک بین کشورهای ایران و کویت و عربستان سعودی است و بخش‌هایی از آن در محدوده آب‌های تحدید حدود نشده بین ایران و کویت قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: بر اساس مقررات و رویه‌های بین‌المللی هرگونه اقدام در بهره برداری و توسعه این میدان باید با هماهنگی و همکاری هر سه کشور انجام شود و لذا اقدام اخیر کویت و عربستان سعودی در قالب یک سند همکاری، مغایر با رویه‌های جاری و مذاکرات انجام شده قبلی بوده و غیرقانونی است و تأثیری بر وضعیت حقوقی میدان نداشته و مورد تأیید جمهوری اسلامی ایران نمی‌باشد.
خطیب زاده در ادامه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همانطور که بارها اعلام کرده است آمادگی دارد تا در خصوص چگونگی بهره برداری از این میدان مشترک با کشورهای همسایه، کویت و عربستان سعودی وارد مذاکره شده و همزمان در چارچوب نتایج مذاکرات قبلی با کویت در رابطه با تحدید حدود فلات قاره مذاکرات دوجانبه با کویت را ادامه داده و همچنین در خصوص مشخص کردن نقطه ثلاثه (سه گانه) بین سه کشور مذاکرات سه‌جانبه‌ای را آغاز نماید.
سخنگوی وزارت امورخارجه در پایان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنین حق خود را برای بهره‌برداری از میدان مشترک گازی آرش / الدره محفوظ می‌دارد.
میدان الدره پس از میدان خفجی با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز و میدان وفرا با ظرفیت نزدیک به ۲۵۰ هزار بشکه در روز، سومین دارایی تولیدکننده در این منطقه خواهد بود. علاوه بر آن، توسعه الدره از روش های پیشرفته و سازگار با محیط زیست برای افزایش تولید گاز استفاده خواهد کرد در حالی که عربستان و کویت قصد دارند پروژه های آینده در میادین نفتی را توسعه دهند.
با توسعه این میادین توسط عملیات مشترک الخفجی (KJO)، یک سرمایه گذاری مشترک بین شرکت های دولتی کویت گلف اویل (KGOC) و آرامکو، که میدان خفجی را نیز اداره می کند، انجام خواهد شد. الخفجی اکنون مسئول یافتن یک مشاور برای انجام مطالعات مهندسی مورد نیاز برای تهیه طرح توسعه خواهد بود. توسعه میدان استراتژیک به تامین رشد تقاضای داخلی گاز طبیعی در دو کشور کمک خواهد کرد.
گاز و میعانات گازی تولید شده در این میدان به طور مساوی بین دو کشور تقسیم خواهد شد، موضوعی که در تمام تولیدات منطقه بی طرف معمول است. سهم عربستان سعودی از تولید هم به تاسیسات شرکت عملیات خلیج آرامکو در خفجی و سهم کویت به تاسیسات شرکت های دولتی کویت گلف اویل در الزور ارسال خواهد شد.
این توافق بر اساس یک توافق غیر الزام‌آور است که در دسامبر ۲۰۱۹ به عنوان بخشی از توافق گسترده تر بین دو کشور برای از سرگیری تولید نفت خام از میادین این منطقه پس از وقفه بیش از چهار ساله بر سر اختلافات عملیاتی طولانی مدت، شکل گرفته است.
تولید میادین خفجی و وفرا از اوایل سال ۲۰۲۰ به تدریج افزایش یافته است و اگرچه مقامات کویت و عربستان سعودی در هفته های پس از توافق دسامبر ۲۰۱۹ گفتند که تولید این میادین تا پایان سال ۲۰۲۰ به حدود ۴۵۰ هزار تا ۴۶۰هزار بشکه در روز خواهد رسید، اما امروز منابع تولید ترکیبی را در حدود ۳۱۰ هزار تا ۳۲۰ هزار بشکه در روز در نظر گرفته اند.
یکی از منابع آگاه در ماه گذشته اعلام کرد که کندتر شدن روند کار حداقل تا حدی به دلیل مشکلات فنی است که در نتیجه قطعی چند ساله با آن مواجه شده است. اما کووید_۱۹ و کاهش عظیم ۹.۷ میلیون بشکه‌ای تولید که توسط اوپک و شرکای غیر اوپکی آن تنها چند ماه بعد در واکنش به کاهش تقاضای جهانی نفت ناشی از همه گیری جهانی اعمال شد، نیز نقش خود را ایفا کرده است.
علاوه بر موضوع میادین گازی و سرمایه گذاریهایی که این کشور در این زمینه انجام داده، کارآفرینان از سرتاسر جهان به عربستان سعودی چشم دوخته اند، زیرا این کشور شاهد یک تغییر عمده در اقتصاد خود است که اکوسیستم استارتاپی پادشاهی را به حرکت در می آورد. سعودی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ شاهد افزایش ۵۴ درصدی در معاملات مالی استارتاپی بوده و ۲۳ درصد از کل بودجه در منطقه منا در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است.
یکی از کشورهایی که با موفقیت این قراردادهای مالی را با عربستان سعودی باز کرده است، مصر است، زیرا هر دو کشور فرصت‌های بازار عظیمی را برای اکوسیستم استارت‌آپ به اشتراک می‌گذارند. فناوری محرک جهان است و عربستان سعودی در حال حاضر یکی از بزرگترین بازارهای بالقوه در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر فناوری دارد.
استدلال ایران
عربستان سعودی و کویت مدعی هستند که هیچ اشاره ای به این موضوع نکردند که به زودی تولید را از این میدان به جریان بیاندازند و تنها اعلام کرده اند که گاز و میعانات گازی باید به تامین نیاز انرژی در دو کشور در زمانی که مصرف افزایش می یابد کمک کند.
اما فقدان یک چارچوب زمانی می‌تواند با ایران ارتباط داشته باشد. ایران مدت ها است که خواهان سهم خود از میدان مشترک آرش است و خواستار مشارکت در هر برنامه‌ای برای توسعه این میدان است.
ایران می گوید: بر اساس مقررات و رویه های بین المللی هرگونه اقدام در بهره برداری و توسعه این میدان باید با هماهنگی و همکاری هر سه کشور انجام شود و لذا اقدام اخیر کویت و عربستان سعودی در قالب یک سند همکاری، مغایر با رویه های جاری و مذاکرات انجام شده قبلی بوده و غیرقانونی است و تاثیری بر وضعیت حقوقی میدان نداشته و مورد تایید جمهوری اسلامی ایران نمی باشد.
کویت در سال ۲۰۱۲ نامه ای اعتراض آمیز به دلیل برنامه های ایران برای توسعه میدان، منتشر کرد و سپس در همان سال پروژه توسعه ای را با عربستان سعودی راه اندازی نمود که در نهایت به دلیل اختلاف نظر در مورد نقطه تحویل تولید گاز به حاشیه رفت.
کویتی‌ها بار دیگر به طرح‌های جدید تهران برای ارائه میدان به سرمایه گذاران خارجی پس از امضای توافق هسته‌ای ایران در اواسط سال ۲۰۱۵ اعتراض کردند و در آن زمان تاکید نمودند که هیچ تغییری در وضعیت موجود در این زمینه ایجاد نخواهد شد.
گفتگوها در مورد این پروژه تا حد زیادی در تهران آرام شده است، احتمالاً به دلیل تحریم هایی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته ای در سال ۲۰۱۸، مجدداً بر آن اعمال کرد.
مقامات ایرانی اعلام کرده اند که جمهوری اسلامی ایران همانطور که بارها گفته آمادگی دارد تا در خصوص چگونگی بهره برداری از این میدان مشترک با کشورهای همسایه ای مانند کویت و عربستان سعودی وارد مذاکره شده و همزمان در چارچوب نتایج مذاکرات قبلی با کویت در رابطه با تحدید حدود فلات قاره مذاکرات دوجانبه با کویت را ادامه داده و همچنین در خصوص مشخص کردن نقطه ثلاثه(سه گانه) بین سه کشور مذاکرات سه جانبه ای را آغاز نماید.
از طرفی، رسانه های عربی معتقدند که با توجه به اینکه همه طرف های توافق اکنون به توافق برای بازگرداندن آن و در نتیجه لغو تحریم‌های تهران بسیار نزدیک شده‌اند، این امر به طور بالقوه می‌تواند درها را برای دخالت ایرانی ها باز کند، به‌ویژه با توجه به تلاش های مداوم بین ایران و بسیاری از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و امارات که سعی در بهبود روابط دارند.
نظر شما