بازار؛ گروه آب و انرژی: مسئولان وزارت نفت می گویند که می خواهند ظرفیت تولید نفت ایران را به ۶.۵ میلیون بشکه در روز افزایش دهند. این هدف گذاری در شرایطی صورت گرفته که ظرفیت تولید کشور حتی به ۴.۵ میلیون بشکه در روز هم نرسیده است. به همین دلیل بسیاری دست یابی به این هدف گذاری را غیر ممکن می دانند. اما رییس پژوهشگاه نفت چنین نگاهی نداشته و معتقد است که می توان میزان برداشت از میادین نفتی کشور را تا حد قابل توجهی افزایش داد. جعفر توفیقی به «بازار» می گوید که که بر اساس تکلیف وزارت نفت ضریب ازدیاد برداشت از میادین نفتی باید تا یک درصد افزایش یابد. این در حالی است که مطالعات صورت گرفته در ۳ میادن نفتی اهواز، رگ سفید و بی بی حکیمه حاکی از این است که می توان برداشت از این میادین را تا ۴ الی ۵ درصد افزایش داد. او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفت: شرکت‌های خارجی تامین کننده دانش فنی مورد نیاز صنایعی مثل صنعت نفت، با اعمال تحریم‌های ظالمانه از کشور رفتند، اما پژوهشگاه‌ها به راحتی جای آنها را پر کردند. گزارش کارهای ما نشان می‌دهند علیرغم آنکه تحریم‌های ظالمانه می‌توانست لطمات جدی را وارد کند، اما با ورود پژوهشگاه‌ها جلوی بسیاری از این آسیب‌ها گرفته شد
*پژوهشگاه صنعت نفت از توانایی بالایی در زمینه طرح های مطالعاتی و تکنولوژی برخوردار است. با توجه به این مساله آیا برنامه ای برای صادرات تکنولوژی به کشورهای دیگر دارید؟
همانطور که اشاره کردید پژوهشگاه از توان بالایی را برای صادرات تکنولوژی برخوردار است. ما با تکیه بر همین توانایی یک پالایشگاه را به صورت 100 درصدی برای سوریه طراحی کرده و آن را تحویل دادیم. اتفاقا این پالایشگاه مورد تایید کشورهای دیگر هم است. در عراق به دنبال صادرات تکنولوژی هستیم و فعالیت های مقدماتی آن را هم اتفاقا شروع کردیم. ولی باید توجه داشت که پروژه را باید شرکت های دارای دانش فنی گرفته و ما در کنار این شرکت دانش فنی را در اختیار آنها قرار دهیم. اینگونه نیست که پژوهشگاه به صورت مستقیم در یک کشور خارجی پروژه بگیرد.
*چرا پژوهشگاه خود به دنبال تجاری سازی تحقیقات و طرح های خود نمی رود؟
پژوهشگاه صنعت نفت وقتی یک دانش فنی را توسعه می‌دهد، خودش تجاری نمی‌کند و ما خود وارد مرحله تولید صنعتی نمی‌شویم، چون در مأموریتمان نیست. در حقیقت این دانش فنی را به شرکت‌های خصوصی واگذار می‌کنیم و در قبال آن حق لیسانس (رویالیتی) دریافت می‌کنیم. حق لیسانس دریافت می‌کنیم که از این طریق تلاش داریم که منابع مالی پژوهشگاه هم یک منابع مالی پایدار باشد چرا که پژوهشگاه صنعت نفت عمدتا باید از محل درآمدهای اختصاصی خودش اداره شود. البته کمک هایی را شرکت ملی نفت میکند ولی برای فعالیت‌هایی که ما داریم می‌کنیم، تکافو نمی‌کند. بنابراین تجاری سازی دستاوردهایمان و شریک شدن در درآمدهای حاصل از تجاری سازی یکی از سیاست‌های مهم پژوهشگاه است.
بر اساس بررسی های انجام شده توسط پژوهشگاه نفت می توان ازدیاد برداشت از 3 میدان نفتی اهواز، رگ سفید و بی بی حکیمه را تا 4 الی 5 درصد افزایش داد
*در حال حاضر دولت به دنبال افزایش ظرفیت تولید نفت خود به ۶.۵ میلیون بشکه در روز است. پژوهشگاه چه کمکی را می تواند در این زمینه به دولت انجام دهد؟
در بحث ازدیاد برداشت به شدت فعال هستیم. به طوری که هم اکنون ما ازدیاد برداشت سه میدان اهواز به عنوان بزرگترین میادن نفتی کشور، میدان بی بی حکیمه و رگ سفید پروژه ازدیاد در دست ماست. وزارت نفت یک درصد اضافه برداشت را به ما تکلیف کرده است. اما برآوردهای ما نشان می دهد که خیلی بیشتر از این ها می توان ظرفیت برداشت را افزایش داد.
*یعنی تا چقدر می توان میزان برداشت را افزایش داد؟
برآوردهای ما نشان می دهد که تا ۴ الی ۵ الی ۵ درصد می توان ازدیاد برداشت داشت.
*در سال های تحریم پژوهشگاه چقدر توانست خلاهای ناشی از نبود ارتباط با کشورهای دیگر را جبران کند؟
شرکت‌های خارجی تامین کننده دانش فنی مورد نیاز صنایعی مثل صنعت نفت، با اعمال تحریم‌های ظالمانه از کشور رفتند، اما پژوهشگاه‌ها به راحتی جای آنها را پر کردند. گزارش کارهای ما نشان می‌دهند علیرغم آنکه تحریم‌های ظالمانه می‌توانست لطمات جدی را وارد کند، اما با ورود پژوهشگاه‌ها جلوی بسیاری از این آسیب‌ها گرفته شد. درحقیقت پژوهشگاه صنعت نفت در تمام زنجیره صنعت نفت از بالا دست، پایین دست و انرژی محیط زیست فعال است.
به عنوان مثال چند سال پیش رئیس جمهور آمریکا صنعت فولاد و آلومینیوم را تحریم کرد و ورود کک سوزنی و کک اسفنجی را ممنوع کرد. پیش‌بینی می‌شد که در میان مدت صنعت فولاد و آلومینیوم کشور دچار آسیب شود. خوشبختانه همه مسئولین بسیج شدند و یک پروژه ای با دانش فنی پژوهشگاه در مقیاس مگاپروژه در پالایشگاه بندر عباس کلید خورد که بتوانیم از ترکیبات سنگین پالایشگاه بندرعباس که نگهداری آن خودش یک مشکل جدی است، ما آن را به کک اسفنجی تبدیل کنیم که مشکل بزرگ صنعت آلومینیوم حل شود. هفته گذشته دیدیم که این پروژه به ثمر نشست.
یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه، طراحی و دانش فنی کاتالیست‌هاست که یکی از مهم ترین اقلام کاربردی در صنعت نفت است. امروزه بسیاری از صنایع نفت و گاز با کاتالیست‌هایی که در پژوهشگاه صنعت نفت طراحی و سنتز شده است، دارند کار می‌کنند، در ستاره خلیج فارس، در پالایشگاه امام خمینی شازند اراک، پالایشگاه ایلام و جاهای مختلف و این برآورد اقتصادی دارد. یعنی ما برآورد می‌کنیم که مثلا با این کاتالیستی که در پالایشگاه اراک دارد کار میکند، سالانه از خروج دهها میلیون دلار ارز جلوگیری می‌شود.
می‌توانم ادعا کنم که امروز پژوهشگاه صنعت نفت، یک پژوهشگاه مورد اعتماد برای صنعت است و واقعا می‌خواهم عرض کنم که در غیاب شرکت‌های خارجی که سالها صنعت نفت و گاز ایران را تحت سیطره خودشان داشتند و این صنعت با دانش فنی آنها ساخته شده بود و سرپا بود، امروزه به پژوهشگاه صنعت نفت اعتماد دارند و شاهد آن هم قراردادهای بزرگی است که با پژوهشگاه منعقد می‌شود و تائیدیه‌هایی است که برای پژوهشگاه ارسال می‌کنند.
نظر شما