بازار گروه استانها: نزدیک به دو دهه است که خشکسالی مهمان شوم مردم استان سمنان شده است. از پنج سال گذشته تاکنون سرمازدگی زودهنگام به واسطه تغییر اقلیم دست به دست این پدیده شوم داده تا رمق برای کشاورزی این استان باقی نماند.
از سوی دیگر موانع پرتعداد و تولید و سیاست‌های ناموفق دولت‌ها در دو دهه اخیر سبب شده تا صنعت و معدن استان سمنان نیز حال و روز خوبی نداشته باشد و در این بین، رکن چهارم توسعه یعنی گردشگری تنها امید توسعه اقتصادی استان سمنان در سال ۱۴۰۱ است عاملی که از آن به عنوان «امید افزایی در صنعت گردشگری» نام می‌برند چرا که در دو سال اخیر به واسطه شیوع بیماری کرونا تقاضای گردشگری در کشور و استان سمنان تقریباً به صفر نزدیک شد اما در دوران پسا کرونا پیش بینی می‌شود تقاضای سفر مجدداً افزایش چشمگیری داشته باشد.
اهمیت گردشگری استان سمنان
یک کارشناس حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار بازار درباره اهمیت گردشگری در استان سمنان می‌گوید: از آنجا که این استان، دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان است می‌توانند از حوزه بسیار مهم گردشگری، ظرفیت‌های تولید ثروت ایجاد کند.
موانع پرتعداد و تولید و سیاست‌های ناموفق دولت‌ها در دو دهه اخیر سبب شده تا صنعت و معدن استان سمنان نیز حال و روز خوبی نداشته باشد
محمد جواد رضایی با بیان اینکه استان سمنان به دلیل قرارگیری در کوهپایه جنوبی البرز و شمال دشت کویر همچنین دارا بودن تاریخ بسیار گسترده و عمیق، از جمله محورهای مهم گردشگری شمال شرق ایران محسوب می‌شود اما به دلیل عدم داشتن برنامه مناسب در راستای شناساندن این ظرفیت‌ها همواره استان سمنان نتوانسته جایگاه ویژه‌ای در بین استان‌های کشور از باب گردشگر پذیری داشته باشد.
وی افزود: استان سمنان در این بی برنامگی به واقع نوعی «معبر» برای مسافران عبوری در کریدور غرب به سمت شرق کشور است و به عبارت دیگر خودش هیچ وقت نتوانسته به مقصد گردشگری برای آحاد مردم بدل شود در حالی که ظرفیت‌های بسیاری در این استان وجود دارد که هر کدامشان برای یک کشور کافی است.
داشته‌های جهانی استان سمنان
این فعال گردشگری اهل استان سمنان که در یکی از دفاتر گردشگری پایتخت کار می‌کند، می‌گوید: بدون اغراق باید گفت کشور ترکیه با دارا بودن مولانا میلیاردها دلار در سال در آمد از ناحیه توریسم دارد حال آنکه در یک شهرستان شاهرود و در یک بخش کوچک بسطام با ۳۸ هزار نفر جمعیت دو گوهر تابناک فرهنگ و عرفان یا به عبارت دیگر دو نگین انگشتری گردشگری عرفانی ایران به نام‌های بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی وجود دارند که هر کدامشان برای یک کشور کافی هستند.
رضایی افزود: از آنجا که هیچ برنامه‌ای برای توسعه گردشگری اقتصادی در استان سمنان وجود ندارد این ظرفیت‌ها استفاده مانده‌اند و هیچ بهره‌برداری اقتصادی درستی از آنها نمی‌شود شگفت‌آور اینکه استان سمنان با بیش از یک ۸۳۰ اثر ثبت شده تاریخی و طبیعی هنوز نقشه جامع گردشگری ندارد این نشان می‌دهد که اصلاً گردشگری در ذهن مدیران تصمیم‌گیرنده این استان جایگاهی نداشته است.
حرکت به سمت گردشگری ضروری است
یک کارشناس اقتصادی نیز درباره علل حرکت استان سمنان از کشاورزی و صنعت به سمت گردشگری، می‌گوید: ما امروز محکوم به حرکت به سمت گردشگری هستیم و راه دیگری نداریم چرا که وضعیتی را شاهد هستیم که نه در آن صنعت و معدن رونق سابق را دارد و نه کشاورزی دیگر باقی مانده است.
استان سمنان به دلیل قرارگیری در کوهپایه جنوبی البرز و شمال دشت کویر همچنین دارا بودن تاریخ بسیار گسترده و عمیق، از جمله محورهای مهم گردشگری شمال شرق ایران محسوب می‌شود
حسن همتیان با بیان اینکه بخش عمده تمرکز مدیران استان سمنان بر روی صنایعی است که هر کدامشان درگیر یک مشکل هستند، ابراز داشت: کشاورزی ۱۰ سال است که به جز تک محصول پسته دامغان، دیگر هیچ آورده قابل توجهی برای این استان نداشته لذا باید گفت ظرفیتی که خداوند به رایگان در اختیار مردم قرار داده را باید به درستی بهره برداری کنیم.
وی افزود: تفکری بر استان سمنان حاکم است و آن اینکه حاضر هستیم میلیاردها تومان را برای طرح‌های صنعتی و کشاورزی در این استان که آب بزرگترین چالش آن است هزینه کنیم از سوی دیگر متأسفانه مسائل عمده سبب شده تا ظرفیت‌های گردشگری استان سمنان به وضعیت بالفعل تبدیل نشود برای مثال عدم ثبات مدیریت در استان سمنان یکی از مهمترین این دلایل است از ابتدای انقلاب تاکنون که ۴۰ سال می‌گذرد استان سمنان ۲۲ استاندارد داشته یعنی هر دو سال یک استاندار و این فقط تعداد استانداران رسمی است و نه آنانی که سرپرستی استانداری را برای مدت کوتاه یا بلند برعهده داشتند.
اتفاق خاصی در بدنه مدیریت استان سمنان نیفتاده است
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: از سوی دیگر شاهد هستیم که در بدنه میراث فرهنگی استان سمنان هم اتفاق خاصی نیفتاده و از نیروهای کارشناس و کاربلد بومی استفاده نمی‌شود تنها کاری که استان سمنان برای توسعه گردشگری انجام داده صدور فله‌ای مجوز بوم گردی در روستاهای استان سمنان است به این سبب که مردم اغلب جوانان خانه‌های قدیمی روستاها را با استفاده از تسهیلات به مکان‌هایی برای گردشگر پذیری بدل کنند به انتظار مسافران بنشینند تا بتوانند درآمدی داشته باشند حال آنکه هیچ اقدامی برای سرازیر کردن گردشگر به این زیرساخت‌ها صورت نگرفته است.
همتیان با بیان اینکه مثال این تصمیمات مانند این است که فروشگاهی در محدوده شهری افتتاح شود اما هیچ جاده‌ای برای رسیدن مردم به آن ایجاد نشده باشند این نمایی از وضعیت اقتصاد گردشگری استان سمنان است از طرف دیگر چند سالی است که مسئولان ما اهمیت گردشگری را درک کرده‌اند اما برای آن برنامه‌ای ندارند، ابراز کرد: ایام نوروز فرصت بسیار خوبی برای شناساندن ظرفیت‌های گردشگری استان سمنان به مردم است چراکه مردم حضور میلیونی در استان سمنان برای تردد بین شهرهای تهران مشهد و استان شمال شرق دارند و ناگزیر از شهرستان‌های استان سمنان هم عبور می‌کند.
وی افزود: در سال‌های اخیر با برپا کردن بازارچه‌های نوروزی مسئولان استان قصد دارند تا داشته‌های این منطقه از ایران را به مردم معرفی کنند زیرا مردم بهترین سفیران و مبلغان گردشگری هستند اما این کار به صورت موقت بوده و تنها به زمان نوروز محدود می‌شود از سوی دیگر مسئولان قصد دارند با راه اندازی این بازارچه‌ها برای مدت کوتاهی اقتصاد حوزه صنایع دستی و هنرمندان فعال در این حوزه را تأمین کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: این موضوع البته نمی‌تواند فایده‌ای داشته باشد زیرا اولاً بسیار محدود است و نهایتاً ۱۰۰ الی ۲۰۰ هنرمند از بین چهار هزار فعال صنایع‌دستی شانس حضور در آن را پیدا می‌کنند و ثانیاً به ایام نوروز اکتفا می‌شود در نتیجه نمی‌تواند منبع پایداری از درآمد را برای مردم استان سمنان ایجاد کند عجیب‌تر اینکه در استان سمنان هنوز یک بازارچه یا نمایشگاه دائمی هم وجود ندارد و تنها زیرساخت این زمینه در سمنان در دست ساخت بوده و سال‌ها است که به اتمام نرسیده است در نتیجه شرایط برای درآمدزایی از گردشگری در استان سمنان متأسفانه مهیا نیست.
عدم توسعه متوازن
دیگر فعالان گردشگری استان سمنان نیز تقریباً نظرات مشابهی دارند یک کارشناس حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار بازار درباره مهمترین مشکلات گردشگری استان می‌گوید: توسعه متوازنی در زمینه اعتبارات و پروژه‌ها و زیرساخت‌های گردشگری در استان سمنان وجود ندارد که این امر از دیدگاه نادرست حاکم اداره کل میراث فرهنگی بر می‌آید.
صدور فله‌ای مجوز بوم گردی در روستاهای استان سمنان
محمد رضا میرباقری بیان کرد: در دولت قبل بزرگترین پروژه تاریخ گردشگری استان سمنان در زادگاه رئیس دولت یازدهم و دوازدهم ایجاد شد که بیش از دو برابر کل اعتبارات تمام هفت شهرستان دیگر استان سمنان از جمله مرکز استان را در درون خود می‌دید و توانست از محل اعتبارات ملی اعتباراتی را بگیرد حال آنکه برای آب این استان تا قبل از آن اعتبارات ملی به دشواری کسب می‌شد و این در حالی بود که دیگر شهرستان‌های استان از یک دهم این اعتبارات هم برخوردار نشدند.
وی افزود: برای نمونه دو سال قبل تمام اعتبار جذب شده در مجموعه تاریخی بسطام ۲۰۰ میلیون تومان بود یا حتی در مرکز استان چه بسیار بافت تاریخی معطل اعتبارات است و کاروانسرای شاه عباسی سمنان علی رغم دستور اکید رئیس جمهور هنوز تحویل داده نشده است این نشان می‌دهد که در کنار همه بی برنامگی‌ها و توسعه فله‌ای بوم گردی‌ها بدون داشتن برنامه جامع و کامل مادر استان سمنان مشکل عدم توسعه متوازن هم داریم که باعث شده نتوانیم به خوبی گردشگری این استان را توسعه یافته ببینیم.
مشکلات در حوزه گردشگری استان سمنان فراوان است و در گزارش‌های بعدی تلاش می‌کنیم تا به دلایل عدم موفقیت گردشگرپذیر ای در توسعه روستایی استان سمنان بپردازیم زیرا بحث درباره همه ظرفیت‌های استان در بخش گردشگری و همچنین همه مشکلات مجالی طولانی‌تر می‌طلبد.
نظر شما