بازار، گروه آب و انرژی: با اعمال تحریم‌های گسترده دولت ترامپ علیه شرکت‌های نفتی روس‌نِفت و لوک‌اویل، بازار جهانی انرژی در آستانه دگرگونی قرار گرفته است. کاهش عرضه، احتمال جهش قیمت نفت تا مرز ۱۰۰ دلار و پیامدهای سیاسی و اقتصادی برای قدرت‌های شرق و غرب حالا موضوع اصلی تحلیل‌هاست.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تحریم‌های «گسترده» ای را علیه دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، روس‌نِفت و لوک‌اویل، اعمال کرد. این نخستین اقدام مستقیم واشنگتن علیه مسکو از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین است. ناظران بین‌المللی در حال پیش‌بینی تأثیر این تصمیم بر توان مالی روسیه، روند جنگ که اکنون وارد چهارمین سال خود شده و بازارهای جهانی انرژی هستند.
تحریم‌های ایالات متحده در لحظه‌ای از سرخوردگی سیاسی برای رئیس‌جمهور ترامپ — پس از شکست تلاش‌هایش برای پایان دادن به جنگ اوکراین علی‌رغم وعده‌های انتخاباتی و موفقیت در غزه — اعمال شد. اسکات بسانت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، توضیح داد که امتناع ولادیمیر پوتین از پایان دادن به «جنگ بی‌معنی» علت مستقیم این اقدام بود. ترامپ نیز دیدار برنامه‌ریزی‌شده خود با پوتین را لغو کرد و گفت: «ما خیلی منتظر مانده‌ایم و وقت عمل است.»
بلافاصله پس از اعلام تحریم‌ها، قیمت نفت به‌سرعت افزایش یافت؛ نفت خام آمریکا حدود ۶ درصد رشد کرد و نفت خام برنت از ۶۶ دلار در هر بشکه فراتر رفت، زیرا انتظار می‌رفت عرضه روسیه کاهش یابد.
طبق برآوردهای دولت بریتانیا، این دو شرکت نفتی روسی روزانه حدود ۳.۱ میلیون بشکه نفت صادر می‌کنند. روس‌نِفت تقریباً نیمی از تولید نفت روسیه را در اختیار دارد، سهمی که ۶ درصد از تولید جهانی نفت را شامل می‌شود.
جنبش‌های هند
پالایشگاه‌های هند، در راستای تلاش برای دستیابی به توافق تجاری با ایالات متحده، آماده کاهش چشمگیر واردات نفت روسیه هستند تا از تحریم‌های جدید واشنگتن پیروی کنند. شرکت خصوصی ریلاینس اینداستریز، بزرگ‌ترین خریدار نفت خام روسیه در هند، قصد دارد واردات نفت از روسیه را کاهش دهد یا متوقف سازد.
مطالعه‌ای تحقیقاتی اخیر نشان می‌دهد تحریم‌های غرب علیه نفت روسیه جریان انرژی جهانی را اساساً دگرگون کرده است. نتایج نشان می‌دهد تحریم‌های اروپا بیشترین تأثیر را داشته‌اند و روسیه را ناگزیر کرده‌اند نفت خود را با تخفیف‌های چشمگیر بفروشد و هزینه‌های حمل‌ونقل را به‌دلیل تغییر مسیر صادرات به آسیا افزایش دهد. این وضعیت دست‌کم ۰.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی روسیه را در سال ۲۰۲۴ کاهش داده است.
مجازات‌های ثانویه
ایالات متحده تهدید کرده همه شرکت‌ها و بانک‌هایی را که با روس‌نِفت و لوک‌اویل معامله دارند، تحریم خواهد کرد. در صورت موفقیت تحریم‌های ثانویه، روسیه حدود ۱۰۹ میلیارد دلار از درآمد سالانه خود، رقمی تقریباً معادل بودجه نظامی کشور، را از دست خواهد داد.
بر اساس تحلیل برخی کارشناسان، اگر واشنگتن تحریم‌های ثانویه را اجرا کند، قیمت نفت ممکن است باز هم افزایش یابد، پدیده‌ای که می‌تواند تاحدی کاهش صادرات روسیه را جبران کند و حتی موجب رشد درآمدهای آن شود. در این صورت، مسکو به نوعی تعادل اقتصادی خواهد رسید: صادرات کمتر، اما سود بیشتر.
کاهش روزانه میلیون‌ها بشکه نفت از چرخه بین‌المللی، بازارهای اروپا را با شوک قیمتی روبه‌رو کرده و ظرفیت پالایشگاه‌های هند را زیر فشار شدید قرار داده است
چین، هند و ترکیه هم‌اکنون فرآورده‌های نفتی روسیه را به بازارهای اروپا صادر می‌کنند. با نزدیک شدن به فصل زمستان، زمانی که مصرف نفت برای گرمایش به اوج می‌رسد، قیمت‌ها در بازارهای اروپایی صعودی خواهد شد و احتمالاً تلاش اتحادیه اروپا برای تعیین سقف قیمت بی‌اثر می‌شود.
انرژی هسته‌ای
واشنگتن در برابر خطر بالای تحریم‌های تلافی‌جویانه قرار دارد، زیرا حدود ۲۰ درصد از واردات اورانیوم خام خود را از روسیه تأمین می‌کند و حدود ۳۰ درصد دیگر از کشورهایی نظیر نیجر که تحت نفوذ مسکو هستند.
اگر کشورها از تحریم‌های واشنگتن پیروی کنند، حذف ۴.۷ میلیون بشکه در روز از بازار جهان، مسیر صعود قیمت‌ها به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه را هموار می‌کند
با وجود کاهش شدید (۲۱ درصدی) در درآمدهای انرژی که یک‌چهارم بودجه فدرال را تشکیل می‌دهد، اثرات فوری بر وضعیت مالی دولت روسیه احتمالاً کمتر از پیش‌بینی‌ها خواهد بود. دلیل آن این است که منبع اصلی درآمد دولت نه مالیات بر صادرات، که مستقیم تحت تأثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرد، بلکه مالیات بر تولید داخلی نفت است.
۱۰۰ دلار
مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی پیش‌بینی می‌کند اگر اکثر کشورها از استراتژی تحریم‌های ایالات متحده پیروی کنند و خرید نفت روسیه را متوقف سازند، حدود ۴.۷ میلیون بشکه در روز از بازار حذف خواهد شد و این امر احتمالاً جهش شدید قیمت‌ها را تا بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه رقم خواهد زد.
نظر شما