آناهیتا رحیمی، خبرگزاری بازار- صدای روح نواز دفه زنی، شاید رازی است که به دست هنرمندان، بر دار قالی فاش می‌شود؛ دستانی که رج به رج می‌بافند تا هنر اصیل ایرانی، زبانزد خاص و عام باشد اما گویا مشکلات نیز سایه سنگینی بر این دارهای قالی انداخته است.
دارهای قالی، میزبان هنرمندانی است که در کنار کار خانه، برای تأمین بخشی از مایحتاج زندگی، گره بر گره می‌افزایند تا گره از زندگی خویش گشوده شود.
روزها و ثانیه‌ها به هم پیوند می‌خورد تا آخرین گره بر دار قالی بافته شود؛ عمر هنرمندان این مرز و بوم پشت دارهای قالی، سپری شده و با انواع مشکلات عضلانی و دردهای دائمی نیز باید، مدارا کنند. نور چشم آنان کم سو می‌شود تا هنر اصیل ایرانی زیر پای ما دلبری کند.
همواره وقتی صحبت از این هنر اصیل ایرانی می‌شود، رد پای کهن خطه آذربایجان، حکایت از پیشگامی در این عرصه را به همراه دارد. در کنار هنر اصیل ایرانی، پاره‌ای از مشکلات، نیز جای می گیرد که قدری عرصه را برای هنرنمایی این افراد، تنگ می‌کند.
وجود ۱۰۰۰ کارگاه فعال در شهرستان تبریز
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز در گفت و گو با بازار می‌گوید : شهرستان تبریز دارای ۱۰۰۰ کارگاه فعال می‌باشد که در کل استان نیز، ۱۵۰۰ کارگاه فعال وجود دارد.
اسماعیل چمنی ادامه می‌دهد : در استان حدود ۲۰۰ هزار نفر در حوزه فرش دستباف فعالیت دارند که باید از بیمه برخوردار باشند اما این در حالی است که کمتر از ۵۰ هزار نفر در استان بیمه هستند.
او توضیح می‌دهد : بافندگان فرش دستباف، سربازان واقعی اقتصاد مقاومتی بوده و در سطح کشور، بیشترین اشتغالزایی در حوزه بخش خصوصی، در حوزه فرش دستباف و صنایع بافتنی های دستی می‌باشد که در استان ما نیز مضاعف بوده است.
تأثیر مضاعف شیوع ویروس کرونا بر حوزه فرش
وی بیان می‌کند : با شیوع ویروس کرونا و تأثیرات آن بر تمامی شغل‌های موجود به خصوص فرش دستباف، به دلیل رعایت فاصله گذاری، برخی از کارگاه‌ها به تعطیلی کشیده است و در کنار این قضیه، همواره با نزدیک شدن فصل بهار و فرهنگ مردم برای ایجاد تغییر در منازل، به دلیل بسته بودن مغازه‌ها، فروش فرش دستباف به حداقل رسیده است که می‌توان گفت شیوع ویروس کرونا تأثیر مضاعفی بر حوزه فرش داشته است.
وی در ادامه با اشاره بر عدم توجه کافی در حوزه فرش می‌گوید : طبق مصوبه ستاد مقابله با کرونا، تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف، شامل بیمه بیکاری نشده‌اند و این در حالی است که بیشترین ضربه را این افراد متحمل می‌شوند و علاوه بر نبود بیمه از سایر مزایا نیز نمی‌توانند بهره ببرند.
فرش دستباف پرچم دار اقتصاد مقاومتی است
چمنی اضافه می‌کند : تنها ۲۰ درصد از بافندگان در حوزه بزرگ فرش دستباف، در سطح استان بیمه هستند؛ فرش دستباف، اصلی‌ترین تولید ملی است بنابراین اگر به دنبال اقتصاد مقاومتی بوده و می‌خواهیم به اقتصاد پایدار دست یابیم، باید به بیمه بافندگان فرش دستباف توجه جدی نشان دهیم؛ باید گفت بخش عظیمی از فعالیت‌ها همانند طراحان فرش، رنگرزی نیز در کنار بافندگان فرش نیز وجود دارد.
وی، اصلی ترین مشکل در سطح کشور را اشتغال دانسته و ادامه می‌دهد : طبق قانون، بافندگان فرش باید از حق بیمه بهره‌مند شوند؛ برخوردار بودن بافندگان فرش دستباف از حق بیمه در سال ۹۷ در مجلس مصوب شد اما تاکنون صورت نگرفته است؛ قرار بر این بود که یک میلیون نفر در سطح کشور، از حق بیمه بهره‌مند شوند اما علی رغم مصوب مجلس اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است.
چمنی در ادامه بیان می‌کند : فرش دستباف باید از اولویت‌های مجلس و نمایندگان به شمار رود که در این رابطه باید علاوه بر بهره‌مندی از حق بیمه، وام‌های کم بهره و هم چنین سرمایه در گردش نیز، در اختیار آنان قرار بگیرد.
وی با تأکید بر نبود صادرات در حوزه فرش دستباف می‌گوید : عواملی هم چون وجود تحریم، سوق یافتن صادرکنندگان به شغل‌های دیگر، بازگرداندن ارز نیما باعث شده است تا صادرات فرش کاهش یابد؛ تا زمانی که تثبیت ارز وجود نداشته باشد با این مشکلات مواجه خواهیم بود.
ضرورت تثبیت قیمت ارز و حمایت دولتی
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز با تأکید بر عدم نبود ارز دولتی در حوزه فرش بیان می‌کند : افزایش قیمت در مواد اولیه، قیمت فرش را نیز افزایش داده و در نتیجه صادر کننده نیز رغبت چندانی به صادرات در حوزه فرش ندارد و از این رو باید بازگشت ارز و پیمان سپاری ارزی در حوزه فرش دستباف حذف گردد.
افزایش صادرات، افزایش تولید را به دنبال دارد
وی، تثبیت قیمت ارز، حذف پیمان سپاری ارزی در صادرات فرش، حمایت دولت و بهره‌مندی بافندگان و تولیدکنندگان از حق بیمه را ضروری برشمرده و ادامه می‌دهد : در این صورت صادرکنندگان به صادرات فرش رغبت پیدا کرده و با افزایش صادرات، تولید نیز افزایش یافته و سفارش پذیری صورت می‌گیرد؛ موفق بودن در حوزه صادرات، کمک فراوانی به اشتغال خواهد کرد.
چمنی در پایان اضافه می‌کند : فرش دستباف، تنها کالایی است که در ایران ثبت جهانی شده و هم چنین رهبریت و محوریت فرش دستباف در دنیا با ایران است از این رو باید مسئولان استانی و نمایندگان مجلس در این رابطه اقدامات تأثیرگذاری انجام دهند چرا که بافندگان فرش، جزو زحمت کش‌ترین و نجیب‌ترین مردم ایران هستند.
ضرورت توجه به مشکل بیمه قالی بافان
زهرا خانم یکی از بافندگان ماهر در حوزه فرش دستباف تبریز است که در گفت و گو با بازار می‌گوید : من از کودکی این هنر را آموخته‌ام و تاکنون نیز که ۵۹ سال دارم بافندگی فرش را رها نکرده‌ام.
هنرمند فعال در حوزه فرش دستباف تبریز ادامه می‌دهد : عدم نبود بیمه در این هنر، از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که با مراجعه بسیار به سازمان‌های مربوطه رفع نمی شود.
وی بیان می‌کند : بهره‌مندی از بیمه، حق مسلم تمام بافندگان فرش دستباف است که انتظار داریم مسئولان مربوطه نسبت به این موضوع اقداماتی انجام دهند.
هنر قالی بافی در آذربایجان شرقی زبانزد خاص و عام است؛ اما همواره اصیل‌ترین هنر ایرانی با مشکلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم می‌کند. گرانی مواد اولیه، مشکلات بیمه‌ای و تعطیلی برخی از کارگاه‌ها بخاطر شیوع ویروس کرونا، روزهای سختی را بر این هنرمندان به ارمغان آورده است.
برخی از عوامل از جمله نبود بیمه قالی بافی، عدم تثبیت قیمت ارزی موجب گشته است تا مشکلات بیشتری نصیب بافندگان فرش دستباف شود. این هنرمندان، نقش ویژه‌ای در تولید ایرانی دارند که در این راستا باید مسئولان استانی، نمایندگان مجلس و هم چنین سازمان تأمین اجتماعی در رفع مشکلات در حوزه فرش دستباف گام‌های اساسی بردارد.
نظر شما