بازار؛ گروه استانها: تاریخ گواه آن است که از گذشته سفالگری یکی از هنرهای مردم دیار هگمتانه و به‌خصوص لالجین بوده؛ سفالی که حالا در کنار نماد فرهنگی این نقطه ایران‌زمین با نشان کیمیای هگمتانه فعال است.
لالجین یکی از شهرهای استان همدان و مرکز تولید سفال در خاورمیانه است تا آنجا که بیش از نیمی از جمعیت این شهر به پیشهٔ سفالگری، سرامیک کاری و شغل‌های وابسته همچون نقاشی روی سفالینه‌ها، بسته‌بندی و خریدوفروش محصولات سفالین مشغول هستند.
یکی از هنرمندان صنایع‌دستی استان همدان در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه لالجین از مراکز عمده ساخت سفال و سرامیک ایران و جهان به شمار می‌رود، گفت: زمانی ساخته هنرمندان این منطقه علاوه بر شهرهای دور و نزدیک ایران به بسیاری از کشورهای دیگر صادر هم می شد هر چند این روها صادرات کمتر شده است.
طی سال‌های اخیر گرایش مردم به ساخت ظروف تزئینی بیشتر شده تا آنجا که شاید خطر نابودی بعضی از شاخه‌های سفالگری را تهدید می‌کند
احمدی بابیان اینکه سفال‌ها و دست‌ساخته‌های این شهر بسیار متنوع هستند و انواع ظروف تزئینی و مصرفی را شامل می‌شوند؛ گفت: البته طی سال‌های اخیر گرایش مردم به ساخت ظروف تزئینی بیشتر شده تا آنجا که شاید خطر نابودی بعضی از شاخه‌های سفالگری را تهدید می‌کند.
وی با اشاره به اینکه چیزی حدود ۲۰۰ فروشگاه و نمایشگاه بزرگ و کوچک دست‌ساخته‌های هنرمندان و صنعتگران لالجین را عرضه می‌کنند، گفت: لالجین از معدود مناطقی است که مردم آن به‌صورت سنتی و خانوادگی به یک حرفه و هنر اشتغال دارند و پیشه اصلی زنان و مردان این شهر از دیرباز سفالگری و سرامیک‌سازی بوده است.
لالجین شهرت جهانی دارد و به‌عنوان شهر جهانی سفال به ثبت رسیده است اما سفالگران آن برای ادامه فعالیت در این عرصه با مشکلات بسیاری روبرو شده‌اند
احمدی با اشاره به اینکه شهر لالجین شهرت جهانی دارد و به‌عنوان شهر جهانی سفال به ثبت رسیده است اما سفالگران آن برای ادامه فعالیت در این عرصه با مشکلات بسیاری روبرو شده‌اند به گرانی مواد اولیه و حتی قاچاق خاک لالجین اشاره کرد و گفت: گرانی مواد اولیه و تورم، تولید سفال را با مشکل همراه کرده و حتی گاهی لعاب آماده هم پیدا نمی‌شود.
این هنرمند عرصه سفالگری بابیان اینکه طی سال‌های اخیر هزینه تولید سفال افزایش داشته است، ادامه داد: حتی نبود گل سفال در لالجین یکی از مشکلات سفالگران است.
هرسال اسفندماه برای ما فروشندگان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و با فروش سفالینه‌ها گاهی بار یک سال خود را می‌بستیم
یک فروشنده سفال در شهر لالجین نیز در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه هرسال اسفندماه برای ما فروشندگان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و با فروش سفالینه‌ها گاهی بار یک سال خود را می‌بستیم، گفت: متأسفانه طی دو سال اخیر نه‌تنها فروش قابل‌توجهی عایدمان نشد بلکه شاهد کاهش تمایل مردم به خرید سفال هم هستیم.
عزیزی بابیان اینکه اعتقاد مردم به وجود سفال در سفره هفت‌سین گاهی آن‌چنان رقابتی بین فروشندگان سفال در شهر لالجین ایجاد می‌کرد که تمام ویترین خود را به طرح‌های متنوع ظروف سفالی سفره هفت‌سین اختصاص می‌دادند، گفت: اسفندماهی که فکر می‌کردیم با فروکش کردن کرونا شرایط بهتری به خود ببیند هنوز از راه نرسیده و امروز حتی دو خریدار هم وارد فروشگاه من نشده‌اند.
گران شدن سفال و از طرف دیگر پایین آمدن قدرت خرید مردم روی شغل ما هم اثر گذاشته و نمی‌توان آن را کتمان کرد
وی هم به مشکلات تهیه سفال و گرانی مواد اولیه اشاره کرد و بابیان اینکه به نظر می‌رسد گران شدن سفال و از طرف دیگر پایین آمدن قدرت خرید مردم روی شغل ما هم اثر گذاشته و نمی‌توان آن را کتمان کرد، گفت: راه دوری نمی‌روم و همین دو سه سال پیش را مثال می‌زنم که در این ایام به‌قدری با مشتری‌های خرید عمده روبرو بودم که تا پاسی از شب درب‌های فروشگاه باز بود.
این فروشنده سفال در لالجین بابیان اینکه رفته‌رفته کارگاه‌های سفال لالجین هم جای خود را به مشاغل دیگر می‌دهند چراکه دخل‌وخرج باهم نمی‌خواند و اگر این‌گونه پیش برود عاقبت خوشی در انتظارمان نخواهد بود، گفت: زمانی حدود یک هزار و ۳۰۰ کارگاه سنتی و خانگی سفال در لالجین فعالیت داشت و آماری حدود پنج تا ۶ هزار نفر با فعالیت در این کارگاه‌ها درآمد داشتند اما این روزها وضعیت تغییر کرده است.
نگاه به برخی انبارها و کارگاه‌های بزرگ تولید سفال در شهر لالجین که می‌اندازیم به نظر می‌رسد بیشتر سفال‌های تولیدی رنگ و لعاب ندارند و وقتی علت را جویا می‌شویم بازهم پای گرانی مواد اولیه در میان است.
طبق گفته فعالان این عرصه کمبود لعاب و گرانی آن باعث شده میزان خام فروشی سفال در لالجین افزایش پیدا کند به‌نحوی‌که سفال به‌صورت خام و بدون رنگ‌آمیزی و لعاب فروخته می‌شود چراکه لعابی که به ظروف سفالی رنگ و رو می‌بخشد با گرانی و کمیابی همراه شده است.
یکی از فروشندگان سفال که ازقضا خود هم تولیدکننده سفال بوده و در کارگاه وی چهار نفر به تولید سفال مشغول هستند در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه هر بار باید با یک مشکل دست‌وپنجه نرم کنیم به گرانی مواد اولیه اشاره کرد و گفت: زمانی دغدغه ما فقط تأمین خاک بود اما حالا تهیه لعاب نیز مسئله‌ساز شده است.
مواد اولیه تهیه سفال چیزی حدود ۱۵۰ درصد گران شده که به‌طورقطع این گرانی‌ها روی قیمت تمام‌شده سفال اثرگذار است
وی بابیان اینکه با توجه به تعداد کارگاه‌های فعال در لالجین چیزی حدود ۸۰۰ تن نیاز سالانه لالجین به لعاب سفال است، گفت: مواد اولیه تهیه سفال چیزی حدود ۱۵۰ درصد گران شده که به‌طورقطع این گرانی‌ها روی قیمت تمام‌شده سفال اثرگذار است.
وی با اشاره به اینکه کرونا آسیب جدی به شهر لالجین زد و با شیوع این بیماری گردشگر هم بیش‌ازحد کم شد، گفت: متأسفانه از لالجین حمایت‌های لازم صورت نمی‌گیرد.
سفال که روزگاری سود و آورده‌ای داشت، این روزها با دگرگون شدن وضعیت اقتصادی دست سفالگران را نیز در پوست گردو گذاشته و آن‌ها برای تأمین مواد اولیه خود با مشکل مواجه هستند چراکه قیمت مواد اولیه تولید سفال افزایش‌یافته و همین امر موجب شده که قیمت تمام‌شده سفال رو به افزایش باشد تا آنجا که شاید سفره‌های هفت‌سین نیز رفته‌رفته سفال را کنار بگذارند.
با نگاهی به مسائل و مشکلات مطرح‌شده و رکود فروش زنگ خطر رکود اقتصادی استان و لالجین به صدا درآمده است و مسئولان باد به فکر اتخاذ راهکارهای اساسی برای برون‌رفت از این معضلات و جلوگیری از تعطیلی هرچه بیشتر کارگاه‌ها و فروشگاه‌های سفال باشند.
نظر شما