یافتن خوراک باکیفیت؛ اصلی ترین چالش صنعت آبزیان| کاهش ۳۵ درصدی قیمت ماهی فراوری شده با حذف واسطه ها

بازار؛ گروه کشاورزی: پرورش دهندگان آبزیان کشور نیز مانند دیگر تولیدکنندگان با چالش های بسیاری مواجه هستند که عمدتا مرتبط با خوراک آبزیان است به طوری که غالب فعالان این بخش معتقدند: یافتن خوراک با کیفیت، تبدیل به یک معضل بزرگ شده است. در راستای بررسی وضعیت بازار آبزیان خبرنگار بازار گفتگویی با «جبار حسام زاده» فعال این صنعت کرده که علاوه بر پرورش ماهی در بخش فراوری و بسته بندی ماهیان پرورشی نیز فعال است.

*شما علاوه بر پرورش ماهی، در بخش عرضه ماهی به صورت فراوری شده نیز مشغول هستید. اصولا فراوری محصولات آبزی با چه هدف و رویکردی انجام می شود و وضعیت بازار این محصولات الان چگونه است؟
کار ما در واقع پرورش و همچنین بسته بندی ماهی قزل آلا است و همانطور که می دانید استان لرستان در حال حاضر رتبه اول پرورش ماهیان سردابی در بین استانهای غیرساحلی کشور را دارد و شهرستان محل فعالیت ما یعنی ازنا نیز یکی از شهرهایی است که بیشترین مزارع پرورش ماهی را دارد. همچنین همانطور که مطلع هستید الان بیشتر مردم به غذاهای آماده رو آورده اند و مصرف کنندگان غالبا خواهان ماهی پاک شده و بسته بندی هستند. هدف ما نیز این بوده که ماهی که به دست مردم می دهیم کیفیت بالاتری داشته باشد. در واقع با توجه به اینکه ما دو مزرعه پرورش ماهی داریم لذا تصمیم گرفتیم یک واحد فراوری را نیز در کنار مزارع احداث کنیم که فاصله ای که بین تولید کننده و مصرف کننده است و به نوعی دلالی در این وسط قرار می گیرد را از این طریق حذف کنیم تا هم قیمت برای مصرف کننده مناسب تر باشد و هم اینکه محصول فراوری و پاک شده دست مردم برسد.

با حذف واسطه ها و عرضه مستقیم ماهی فراوری شد،ه بین ۳۰ تا ۳۵ درصد قیمت محصولات کاهش می یابد

*حذف شدن دلال چند درصد قیمت محصولی که توسط مصرف کننده خریداری می شود را کاهش داده است؟
اگر بخواهیم بر حسب محصول فراوری شده در نظر بگیریم با حذف واسطه و عرضه مستقیم محصول توسط منِ تولیدکننده، تقربیا بین ۳۰ تا ۳۵ درصد قیمت برای مصرف کننده به صرفه تر شده است.

*بسته بندی و فراوری همیشه با یکسری هزینه ها مواجه است. امسال چقدر نسبت به سالهای قبل افزایش هزینه داشته اید؟
در این حوزه بحث دستگاه هایی که بسته بندی را انجام می دهد مطرح است مثلا یک دستگاه وکیوم ایستاده را اگر در نظر بگیریم چون وارداتی است و از چین وارد می شود افزایش ۲۰۰ درصدی را در این محصول شاهد هستیم. به طوری که مدل رومیزی این دستگاه که پیش از این، ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان قیمت داشت، الان تا ۸ میلیون تومان فروخته می شود که حال یا به دلیل حضور دلال است و یا به دلیل انحصاری بودن واردات این دستگاه است. این در شرایطی است که دستگاه های صنعتی ایستاده یا دو کابین هم قیمت های نجومی دارد.

در حالی که یافتن خوراک باکیفیت اصلی ترین چالش پرورش دهندگان آبزی است، افزایش قیمت مواد اولیه نیز بزرگترین چالشی است که فعالان بخش ماهی های فراوری شده با آن مواجه هستند

*با توجه به اینکه در دو حوزه پرورش ماهی و همچنین فراوری ماهی فعالیت دارید، در این دو بخش غالبا با چه چالش هایی مواجه هستید؟
یکی از مباحث مطرح در این حوزه بحث خوراک آبزیان است به طوری که برخی پرورش دهندگان اعلام می کنند که در حالی که میزان غذا دهی به ماهیان دو برابر شده اما از نظر وزن ماهی نتیجه مطلوبی را نمی گیرند. دلیل عمده این مساله به کیفیت غذا برمی گردد. ما بسیاری تولید کننده غذا در کشور داریم که مواد اولیه را وارد می کنند و لذا یکی از موضوعات مطرح در این حوزه این است که مواد اولیه بی کیفیت دست کارخانه دار می رسد و به تبع خوراکی که آماده می شود کیفیت لازم را ندارد. در حالی که قیمت خوراک ماهی افزایش چشمگیری داشته است و از آن طرف هم سبب شده که قیمت ماهی افزایش پیدا کند. بنابرای چالش اصلی در حوزه پرورش ماهی یافتن خوراک ماهی باکیفیت است. متاسفانه یکسری شرکتها هستند که فقط به دنبال سود خود هستند و هیچگونه خدماتی نمی دهند و غذای بی کیفیت هم ارائه می دهند.

در حوزه فرآوری نیز یکسری چالش هایی وجود دارد؛ از جمله قیمت های مواد اولیه ای که استفاده می کنیم به عنوان مثال پاکت وکیومی که قبلا هر یک دانه ۲۵۰ تومان بوده الان بین ۲هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار تومان شده است؛ یعنی اگر یک ماهی یک کیلوگرمی را بخواهیم بسته بندی کنیم الان ۳ هزار تومان هزینه پاکت بسته بندی به محصول ماهی اضافه می شود در حالی که قبلا نهایتا ۳۰۰ تومان اضافه می شد. بنابراین اگر مواد اولیه را بتوان با قیمت مناسب تهیه کرد از آن طرف ماهی فرآوری شده را با قیمت مناسب تری می توان در بازار عرضه کرد.

*الان تفاوت قیمت خوراک آبزیان داخلی با وارداتی ها چقدر است؟
الان هیچ شرکتی نیست در ایران که بگوید غذای ماهی را با مواد اولیه داخلی تولید می کند چون پایه اولیه خوراک آبزیان همه از خارج وارد می شود و اکثر کارخانه داران اعلام می کنند که مواد اولیه شان وارداتی است؛ یعنی تا به حال ندیده ایم که کارخانه ای خوراک ماهی را به اصطلاح بومی سازی کند و صفر تا صد آن را خود تولید کند که اگر این اتفاق بیفتد قطعا تفاوت قیمت ها زیاد می شود. به همین دلیل الان می بینیم که لیست قیمت کارخانجات تولید خوراک ماهی در یک بازه نزدیک به هم است چون همگی مواد اولیه را وارد می کنند و لذا نهایتا تفاوت قیمت ها تا ۵ درصد است و فرق چندانی با هم ندارند.

*برخی از کسانی که در پرورش ماهی هستند در خصوص بالا بودن تعرفه برق با وزارت نیرو مشکل دارند. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
اگرچه پاسخ دادن به این موضوعات قانونی وظیفه ارگانهای مربوطه است اما تا جایی که بنده می دانم الان تعرفه برق کشاورزی برای اغلب مزارع پرورش ماهی استفاده می شود. بنابراین اگر برای مزرعه ای این تعرفه لحاظ نشده باشد احتمالا به دلیل این است که مزرعه مورد نظر مجوز اش را از وزارت جهاد کشاورزی نگرفته که در سامانه وزارت نیرو بارگذاری کنند.

یک دلیل اصلی که باعث رو آوردن مردم به سمت مواد غذایی بسته بندی شده شیوع بیماری کرونا است که می تواند به مصرف کننده کمک کند از کیفیت و بهداشت محصول مطمئن شود

*پیش بینی شما از آینده بازار ماهی و فراورده های ماهی چیست؟
یک دلیل اصلی که باعث رو آوردن مردم به سمت مواد غذایی بسته بندی شده شیوع بیماری کرونا است که می تواند به مصرف کننده کمک کند از کیفیت و بهداشت محصول مطمئن شود. به عنوان مثال من مصرف کننده وقتی در بازار خرده فروشی قصد خرید ماهی دارم اطلاع ندارم ماهی چند روز در مغازه مانده است اما وقتی بسته بندی منجمد و وکیوم شده باشد مطمئنا ماندگاری یکساله دارد و با اطمینان خاطر خریداری می کنم. یا حتی اگر به صورت گرم باشد به این امر واقف هستم که واحدی که این محصول را فراوری می کند یکسری مجوزها از وزات بهداشت، غذا دارو و دیگر سازمانها گرفته است و محصول با کیفیت ارائه می دهد. طبیعتا با این وضعیت می توان بازار خوبی برای ماهی به خصوص به صورت بسته بندی پیش بینی کرد.