جواد حیران نیا؛ بازار: کشورهای اروپایی عضو برجام موسوم به تروئیکای اروپایی روز جمعه در بیانیه‌ای نوشتند، مذاکرات وین در حال رسیدن به مراحل پایانی است. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، در بیانیه مشترک فرانسه، آلمان و انگلیس آمده است: «ماه ژانویه فشرده‌ترین دوره از این مذاکرات تا به زمان حال بوده است».
این بیانیه می‌افزاید: «همه این را می‌دانند که در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیازمند اتخاذ تصمیمات سیاسی است. از این رو مذاکره‌کنندگان برای رایزنی به پایتخت‌های خود برمی‌گردند».
«انریکه مورا» هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین نیز در پیام توئیتری مشابهی ضمن اعلام تنفس در دور هشتم مذاکرات رفع تحریمهای ایران نوشت: «شرکت‌کنندگان در مذاکرات برای رایزنی و دریافت دستورالعمل‌ها به پایتخت‌های خود رفته و هفته آینده بازمی‌گردند. اکنون زمان اتخاذ تصمیمات سیاسی است. سفر همگی شرکت‌کنندگان به سلامت».
در همین خصوص یک منبع مطلع به خبرگزاری فارس گفته است که با توجه به اهمیت موضوعات باقیمانده و لزوم اتخاذ تصمیمات سیاسی، براساس تفاهم صورت گرفته هیأت‌ها
برای مشورت و رایزنی به پایتخت‌ها مراجعت می‌کنند و بعد از این وقفه یک هفته‌ای، مذاکرات از سر گرفته خواهد شد.
این منبع با بیان اینکه روند گفت‌وگوها در مجموع سازنده و رو به جلو بوده، اظهار داشته است: اگر طرف‌های مقابل پس از بازگشت از پایتخت‌ها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، امکان حرکت سریع‌تر به سمت توافق وجود دارد.
از سوی دیگر شاهد رسانه ای شدن جدایی «ریچارد نفیو» طراح تحریمهای ایران از تیم مذاکرات هسته ای آمریکا بودیم. برخی رسانه ای کردن این موضوع را برای فشار به دولت بایدن برای ممانعت از حصول به توافق هسته ای ارزیابی کرده اند.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» معاون اسبق کاخ سفید و استاد دانشگاه پرینستون به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.
حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*اخیرا اخباری در خصوص تغییر در تیم مذاکرات هسته ای آمریکا منتشر شده است و «ریچارد نفیو» که از او به عنوان طراح تحریمهای آمریکا یاد می شود از این تیم جدا شده است. برخی این تغییر را سیگنال مثبت به ایران می دانند. نظر شما چیست؟
در تیم آمریکا درباره نحوه واکنش به رویکرد ایران در مذاکرات، اختلاف نظرهایی وجود دارد. خوشحالم که پرزیدنت بایدن از کسانی که مایل به ادامه مذاکره هستند حمایت می کند.
*اگر فرض کنیم که این تغییرات سیگنال مثبت به ایران است آیا دولت بایدن قادر خواهد بود در صورت توافق از تبعات حملات جمهوری خواهان و مخالفان برجام در امان باشد؟ آیا اقداماتی برای از بین بردن توافق در کنگره صورت نخواهد گرفت؟
همانطور که می‌دانید، ایالات متحده از نظر سیاسی در مورد برجام به دو قسمت تقسیم شده است. من معتقدم ایران هم همینطور است. در کنگره، در حال حاضر تنها به ۴۰ رأی از ۱۰۰ رأی سنا برای جلوگیری از غلبه بر رئیس جمهور توسط کنگره نیاز است. زمانی که در سال ۲۰۱۵ تلاشی برای غلبه بر اوباما صورت گرفت، ۴۱ سناتور از رئیس جمهور حمایت کردند. در آن زمان جمهوری خواهان سنا را با ۵۴ عضو کنترل می کردند. امروز مجلس سنا به طور مساوی ۵۰ به ۵۰ تقسیم می شود و معاون رئیس جمهور رای نهایی را در اختیار دارد. فکر نمی‌کنم این کنگره رأی رئیس‌جمهور را رد کند.
*ایران اخیرا اعلام کرده در صورتی که تحریمها رفع شود ایران حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا در خصوص مسائل هسته ای است. این در حالی است که آمریکا نیز خواهان گفتگوی مستقیم با ایران پیش از این شده بود. اقدام ایران در مقطع کنونی آیا منجر به افزایش احتمال توافق خواهد شد؟
این واقعیت که ایران از مذاکره مستقیم با ایالات متحده خودداری کرده است، پیشرفت این روند را بسیار کم کرده است. امیدوارم بحث های مستقیم از سر گرفته شود.
*وزیر خارجه قطر سفری به ایران داشت و به آمریکا نیر سفر خواهد کرد. آیا این سفر حامل پیامی در خصوص توافق هسته ای است؟
فکر نمی‌کنم پیام‌هایی در مورد برجام ضروری باشد، اما مسائل منطقه‌ای خلیج فارس دیگری نیز وجود دارد که وزیر امور خارجه می‌تواند دیدگاه خود را درباره آنها بیان کند. اخیراً نشانه‌هایی مبنی بر اینکه ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شروع به گفتگو در مورد مسائلی که آنها را از هم جدا می‌کند (جنگ یمن و غیره) وجود دارد. شاید وزیر امور خارجه گزارشی از این پیشرفت داشته باشد.
*در حالی چندی پیش «جیک سالیوان» در دیدار با مقامات اسرائیلی موضوع توافق موقت با ایران را مطرح کرد و «برت مک گرک» هماهنگ کننده امور خاورمیانه کاخ سفید گفت که ایران و آمریکا در آستانه یک توافق احتمالی برای بازگشت به برجام هستند و دولت بایدن همچنان بر بازگرداندن توافق هسته ای متمرکز است و علاقه ای به توافق موقت «کمتر در ازای کمتر» ندارد. دلیل تمرکز دولت بایدن بر احیای کامل برجام به جای توافق موقت چیست(ایران نیز هر گونه توافق موقت را رد کرده بود)؟
من به این فکر می‌کردم که بازگشت گام به گام به برجام ممکن است ضروری باشد، اما امیدوارم که در نتیجه نهایی به کمتر از آن بسنده نکنیم.
نظر شما