فرحناز سپهری؛ بازار:با توجه به اینکه این روزها با افزایش خودروهای شخصی آلودگی هوا و صوتی به معضلی برای کلان‌شهرها تبدیل شده است ازاین‌رو به نظر می‌رسد گزینه‌های مختلف تردد در حوزه حل نقل پاک می‌بایست هرچه بیشتر ارائه و معرفی شوند
این در حالی است که ازجمله این گزینه‌ها استفاده از اسکوترهای برقی اشتراکی است که میتواند به شیوه‌ای هوشمندانه با نصب اپلیکیشن روی دستگاه تلفن همراه به‌راحتی در اختیار افراد قرار گیرد. در این خصوص مدیر یک استارتاپ اسکوتر برقی اشتراکی بر این باور است که استارتاپهای حوزه حمل‌ونقل پاک در جهت کاهش آلودگی کلان‌شهرها بایستی حمایت شوند به‌طوری‌که ازجمله این موارد دادن یارانه از سوی شهرداری‌ها به استارتاپهای حمل‌ونقل پاک است که میتواند نتایج آن هم برای شهرداری هم برای شهروندان سودمند باشد.
در همین راستا خبرگزاری بازار درباره اینکه چه چالش‌هایی برای استارتاپ های حوزه حمل نقل پاک وجود دارد و درعین‌حال برای تسهیل آن چه راهکارهایی باید انجام شود گفتگویی با «مهدی حسن‌زاده» مدیر استارتاپ رورو که در حوزه اسکوتر برقی اشتراکی فعالیت دارد و در کارخانه نوآوری آزادی واقع است انجام داده که در ادامه متن گفتگو آمده است:
*ابتدا درباره اسکوتر برقی هوشمند اشتراکی که توسط استارتاپ رورو راه‌اندازی و وارد بازار شده است؛ توضیح دهید.
استارتاپ رورو از سال ۹۸ کار خود را آغاز کرد و براساس موضوع میکروموبیلیتی یا وسایل نقیله کوچک و سبک مثل اسکوتر و دوچرخه برقی که کار جابجایی انجام می‌دهد و اینکه جابجایی‌ها در فاصله‌های کوتاه انجام شود، ایده طراحی آن شکل گرفت.
گروه فنی پروژه، یک پلتفرم کاربردی طراحی کرد که کاملاً ایرانی است و در این دو سال بارها تست شده است که می‌توان به مکان‌های مختلفی مثل کارخانه نوآوری آزادی دریاچه چیتگر بوستان آب‌وآتش و بوستان بهشت مادران اشاره کرد.
جهت کار بایستی افراد اپلیکیشن را روی گوشی دانلود و اسکوتر را رؤیت کنند و با ثبت‌نام سریعی همراه با احراز هویت آنلاین قفل اسکوتر باز و اقدام به سفر کنند و در انتهای سفر با همان اپلیکیشن سفر را خاتمه بدهند و هزینه را به‌طور آنلاین شارژ کنند باید اشاره کنم یک بخش مربوط به کارهای فنی یک بخش هم برای فراهم کردن وسیله نقیله مناسب که می‌بایست یک تحقیق بازار عمیقی انجام می‌شد و از طرفی تاکنون بالغ بر ۳۰۰۰ ثبت‌نام و حدود ۷۰ هزار دقیقه سفر انجام‌شده با اسکوتر برقی داشته ایم و بنا داریم این نوع وسیله هرچه بیشتر به شهروندان معرفی و آموزش داده شود.
* در حوزه اسکوتر برقی اشتراکی نوسان دلار چگونه تأثیرگذار است؟
استارتاپ ها در این حوزه که به‌نوعی به حوزه ناوگان مربوط می‌شود، هزینه زیادی صرف تهیه ناوگان مربوطه می‌کنند. نوسان دلار در سال‌های اخیر مشکلات این نوع استارتاپها را بیشتر کرده است چراکه جهت تأمین ناوگان نگرانی افزایش قیمت‌ها را داریم. ازاین‌رو انتظار داریم سرمایه‌گذار بخش عمده را تأمین کند.
این در حالی است که چالش پیشرو در یکسال گذشته این بوده که بتوانیم سرمایه‌گذاران را توجیه و تشویق کنیم که بااینکه هزینه قابل‌توجهی برای تأمین ناوگان دارد اما بازده مناسب دارد به‌طوری‌که با توجه به مدل‌های مختلف درآمدی میتواند سوددهی خوبی هم داشته باشد.
* با توجه به صحبت که در خصوص سرمایه‌گذاری در این حوزه فرمودید آیا در این حوزه از سوی سرمایه‌گذاران خطرپذیر حمایت لازم می‌شود؟
متأسفانه سرمایه‌گذاران که به گروه دولتی متصل‌اند سرمایه‌گذاری از نوع خطرپذیر را حاضر به انجامش نیستند سرمایه‌گذاری خطرپذیر به این معنا که بخش عمده ریسک‌های استارتاپ را بر عهده بگیرند و در این خصوص همراهی بکنند که البته این موضوع کمتر شده است. از طرفی هم تضامین متعدد از استارتاپ گرفته می‌شود که برای مثال تعهدات مبنی بر اینکه آیا تا فلان تاریخ به نتایج ملموس می‌رسد؟ یا چه زمان می‌توانیم سرمایه خود را خارج می‌کنیم؟ درحالی‌که این‌ها از ویژگی‌های فعالیت‌های استارتاپی هستند و با سرمایه‌گذاری خطرپذیر منافات دارد.
*بحث میکرو موبیلیتی و اسکوترهای برقی اشتراکی در دنیا چه جایگاهی دارند و چه کشورهایی در این حوزه پیشرو هستند؟
اروپایی‌ها مطالعات وسیعی در حوزه میکرو موبیلیتی و اقدامات اجرایی بیشتری را انجام داده‌اند. که می‌توان به آلمان، بلژیک، فرانسه، هلند، اسپانیا، انگلیس و ایتالیا اشاره کرد البته اکثر کشورهای اروپایی در این حوزه وارد شده‌اند به‌طوری‌که با همراهی سرمایه‌گذاران و استارتاپها ابن اقدامات انجام شده است.
به‌طوری‌که در هسته مرکزی شهرهای اروپایی علاوه بر توریست‌ها، افراد دیگر هم فاصله‌های کوتاه را از اسکوترها استفاده می‌کنند که کمک زیادی به بهبود هوا و کاهش ترافیک شده است. البته امریکایی‌ها هم سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را شروع کرده‌اند و استارتاپهایی به این حوزه ورود کرده‌اند که حتی یونیکورن هم شده‌اند.
*در منطقه خاورمیانه چطور؟
دوسال اخیر در خاورمیانه با توجه به اینکه امارات که یک کشور کاملاً خودرو محور است بزرگراه‌ها و خیابان‌های عریض دارد و با این حال شاید کمتر کسی باورش می‌شد که اسکوترها و دوچرخه‌ها در شهر دوبی راه خود را باز کند. در این راه بخش خصوصی در این حوزه واردشده به‌خصوص حمایت دولت که باعث شده استفاده از اسکوتر با رشد همراه باشد ازاین‌رو ما پیش‌بینی می‌کنیم فعالیت ما هم بتواند در منطقه توسعه یابد و این سرویس در این کشورها اجرایی شود.
* حوزه میکرو موبیلیتی چگونه روی اقتصاد کشورها و پارامترهای مختلف در حوزه حمل‌ونقل میتواند تأثیرگذار باشد؟
طی این دوسال اخیر با بروز کرونا، دنیا توجه ویژه به موضوع گرمایش زمین و سوخت‌های فسیلی داشته است ازجمله عوامل گرمایش زمین در حوزه حمل نقل، خودروها هستند این درحالی است که کشورهای توسعه‌یافته در این بخش خودشان را مسئول دانسته به‌طوری‌که آمار استفاده از دوچرخه و اسکوتر در برخی کشورهای اروپایی بیش از دو برابر شده است.
در اینجا یک آمار ساده‌ای می‌دهم هر خودرو شخصی در هر ۴ کیلومتر تردد حدود یک کیلوگرم دی‌اکسید کربن علاوه بر سایر آلاینده‌ها تولید می‌کند و حال حساب کنید در تهران با 20 میلیون جابجایی که انجام می‌شود و بخش عمده‌ای توسط خودروهای شخصی انجام می‌شود روزانه هزاران تن دی‌اکسیدکربن روزانه وارد هوا می‌شود به‌طوری‌که طبق آمار شرکت کنترل کیفیت هوا ۷ تن دی اکسیدکربن روزانه وارد هوای تهران می‌شود. اما از منظر آلودگی صدا همانطورکه میدانیم اسکوترهای برقی صدا ندارند موضوع دیگر بحث کم‌تحرکی است که در کشورمان فراتر از ۶۵ درصد افراد کم‌تحرک هستند یعنی به عبارتی از هر ۱۰۰ نفر بالای ۶۵ نفر کم‌تحرک هستند درحالی‌که به‌طور میانگین در برخی کشورها هر ۴ نفر یک نفر کم‌تحرک هستند و میدانیم که نتیجه کم‌تحرکی بیماری‌هایی همچون دیابت چربی خون فشارخون و چاقی است اما استفاده از اسکوتر و دوچرخه برقی بخش از این کم‌تحرکی را جبران می‌کند درواقع با یک تیر چند نشان زدن است چراکه علاوه براین که به اقتصاد کشور کمک می‌کند میتواند روی کاهش آلودگی هوا و صدا و بهبود سلامت افراد هم تأثیر گذارد.
* در بخش پشتیبانی از اسکوترهای برقی اشتراکی، شهرداری‌ها چه اقداماتی باید انجام دهند که در حال حاضر کمتر به آن توجه می‌شود؟
با توجه به اینکه در آخرین نظرسنجی شهرداری تهران، مردم آلودگی هوا و ترافیک را مهم‌ترین مشکل تهران دانسته‌اند، باز یان رو می‌طلبد که مدیریت شهری بیش از پیش به حل آن بپردازد. هرچند این موضوع به ذهنیت مدیران شهری برمی‌گردد.
با توجه به اینکه مدیران جدید شهری که انتخاب شده‌اند اما همچنان ذهنیتشان خودرو محور است . درحالی‌که دنیا دریافته که این راه اشتباه است و باید جابجایی افراد با روش‌های مختلف و بهینه صورت گیرد. به‌طوری‌که اولویت‌ها به ترتیب پیاده پس‌از آن با دوچرخه اسکوتر و حمل نقل عمومی و در آخر خودرو شخصی است ازاین‌رو بایستی با این اولویت‌بندی مسیرهای تردد را مناسب‌سازی کنیم و به مسیرهای استاندارد دوچرخه، اسکوتر و حمل‌ونقل عمومی بها بدهیم و با بهره بردن از گزینه‌های مختلف جابجایی میزان حمل‌ونقل با خودروهای شخصی را کاهش دهیم.
همچنین وقتی صحبت اسکوتر می‌شود این سؤال پرسیده می‌شود: آیا وسیله نقیله است؟ برخورد پلیس با آن چگونه باید باشد؟ در مسیر دوچرخه تردد می‌کند؟ البته ما از طریق وبینارها و جلسات تجربیات سایر کشورها را منتقل می‌کنیم که اسکوتر وسیله نقیله شهری است برخی جاها از مسیر دوچرخه چون سرعتش نزدیک به دوچرخه است تردد می‌کند و در سایر نقاط دنیا این روش‌های مختلف را در کنار هم استفاده می‌کنند.
بحث دیگر در خصوص دادن مجوزها از سوی شهرداری است که متأسفانه این روند به شدت بوروکراتیک است در اینجا خواسته‌ام از شهرداری‌ها این است که در این خصوص بیشتر حمایت کنند چراکه اگر خود شهرداری‌ها می‌خواستند چنین کاری انجام دهند می‌بایست میلیاردها هزینه صرف تأمین ناوگان و تهیه نرم‌افزار و ارائه خدمات لجستیک کنند. اما الان که بخش خصوصی با سرمایه شخصی ورود کرده، به نظرم باید حمایت همه‌جانبه از این گروه‌ها از طرف شهرداری صورت گیرد تا بیشتر توسعه یابند حتی در سرمایه‌گذاری هم حمایتگر باشند چراکه حتماً نفع آن به خود شهرها برمی‌گردد و از طریق کمک به شکل سوبسید در این راه همراه آنها باشند. چراکه اسکوترها وسیله گرانی هستند و تعمیر و نگهداری آنها هزینه زیادی می‌خواهد. همان‌طور که به حمل‌ونقل عمومی سوبسید تعلق می‌گیرد باید به این حوزه هم‌جهت حمایت از آن این کار صورت گیرد چراکه در دنیا حمایت از حمل نقل اشتراکی می‌کنند و این مسئله هم میتواند روی اقتصاد هم سلامت شهروندان تأثیرگذار باشد.
* برای آشنایی و آموزش افراد با اسکوترهای برقی اشتراکی چه راهکارهایی انجام داده‌اید؟ بازخورد افراد در مورد استفاده از آن چگونه بوده است؟
خیلی از شهروندان وقتی این وسیله نقلیه را می‌بینند در ابتدا به نظرشان می‌آید که مگر می‌شود وسیله بازی بچه‌ها وسیله تردد هم باشد؟ و اینکه آیا خطری ندارد؟ از این‌رو ما در فاز اول به معرفی آن می‌پردازیم که اسکوتر همان‌طور که وسیله بازی است در عین حال میتواند برای تردد افراد هم به کار رود و چون محکم هستند نسل جدید اسکوترهای اشتراکی و برقی است آسیب نمی‌بینند و برای سفر می‌توان استفاده کرد.
همچنین در بوستان‌ها مثل بهشت مادران یا بوستان نوروز، پارک آب و آتش آموزش داده‌ایم به آنها اطمینان می‌دهیم که حتی اگر دوچرخه‌سواری بلد نیستند از این وسایل نقلیه به شکل هوشمندانه می‌توانند استفاده کنند. پس از آن که نظرشان را می‌پرسیم: در جواب میگویند: چقدر آسان بود این‌قدر جذاب بود. این درحالی است که در معابر دارای شیب که با دوچرخه نمی‌توان تردد کرد اما با اسکوتر تا شیب ۱۵درصد را می‌توان انجام داد. با توجه به اینکه افراد به‌طور معمول ۵۰۰ متر می‌توانند پیاده تردد کنند اما بیشتر این مقدار تا زیر ۵ کیلومتر می‌توان از اسکوتر و دوچرخه برقی استفاده کرد.
*در پایان چه درخواستی از دولت و سرمایه‌گذاران دارید؟
در پایان از سرمایه‌گذاران درخواست دارم رویکرد نوین‌تری به این حوزه داشته و حمایت کنند چون نیاز شهرهاست در این چند روز اخیر دیدیم که آلودگی تهران چه بر سر ما آورد و نفس همه را تنگ گرد.
درحالی‌که این وسایل نقلیه به جابجایی کوتاه کمک می‌کند. طبق آمار از ۲۰ میلیون جابجایی حدود ۸ میلیون جابجایی روزانه در تهران زیر ۵ کیلومتر است که بخشی از این میتواند با اسکوتر یا دوچرخه انجام شود آن‌وقت چه کمک بزرگی به آلودگی در میان‌مدت و بلندمدت می‌کند. همین‌طور از شهرداری می‌خواهم تا همیاری بیشتر در خصوص دادن مجوزها در راستای حمایت از استارتاپ های حمل نقل پاک داشته باشد تا شاهد باشیم تردد فقط با خودرو شخصی نباشد و گزینه‌ای مختلف جهت استفاده شهروندان ایجاد شود.
نظر شما