بازار؛ گروه کشاورزی: محصولات گلخانه ای که طی سالهای اخیر رشد قابل توحهی با حمایت سازمانهای مربوطه بخصوص وزارت جهاد کشاورزی داشته است، غالبا با هدف بازارای صادراتی کشت و برداشت می شود. با این وجود گلخانه داران کشور با مشکلاتی همچون بالا بودن قیمت سازه ها و همچنین سختی مبارزه با بیماری های مخصوص این بخش مواجه هستند. با این وجود برخی تولید کنندگان داخلی اتوماسیون های گلخانه ای تولید می کنند که ضمن اینکه امور را تسهیل می کند میزان بیماری های را کاهش و بهره وری را بالا می برد. این در حالی است که با برگشت خوردن محصولات گلخانه ای ما همچون فلفل از بازارهای صادراتی همچون روسیه، به دلیل وجود آلایندگی بالا، اهمیت استفاده از چنین اتوماسیون هایی در گلخانه ها بیش از گذشته نمایان شده است.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «حسین ملکی» مدیر عامل یک شرکت فعال در حوزه ساخت و راه اندازی اتوماسیون گلخانه ها و سیستم های نوین آبیاری انجام داده و پیگیر جدیدترین نوآوری ها در این بخش شده است.
افزایش تولید، کاهش بیماری ها، بالا بردن کیفیت، کاهش مصرف انرژی و راحتی کشاورز؛ رسالت های اصلی اتوماسیون گلخانه ای است
*اتوماسیون گلخانه غالبا چه وظایفی دارد؟
اتوماسیون گلخانه چندین وظیفه دارد؛ یعنی کاهش بیماری ها، افزایش تولید محصول، افزایش کیفیت محصول، کاهش مصرف انرژی و راحتی کشاورزی، ۵ موردی است که رسالت اصلی اتوماسیون گلخانه محسوب می شود.
*با این تفاسیر و با توجه به شرایط حاکم بر فضای گلخانه های کشور، اصلی ترین انتظار گلخانه داران ما از این اتوماسیون کدام یک از وظایف نامبرده است؟
گلخانه داران عمدتا به دنبال افزایش تولیدات خود در جهت افزایش درآمد هستند. از سوی دیگر کاهش بیماری ها و همچنین افزایش کیفیت برای آنها مهمترین است. یعنی به دلیل اینکه انرژی در کشور ارزان است چندان بحث کاهش مصرف انرژی برای آنها مطرح نیست و غالبا به دنبال ۳ مورد اول هستند.
چون گلخانه دار نمی تواند رطوبت و دمای گلخانه را کنترل کند بیماری های قارچی و میکروبی زیاد است و نیاز به سمپاشی های شدید وجود دارد و این امر موجب گل ریزی می گردد
*با توجه به اینکه بحث کاهش بیماری های گلخانه ای بسیار اهمیت دارد، استفاده از این اتوماسیون ها موجب کاهش کدام بیماری های در فضای گلخانه ای می شود؟
به دلیل اینکه رطوبت در گلخانه کنترل نمی شود بیماری های قارچی و بیماری های اصطلاحا میکروبی بسیار زیاد در فضای گلخانه ای مشاهده می شود. به عبارت ساده تر به دلیل اینکه گلخانه داران، دما و رطوبت را نمی توانند به خوبی کنترل کنند، بیماری هایی از این دست دارند و لاجرم باید سمپاشی شدید داشته باشند و این سمپاشی که صورت می گیرد باعث می شود گل ریزی داشته باشند. گل ریزی هم به معنای ثمره کمتر است و از آن طرف سم باعث می شود مثل جریاناتی که اخیرا در برخی بازارهای صادراتی مثل روسیه رخ داده موجب می شود بار ارسالی از کشورهای مقصد بازگردانده شود.
*سیستم اتوماسیون چگونه کنترل دما و رطوبت را تسهیل می سازد؟
یک تعداد سنسور در محیط وجود دارد که از این طریق شرایط گلخانه را آنالیز می کند و با استفاده از تجهیزات گلخانه مثل فن، بخاری و دیگر تجهیزات، پارامترهای محیطی را تنظیم می کند؛ یعنی متناسب با دوره رشد گیاه و دیگر مسائل دما و رطوبت را تنظیم می کند تا بیماری ها را به حداقل برساند و دیگر نیاز به سمپاشی شدید نباشد.
*استفاده از این اتوماسیون های گلخانه ای چقدر در ایران رایج است و تا چه میزان وارداتی است؟
در ابتدا باید بدانید که تجهیزات اتوماسیون گلخانه ای کلا در ایران وارداتی است؛ از سنسورها گرفته تا تابلوهای مرکزی که با پی. ال. سی انجام می شود از بازارهای خارجی تامین می شود. با این وجود ما کاری انجام دادیم که تجهیزات آی. تی. کیس است و ثبت دانش بنیان کرده ایم. به این معنا که تمامی سنسورها، کارت های ورود و کارت های خروجی تولید خود ما است. با این وجود چیپ های سنسور وارداتی است چون تولید آنها در دنیا فقط توسط دو شرکت انجام می شود اما اینکه این چیپ سنسور درایو و راه اندازی شود و مداری طراحی شود که متصل به سیستم شود و بتواند داده از محیط بگیرد نیز کار خود ما است و همچنین ثبت دانش بنیان است.
*وضعیت گلخانه های ایران به طور کلی چگونه است؟
در مرکز ایران مثل استان اصفهان تعداد گلخانه ها زیاد است ولی از نظر تجهیزات و امکانات صفر هستند و وضعیت مطلوبی ندارند به طوری که به روش کاملا سنتی اداره می شود. در استان هایی مثل «فارس و خوزستان، مرکزی، خراسان و یزد» گلخانه ها هم فراوانی زیادی دارد و هم تکنولوژی های به روزی استفاده می کنند. به عنوان مثال استان فارس و استانهای جنوبی کشور به دلیل اقلیم بدی که دارند اگر از تجهیزات به روز استفاده نکنند نمی توانند به بهره برداری برسند به همین دلیل تکنولوژی بالا و به روزی استفاده می کنند.
اگر به عنوان مثال قیمت اتوماسیون ما در کشور ۱۰۰ میلیون تومان باشد قیمت نمونه اروپایی آن ۷ هزار دلار است
* اتوماسیون تولیدی شما از نظر قیمت چقدر با نمونه های خارجی تفاوت دارد؟
به طور کلی الان قیمت محصولات ایرانی با نصب در کشورهای همسایه ۷۰ دلار می افتد اما محصولات اروپایی ۲۷۰ دلار می افتد. در واقع محصولات ایرانی که می گوییم به این معنا است که کاملا ساخت ایران است یعنی از سازه گلخانه، پلاستیک گلخانه، اتوماسیون و غیره همگی ایرانی است. با این وجود نمونه محصولاتی که ما تولید می کنیم اگر به عنوان مثال ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد قیمت اروپایی اش حدود ۷ هزار دلار است و لذا تفاوت قیمتی بسیار بالا است.
سرمایه در گردش و نیروی انسانی؛ اصلی ترین چالش ما در تولید و ساخت اتوماسیون های گلخانه ای است
*در پروسه تولید چه چالش هایی پیش روی شما است؟
اصلی ترین چالش ما سرمایه در گردش است؛ به طوری که محصول صادراتی داریم مشتری خارجی نیز در کشورهای آفریقایی داریم که نمونه های کارهای ما را دریافت کرده و پسندیده اند اما سرمایه تولید را نداریم. این در حالی است که بازارهای آفریقایی به شدت خواهان محصولات ما هستند که غالبا به دلیل قیمت های رقابتی و ضمانت هایی است که به آنها می دهیم اما نمی توانیم تعدادی که می خواهند را تولید و ارسال کنیم.
مشکل بعدی بحث نیروی انسانی است. چون همانطور که می دانید شغل گلخانه و اتوماسیون گلخانه یک شغل سینوسی است و در فصلهای مختلف متفاوت است بنابراین شرکت های گلخانه ای نمی توانند در فصل های مختلف نیروی زیادی استخدام کنند به همین دلیل یکی از مشکلات ما نیروی انسانی است.
نظر شما