بازار؛ گروه استانها: تا پیش از شیوع کرونا افزون بر دو میلیون نفر زائر خارجی همه‌ساله از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به مشهد مقدس سفر می‌کردند که حضور آن‌ها برای ساکنان مشهد کاملاً محسوس بود و در صد اشغال هتل‌های این شهر را به‌ویژه در اعیاد مذهبی و فصل تابستان به ۱۰۰ درصد می‌رساند اما افزون بر ۲۰ ماه است که این رقم‌ها از ۱۰۰ حتی به سمت صفر نیز افول داشته است تا آنجا که هنوز هم بسیاری از مراکز اقامتی چراغ آن‌ها خاموش مانده است.
کرونا و شیوع آن صنعت گردشگری، مشاغل مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با آن را نه‌تنها در ایران بلکه در تمام دنیا به کمای بی‌سابقه‌ای فروبرد وضعیتی که ادامه آن شمار فراوانی از متخصصان این حوزه و صنعت را دچار خسران، بیکاری و حتی فرار از این عرصه کرد.
خراسان رضوی هم که سالانه میزبان یک‌سوم از کل جمعیت گردشگران خارجی ورودی به ایران بود از این حیث متحمل آسیب فراوانی شد، آسیب و زیانی که هنوز هم ادامه دارد.
بنا بر اظهارات کارشناسان نیمی از مشاغل فعال در مشهد مقدس به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با حوزه گردشگری در ارتباط هستند که در طی دو سال گذشته بسیاری از همین مشاغل مانند دفتر خدمات هوایی و جهانگردی، هتل داران، اصناف، فروشندگان سنگ‌های قیمتی، حوزه حمل‌ونقل، راهنمایان تور و ده‌ها شغل دیگر از کار بیکار و یا مجبور به تغییر شغل خود شدند.
خسارت ۷ هزار میلیارد تومانی کرونا
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار پیرامون این موضوع که تأسیسات گردشگری در این استان در طی این دو سال چه زیان‌هایی را متحمل شدند اظهار کرد: متأسفانه از ابتدا اسفندماه سال ۱۳۹۸ تا پایان شهریورماه ۱۴۰۰، حدود ۶۹۷۹ میلیارد تومان خسارت به تأسیسات گردشگری واردشده است.
یوسف بید خوری با اشاره به اینکه افزون بر ۳۴ هزار نفر در تأسیسات گردشگری این استان تا پیش از شیوع کرونا اشتغال به کار داشتند به ما گفت: شیوع کرونا و کاهش مسافران که منجر به تعدیل نیرو تعطیلی بسیاری از اماکن گردشگری شد منجر به بیکاری هزاران نفر نیرو شد که جایگزینی این افراد کاری بس دشوار است.
وی با اشاره به این موضوع که طبق استانداردهای موجود وقتی ظرفیت یک واحد اقامتی ۶۵ درصد تکمیل شود در این نقطه می‌تواند هزینه‌های جاری خود را سربه‌سر کند بیان کرد: این در حالی است که با سای اندازی کرونا ظرفیت واحدهای اقامتی خراسان رضوی حتی به نقطه صفر رسید و لذا ضرر هنگفتی به این حوزه وارد شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بابیان اینکه در طی رو سال گذشته حداقل نیمی از واحدهای پذیرایی تعطیل شدند افزود: به‌طور مثال از تعداد ۲۴۸ هتل تنها ۱۳۱ واحد فعالیت خود را در این مدت ادامه دادند و تعداد هتل‌آپارتمان‌های فعال در خراسان از ۳۰۳ واحد به ۱۸۰ هتل‌آپارتمان فعال کاهش یافت.
وی بابیان اینکه مهمان‌پذیرها هم از این شرایط مستثنا نبودند افزود: شیوع کرونا و کاهش شدید زائران تعداد ۳۸۴ مهمان‌پذیر فعال را به رقم ۱۹۵ واحد کاهش داد.
کمک به حوزه گردشگری
بیدخوری هم‌چنین در پاسخ به سؤال ما مبنی بر اینکه چرا مانند سایر کشورها ما از حوزه گردشگری به‌درستی حمایت لازم را به عمل نیاوردیم و به‌نوعی بخش خصوصی به‌تنهایی بار این خسارت را متحمل شد نیز توضیح داد: در طول این دوران، دولت‌ها و کشورهای مختلف دنیا کارهای گوناگونی انجام دادند که ازجمله آن‌ها می‌توان فراهم آوردن تسهیلات لازم برای بخش خصوصی، تخفیفات مالیاتی، پرداخت وام‌های بلندمدت و با سود کم و حذف بروکراسی‌های اداری و تسهیل قوانین و مقررات در برخی کشورها را نام برد.
وی عنوان کرد: در خراسان رضوی نیز باوجود تمام فعالیت‌هایی که صورت گرفت، متأسفانه به دلیل محدودیت‌های اعتباری دولت و مشکلات موجود، به‌طور کامل نظر کارشناسان و متصدیان صنعت گردشگری استان تأمین نشد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: شعار جهانی گردشگری امسال «گردشگری برای رشد فراگیر» عنوان‌شده که هدف از این شعار این است که بتوانیم برخورداری عادلانه همه اقشار و فعالان گردشگری از مزایای صنعت گردشگری ایجاد کنیم.
یوسف بید خوری بیان کرد: با توجه به اینکه از ابتدا شیوع ویروس کرونا، در خانه ماندن، محدودیت‌های ترافیکی و محدودیت‌های موجود میان کشورها مورد تأکید قرار گرفت، به‌تبع مشکلاتی درزمینهٔ گردشگری ایجاد شد و طبیعتاً تأسیسات گردشگری نیز در این شرایط فعالیت نداشتند.
۳ هزار کارمند دفاتر خدماتی بیکار شدند
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار پیرامون ابعاد خسارت وارده به این حوزه می‌گوید: در طول ۲۰ ماه از شیوع کرونا آژانس‌های مسافرتی و تأسیسات گردشگری ضررهای هنگفتی را متحمل شدند.
سعید ولی زاده در این رابطه اظهار کرد: متأسفانه بالغ‌بر ۳ هزار کارمند آژانس‌های مسافرتی شغل خود را ازدست‌داده و بیش از ۳۰۰ آژانس مسافرتی و دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی در استان به تعطیلی کشیده شدند.
وی در پاسخ به این سؤال که چه حمایتی در دوره کرونا از این صنف شده است نیز بیان می‌کند: کمک قابل‌توجهی برای ثبات اشتغال این حوزه انجام نشد و کمک‌ها تنها به پرداخت تسهیلات با رقم‌های ناچیز منحصر شد که آن‌هم به دلیل بیکاری و نبود اشتغال بسیاری از اقساط آن‌هم بر زندگی افراد بیکار و یا دفتر مسافرتی سنگینی می‌کند.
وی هم‌چنین در پاسخ ب این سؤال که آیا با توجه به فراگیری واکسیناسیون امیدی به بازگشت روزهای عادی و از سر گری سفرها هست یا خیر نیز به ما گفت: خوشبختانه در طی ماه جاری ما شاهد برگزاری همایش فعالان گردشگری ایران و عراق در شهر مقدس مشهد بودیم که باید این موضوع را به فال نیک گرفت و این نشست و حضور مسئولان گردشگری و آژانس‌های جهانگردی در مشهد موجب توافقات خوبی شد.
ولی زاده ادامه داد: به‌طور حتم این همایش و گردهمایی فعالان گردشگری ایران و عراق تأثیر بسزایی در رشد و توسعه گردشگری استان خواهد داشت که در همین رابطه می‌توان به قراردادهای عمده‌ای که با آژانس‌های مسافرتی بسته‌شده است اشاره داشت.
وی بابیان اینکه در همین راستا توافق برنامه دوجانبه برای کشورهای پاکستان، عمان و افغانستان نیز در دستور کار است به ما گفت: اولین اقدام جذب زائران پاکستانی و همایش با حضور متصدیان گردشگری پاکستان در مشهد خواهد بود و لذا امیدوار هستیم با این حرکات آغازشده بتوانیم باری دیگر شاهد رونق این حوزه باشیم.
تعطیلی نیمی از هتل‌های مشهد
رئیس هیئت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار خسارت وارده به هتلداران در این استان را افزون بر ۲۵ هزار میلیارد تومان عنوان کرد گفت: متأسفانه شیوع بیماری کرونا و کاهش تعداد گردشگران موجب شد تا نیمی از هتل‌های این استان به‌ویژه شهر مشهد مقدس به تعطیلی کشیده شود.
امیر سزاوار بابیان اینکه سرمایه هنگفتی در صنعت گردشگری و به‌ویژه احداث و راه‌اندازی هتل در مشهد مقدس به‌واسطه جاذبه گردشگری مذهبی ایجادشده است بیان کرد: انتظار می‌رفت ازآنجاکه این صنعت نیمی از اشتغال این شهر را با خود درگیر کرده است حمایت قابل‌توجهی از طرف دولت برای حفظ اشتغال و بقای خدمت‌رسانی انجام می‌پذیرفت.
وی بابیان اینکه از تعداد ۲۴۰ هتل در کلان‌شهر مشهد به دلیل شیوع تعداد ۱۳۰ واحد و نیمی از آن‌ها ا ادامه فعالیت جامانده و تعطیل شدند اظهار کرد: سیاست‌های متغیر و لحظه‌ای نیز مانند نوروز ۱۴۰۰ نیز موجب شد تا بسیاری از هتل داران برای بازگشایی این اماکن اقامتی ریسک آن را به جان نخرند.
وی بابیان اینکه در طی سال‌های گذشته و در فصل تابستان قریب به ۱۰۰ درصد ظرفیت هتل‌های مشهد تکمیل می‌شد بیان کرد: متأسفانه امسال این آمار ضریب اشغال تخت در بهترین حالت به ۳۵ درصد رسید.
سزاوار با اشاره به مشکلات پیش روی صنعت هتل داری افزود: البته تنها کرونا در این میان مسبب این ضرر و زیان‌ها نبود بلکه سرعت واکسیناسیون، قطعی‌های مداوم برق در ایران و بازتاب آن در سایر کشورهای جهان و سیاست‌های نابهنگام برای ایجاد محدودیت‌های ترافیکی و سفرهای بین‌شهری و ده‌ها عامل دیگر دست‌به‌دست هم داد تا خسارات وارد به این صنعت را سنگین‌تر کند.
وی با اشاره به خسارات وارده ناشی از کرونا اذعان کرد: متأسفانه ایجاد محدودیت‌های تردد و جلوگیری از فعالیت هتل‌ها در مقاطع مختلف بخشی از مواد غذایی موجود در انبارهای اماکن اقامتی را تضییع کرد و بسیاری از کارکنان را بیکار کرد و لذا بسیاری از هزینه‌های هتل مانند قبوض حامل‌های انرژی به تعویق افتاد و از طرفی همکاران بنده قادر نبودند حتی همین قبض‌ها را پرداخت کنند و لذا کمک‌های دولتی با اعطای تسهیلات آن‌هم با بهره ۱۲ درصد مرهم مشکلات این صنف نبود.
تقاضای انباشته‌شده برای سفر
با شیوع کرونا و کاهش سفر حجم کار فعالیت ستاد خدمات سفر در کشور نیز رو به کاهش گذاشت اما بنا بر اظهارات معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر کشور پیش‌بینی می‌شود در طی ماه‌های آینده و به‌ویژه نوروز امسال سفرها از زمان قبل از کرونا بیشتر خواهد شد.
علی‌اصغر شال‌بافیان هفته گذشته در نخستین جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی ویژه نوروز ۱۴۰۱ در مشهد افزود: با شیوع کرونا و کاهش سفر حجم کار فعالیت ستاد خدمات سفر در کشور کمتر شده بود ولی در روزهای آینده در شرایطی قرار خواهیم گرفت که سفرها از زمان قبل از کرونا نیز بیشتر خواهد شد لذا به هماهنگی بیشتری نیاز داریم.
معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: محدودیت‌های سفر طی ۲ سال گذشته موجب تقاضای انباشته سفر شده که به همین سبب تمایل به سفرهای زیارتی در نوروز ۱۴۰۱ افزایش خواهد داشت.
وی در این رابطه اذعان کرد: نخستین جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر را در خراسان رضوی آغاز کردیم چون علاوه بر معنویت بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا (ع)، این استان الگویی برای کشور است و به دلیل شوق زائران برای حضور در این استان جایگاه ویژه‌ای دارد که لزوم برنامه‌ریزی در این زمینه را مضاعف می‌کند.
رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر کشور گفت: بخش گردشگری ازنظر اقتصادی و زیرساختی ازجمله نیروی انسانی براثر شیوع کرونا به‌شدت آسیب‌دیده است که ارائه تمهیدات زیرساختی به تلاش مضاعف نیاز دارد.
وی افزود: تمهیداتی که باید اندیشیده شود فقط مربوط به حوزه زائران داخلی نیست چون بعد از ۲۰ ماه بسته بودن مرزها، ازسرگیری صدور روادید، تقاضای بسیار ایجاد کرده است.
شال‌بافیان ادامه داد: هم‌زمانی مناسبت‌های ماه رجب و شعبان و عید نوروز تقاضای سفر زائران داخلی و خارجی را افزایش خواهد داد.
وی گفت: بر اساس گزارش‌های دریافتی از برخی نمایندگی‌های ایران در کشورهای پاکستان، هند و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس استقبال خوبی از سفر به ایران در پیش داریم.
معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بر ضرورت فعالیت دائمی ستاد اجرایی خدمات سفر تأکید کرد و افزود: پیش‌بینی می‌شود روند افزایشی ورود زائران به مشهد تا پایان شهریورماه سال آینده تداوم داشته باشد لذا برنامه‌ریزی‌ها باید با این نگاه باشد.
وی بابیان اینکه خراسان رضوی یک الگو برای کشور است ادامه داد: طرح مبدأ تا مبدأ را به‌عنوان الگو به استان‌های دیگر نیز ارائه و متناسب با آن نظارت نیز خواهیم کرد که خراسان رضوی در این زمینه نقش محوری دارد.
شال‌بافیان گفت: استفاده از ظرفیت داوطلبان و نهادهای مردمی باید در دستور کار قرار گیرد و استانداری خراسان رضوی برای خدمات‌رسانی به زائران هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.
وی افزود: از شهرستان‌های استان نیز نباید غفلت شود و فرمانداری‌ها در این زمینه فعال شوند و از ظرفیت آن‌ها استفاده شود.
نظر شما