فرشته بامری؛ بازار: زمین‌های خشکیده، بارانی که چند سال است بر تن تشنه و تفتدیده سیستان نباریده، در کنار زخم عدم دریافت حق آبه رودخانه هیرمند از افغانستان این روزها شرایط سخت و عجیبی را بر مردمان این دیار اساطیری تحمیل کرده است.
همچنین با توجه به کاهش شدید بارش باران در منطقه سیستان و دلایلی دیگری همچون احداث سد کمال خان در افغانستان خشکسالی در منطقه سیستان تشدید پیدا کرده است.
متاسفانه بلایای طبیعی طی سال های گذشته اثرات زیان باری را بر بخش کشاورزی و اقتصاد منطقه سیستان تحمیل کرده و مشاغلی از جمله کشاورزی و دامداری در آستانه نابودی قرار داده است.
دشت سیستان که زمانی سرسبزترین منطقه جنوب شرق ایران بود طی سال های اخیر بر اثر قهر طبیعت و بی مهری همسایه شرقی به کویری خشک تبدیل شده و خشکسالی و طوفان‌های شن، بسیاری از مردم این سامان را مجبور به مهاجرت و زندگی را برای بازماندگان سخت و طاقت فرسا کرده است.
عشایر منطقه سیستان هم همچون روستائیان این منطقه بیشترین آسیب ها را در خشکسالی های چندین ساله به ویژه شرایط ایجاد شده پس از محدودیت های آبی یک سال اخیر دیده اند.
حمید گزمه یکی از عشایر منطقه سیستان در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: منطقه ای که ما در آن ساکن هستیم محدوده تالاب هامون است.
وی افزود: انتخاب اطراف تالاب هامون به این دلیل است که بتوانیم به پوشش گیاهی مطلوبی در منطقه دست پیدا کنیم.
طی یکسال اخیر با احداث بند کمال خان در افغانستان، آبی در تالاب جاری نشده و اندک پوشش گیاهی منطقه نیز خشک شده و یا برای مصرف دام ها مناسب نیست
این دامدار سیستانی تصریح کرد: طی یک سال اخیر با احداث بند کمال خان در افغانستان، آبی در تالاب جاری نشده و اندک پوشش گیاهی منطقه نیز خشک شده و یا برای مصرف دام ها مناسب نیست.
وی گفت: در حال حاضر آب شرب مصرفی دامداران از سوی سازمان عشایری به صورت سیار و با تانکر به عشایر منطقه می رسد اما نبود آب پایدار سبب شده تا آب مصرفی خودمان را به مصرف دام ها هم برسانیم.
گزمه ادامه داد: برای خوراک دام ها نیز در مضیقه هستیم چرا که در مراتع خوراکی برای تغذیه دام ها وجود ندارد و مجبور هستیم خوراک دام را با قیمت گزاف و از بازار آزاد خریداری کنیم.
خشک شدن مراتع منطقه سیستان
نادر ابراهیمی یکی دیگر از عشایر منطقه سیستان در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: از بین رفتن مراتع سیستان به دلیل خشکسالی یکی از مهمترین مشکلات جامعه عشایری منطقه است.
وی افزود: در زمانی که تغذیه مناسب برای دام ها در مراتع وجود داشت تنها در برخی مواقع دامدار، به خرید خوراک دام اقدام می کرد اما اکنون هفته ای یک بار باید خوراک دام بخرد.
این دامدار تصریح کرد: هر چه تعداد دام ها بیشتر باشد خوراک بیشتری باید خریداری شود و به تبع آن هزینه خوراک نیز افزایش پیدا می کند.
وی گفت: شخصا، هر هفته ۵۰۰ هزار تومان برای خرید کاه می پردازم که در ماه بیش از دو میلیون تومان می شود.
ابراهیمی افزود: بسیاری از عشایر برای به دست آوردن هزینه خوراک دام به فروش دام هایشان روی آورده اند و دام را به قیمت ارزان به دلالان می فروشند و اگر این روند ادامه پیدا کند دامی برای عشایر نمی ماند.
کاهش محسوس تولیدات عشایر سیستان
محمد علی صفدری، رئیس اداره امور عشایری شهرستان نیمروز در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: همانطور که می دانید، شغل اصلی عشایر منطقه دامداری است و ادامه این حرفه نیازمند وجود مراتع غنی و وجود منابع آبی پایدار در منطقه است.
رئیس اداره عشایری نیمروز گفت: در سال های گذشته به دلیل بارش اندک باران و آورده رودخانه هیرمند مراتع غنی و مناسبی در تالاب هامون ایجاد شده که در اختیار عشایر منطقه قرار گرفته بود.
وی افزود: وجود مرتع مورد نیاز سبب شده بود تا عشایر هزینه کمتری برای خوراک دام پرداخت کنند اما محدودیت منابع آبی سال های گذشته سبب شده تا خانواده عشایری هزینه بسیار بالایی را برای خوراک دام بپردازد.
هم اکنون مراتع اندکی در منطقه سیستان وجود دارد که آن هم از کیفیت مطلوبی برای تغذیه دام ها برخوردار نیست و ناگفته نماند که تغذیه نامناسب سبب بروز بیماری های انگلی در دام ها می شود
صفدری تصریح کرد: هم اکنون مراتع اندکی در منطقه سیستان وجود دارد که آن هم از کیفیت مطلوبی برای تغذیه دام ها برخوردار نیست و ناگفته نماند که تغذیه نامناسب سبب بروز بیماری های انگلی در دام ها می شود.
رئیس اداره امور عشایری نیمروز گفت: هم اکنون آب آشامیدنی مورد نیاز عشایر استان سیستان و بلوچستان از طریق تانکر و با همکاری اداره امور عشایری تامین می شود.
وی افزود: برخی از چاه هایی هم که در منطقه سیستان حفر شده اند یا آب ندارند و یا آب شان شور و بی کیفیت است.
صفدری تصریح کرد: عشایر برای تامین آب مورد نیاز دام هایشان به روستاهای اطراف و یا به شهر مراجعه می کنند و این امر هزینه گزافی را به عشایر سیستانی تحمیل می کند.
وی ادامه داد: هم اکنون کار کشاورزی در منطقه سیستان مختل شده است اما دامداری جریان دارد و عشایر و روستاییان با همه سختی ها به کار و تلاش مشغول هستند.
بخشی از آب چاه ژرف نیمروز به عشایر منطقه اختصاص پیدا کند
رئیس اداره امور عشایر نیمروز تصریح کرد: در حال حاضر یک چاه ژرف در شهرستان نیمروز حفر شده است که تقاضا داریم بخشی از آب این چاه به عشایر منطقه اختصاص پیدا کند تا منبع آبی پایداری در اختیار عشایر قرار گیرد.
وی اظهار کرد: همچنین انتظار داریم تا چندین چاه ژرف دیگر در تالاب هامون حفر و زمینه برای احیای این تالاب فراهم شود تا مشاغل نابود شده بار دیگر در منطقه احیا شود.
صفدری تصریح کرد: خسارت خشکسالی بر جامعه عشایری منطقه سیستان بسیار زیاد است و تولیدات دامی منطقه را نیز کاهش داده است.
وی اظهار کرد: از همین رو تولید گوشت قرمز و دیگر محصولات دامی به دلیل خشکسالی، کمبود علوفه و نهاده‌ها در استان سیستان و بلوچستان با چالش جدی مواجه شده است.
صفدری افزود: اداره امور عشایری در جهت حمایت از این قشر تسهیلاتی به متقاضیان پرداخت کرده است اما پرداخت تسهیلات کافی نیست.
رئیس اداره امور عشایر نیمروز بیان کرد: تا کنون نهادهایی مانند سپاه، ارتش، جهاد کشاورزی و خیران برای کمک به عشایر منطقه ورود کرده اند.
وی تصریح کرد: انتظار داریم که خیران و افرادی که می توانند در جهت حمایت از این قشر به ما کمک کنند یاریگر ما باشند.
در مجموع نکته حائز اهمیت اینجاست که خشکسالی به عنوان پدیده‌ای آرام و خزنده با گسترش مکانی زیاد هر ساله خسارات بسیار زیادی را به بخش‌های مختلف سیستان و بلوچستان وارد می‌سازد اما این روزها اوضاع بسیار وخیم‌تر شده است و معیشت و حتی زندگی مردم این منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
نظر شما