به گزارش بازار به نقل از اتاق ایران، اولین رویداد ملی شهر هوشمند با حضور رئیس هیات مدیره مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران، رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران، رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری، رئیس شورای اسلامی تهران، مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران و جمعی از فعالان این اکوسیستم در محل اتاق ایران برگزار و در حاشیه آن از سه دستاورد مرکز تحقیقات شهر هوشمند رونمایی شد.
لزوم همکاری با نهادهای علمی
مهدی چمران در اولین رویداد ملی شهر هوشمند، هوشمند سازی شهر را از نیازمندی‌های کشور دانست و ابراز امیدواری کرد که این رویداد علمی بتواند زمینه‌ساز تحقق آن شود و افزود: هوشمندسازی شهر از مهم‌ترین مسائلی است که چند سالی است با آن مواجه هستیم و تلاش‌های زیادی برای آن شده است.
وی بابیان اینکه شهرداری تهران اولین نهادی بود که در این زمینه اقدام کرده است، اظهار کرد: شهرداری تهران در این زمینه توانسته زیرساخت‌هایی ایجاد کند که امیدواریم این حرکت با سرعت بیشتری ادامه یابد چراکه، هوشمند سازی شهرها صرفه‌های زیادی دارد و می‌تواند بسیاری از مشکلات و مصائب را مرتفع کند.
چمران تأکید کرد: شهرداری جایی است که با شهروندان بیشترین تماس را دارد و شهرداری تهران برای سرعت بخشیدن به هوشمند سازی شهر نیازمند همکاری با مراکز و مراجع علمی است.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران یکی از مزایای هوشمند سازی شهر را کاهش ترافیک و صرفه‌جویی در وقت و هزینه دانست و خاطرنشان کرد: علاوه بر شهرداری تهران، شهرداری مشهد نیز در زمینه هوشمند سازی اقدام کرده است و امیدواریم سایر شهرداری‌ها نیز در این حوزه اقدام کنند.
افشین کلاهی از دیگر سخنرانان اولین رویداد ملی شهر هوشمند با اشاره به جاذبه‌های استفاده از فناوری، گفت: بر این اساس همواره سعی شده است که در زمینه تولید دانش و فناوری و استفاده از آن در دنیا عقب نیفتیم و در این مسیر یکی از حوزه‌هایی که در آن موفق عمل شده، حوزه شهر هوشمند است.
او بابیان اینکه ما در زمینه استفاده از فناوری از دو موضوع غافل بودیم، اظهار کرد: مسئله اول این است که در حوزه فناوری بیشتر اجرای پروژه‌ها که دولت کارفرما و بخش خصوصی مجری است، دیده‌شده؛ ولی آنچه در این میان مورد غفلت قرار گرفته است، توجه به "زنجیره ارزش" است.
کلاهی، نمونه این اقدامات را توسعه سیستم‌های ناوبری دانست که نقشه راهی برای آن تدوین‌نشده است و ادامه داد: ما باید "مدل‌های کسب‌وکار" را در حوزه‌های فناوری و به‌ویژه شهر هوشمند ترسیم کنیم.
رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران مسئله دوم مورد غفلت قرار گرفته در استفاده از فناوری را "آموزش" دانست و گفت: لازم است در زمینه آموزش کار بیشتری صورت گیرد تا فناوری موجب رفاه مردم شود.
تشکیل کمیته ملی شهر هوشمند
رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند نیز بابیان اینکه این مرکز از دو سال قبل فعالیت خود را ذیل دانشگاه تهران آغاز کرده است، افزود: این مرکز مجموعه‌ای است که در آن به همت تیم متخصصان اقدامات قابل‌توجهی را اجرایی کردیم که از آن جمله می‌توان به تشکیل کمیته ملی شهر هوشمند اشاره کرد.
امین فرجی راه‌اندازی این کمیته را بر اساس امضای موافقت‌نامه میان این مرکز تحقیقات و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دانست و اظهار کرد: فاز اول راه‌اندازی این کمیته اجرا شد و فاز دوم در زمینه فعال شدن این کمیته کلید خواهد خورد.
او ساماندهی استقرار شهرهای هوشمند را از مأموریت‌های این کمیته عنوان کرد و یادآور شد: استقرار شهرهای هوشمند نیازمند الگوی بومی است که در این راستا تلاش کردیم همکاری‌های این مرکز را با بخش‌های دولتی، عمومی و خصوصی توسعه دهیم، ضمن آنکه در زمینه همکاری‌های بین‌المللی نیز اقدام شده است.
فرجی امضای تفاهم‌نامه با کشورهای اسپانیا، امریکا، انگلستان، استرالیا و هند را در راستای توسعه همکاری‌ها در سطح بین‌المللی دانست.
او با اشاره به رویداد امروز خاطرنشان کرد: استقرار شهر هوشمند از دغدغه‌های کشور است و در این حوزه به‌جای در کنار هم بودن دستگاه‌ها شاهد در مقابل هم بودن نهادها هستیم.
فرجی ادامه داد: ما سامانه‌ای را برای رتبه‌بندی شهرها در حوزه هوشمندسازی رونمایی کردیم که از سال آینده جایزه ملی شهر هوشمند بر اساس این سامانه اعطا می‌شود.
برنامه ملی و مدیریت یکپارچه شهری نیاز شهرها برای هوشمندسازی
محمد فرجود ضمن توجه به چهار محور در حوزه حکمرانی را اصلی‌ترین قدم‌ها برای حرکت به سمت شهر هوشمند دانست و گفت: افزایش نقش دولت محلی، تنظیم قوانین مرجع مشارکتی و افزایش هم‌افزایی نهادهای حاکمیتی از مهم‌ترین مسائل پیش‌روی توسعه شهرهای هوشمند است.
مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران نگاه جدی به پدیده‌های دیجیتال، ایجاد آمادگی از سوی دولت‌های ملی برای پذیرش آن‌ها در شهرها و مشارکت‌دادن شهروندان در روند هوشمندسازی شهرها را به‌عنوان دیگر پارادایم مهم این حرکت عنوان کرد.
او افزود: تجربه شهرهای جهان در هوشمندسازی نشان می‌دهد اگر دولت‌ها، چشم‌انداز و نقشه راه مشخصی برای توسعه شهرهای هوشمند نداشته باشند، حرکت‌های پراکنده بخش‌های حاکمیت شهری و بخش خصوصی، جریان مؤثری ایجاد نمی‌کند.
او بابیان اینکه هنوز در مسئله شهرهای هوشمند، برنامه ملی نداریم، تصریح کرد: با این وجود، اقدام برای شکل‌گیری کمیته ملی در خصوص شهرهای هوشمند از سوی وزارت ارتباطات، در حال پیگیری است و درعین‌حال، امیدواریم بعد از گذشت ۲۰ سال از بررسی لایحه مدیریت یکپارچه شهری، شاهد به نتیجه رسیدن آن در دوره ریاست دکتر قالیباف در مجلس باشیم.
فرجود، تنظیم‌گری روابط بین حاکمان مختلف در شهر را نقش دولت دانست و دراین‌باره اظهار کرد: واقعیت آن است که با تعدد حاکمیت شهری مواجه‌ایم و تقسیم وظایف بین نهادهای تنظیم‌گر در مدیریت شهری و ایجاد ارتباط مشخص بین آن‌ها بر عهده دولت است.
او خاطرنشان کرد: تصور اینکه شهر، باوجود یک مجموعه اپلیکیشن و حس‌گر تبدیل به شهر هوشمند می‌شود، اشتباه است و اگرچه استفاده از تکنولوژی، نرم‌افزار و اپلیکیشن در شهرهای هوشمند لازم است اما برای توسعه شهر هوشمند، ایجاد زیرساخت‌های شهری بسیار مهم است.
فرجود تأکید کرد: توسعه زیرساخت‌های شهری نیازمند سرمایه‌گذاری است و در این زمینه اصلاً نمی‌توان انتظار داشت شهرداری‌ها، با توان مالی خود این کار را انجام دهند بلکه حمایت دولت به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در جذب تسهیلات، ضروری است.
او گفت: درحالی‌که بر این عقیده‌ایم که در حوزه قانون‌گذاری شهرهای هوشمند، مشارکتی عمل شود اما در حوزه اجرایی معتقدیم که می‌توان در راستای هوشمندسازی شهرها، حوزه عملیاتی در شهر را به‌صورت متمرکز بر عهده شهرداری‌ها قرار داد و در این زمینه، تجربه موفقی از شهرهای مختلف دنیا وجود دارد.
فرجود، بحث تحولات دیجیتال در شهرها را که همزمان با اپیدمی کرونا، توسعه قابل‌توجهی پیدا کرد را از دیگر عوامل مؤثر در روند هوشمندسازی شهرها معرفی کرد و در این رابطه افزود: برای همسو شدن قوانین با روند هوشمندسازی، نیازمند بازنگری قوانین در محورهای دیجیتال مدیریت شهری هستیم.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران با اشاره به انتخاب پروژه «باهم» شهرداری تهران در میان سه برگزیده نهایی جایزه حکمروایی کنگره جهانی شهر هوشمند، افزود: در شهرهای پیش‌رو، شهروندان محور شهر هوشمند هستند و به نظر می‌رسد شهرداری تهران، در شرکت‌دادن شهروندان در مدیریت شهری، مسیر درستی را طی کرده است.
اجرای پروژه‌های شهر هوشمند نیازمند تعامل و مشارکت است
سیروس وطنخواه نیز بابیان اینکه استفاده از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی برای بهبود خدمات به دغدغه عمومی برای شهرها تبدیل‌شده است، ادامه داد: اتحادیه بین‌المللی مخابرات شهر هوشمند را این‌گونه تعریف کرده است؛ شهر هوشمند شهری نوآورانه است که با استفاده از فناوری‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر فناوری‌ها کیفیت زندگی و خدمات شهری را با در نظر گرفتن نیازهای نسل حاضر و آتی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بهبود می‌بخشد.
وطنخواه اظهار کرد: با رشد شهرها و توسعه شهرنشینی علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های فراوان صورت گرفته برای بهبود خدمات شهری، مسائلی مانند انرژی، ترافیک، آلودگی و مدیریت پسماند و بهداشت و سلامت و امنیت و رونق اقتصادی حادتر شده است.
رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری اضافه کرد: از طرف دیگر با پیشرفت و استفاده بیشتر شهروندان از فناوری نیاز به خدمات فناورانه افزایش چشمگیری یافته است. با توجه به نقش مهم شهرها در رشد اقتصادی کشور، دولت‌ها نیز خود را موظف به حل چالش‌های مطرح‌شده می‌دانند. ازاین‌رو دستگاه‌های اجرایی متعددی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم علاوه بر شهرداری‌ها وظیفه حل این چالش‌ها را بر عهده‌دارند.
وطنخواه بابیان اینکه این پدیده منجر به همپوشانی انکارناپذیر وظایف شهرداری‌ها با دولت‌ها شده است، اظهار کرد: بازیگران شهر هوشمند نهادهای مختلف قدرتمندی هستند که در عین استقلال، رقابت سازمانی میان این نهادها بسیار بالا است؛ چراکه هر نهادی خود را مسئول برطرف کردن بخشی از مسئله می‌داند و این تکثر و گاها تعارض منجر به پیچیده‌تر شدن مسائل شهر هوشمند خواهد شد.
او با تأکید بااینکه با راه‌حل‌های نوآورانه، مسائل تعارض از طریق تنظیم‌گری در شهرهای مختلف دنیا مرتفع شده است، یادآور شد: نسل اول تنظیم‌گری و رگولاتوری در استقرار شهر هوشمند مبتنی بر فرمان و کنترل، نسل دوم تنظیم‌گری مبتنی بر آزادی عمل برای بخش خصوصی و نسل سوم مبتنی بر نوآوری به‌عنوان یک راه‌حل اهمیت ویژه‌ای یافت.
وطنخواه نسل چهارم تنظیم‌گری را یکپارچگی سیاست‌ها و نسل پنجم را مشارکتی بر اساس مشارکت ذی‌نفعان رفع چالش دانست و گفت: تنظیم‌گری مشارکتی یک الگوی مفهومی است و هدف آن کاهش تعارض بین ذی‌نفعان است.
به گفته وی، مدل نسل پنجم تنظیم‌گری پیشنهاد می‌کند که برای حل یک مسئله باید نهادهایی که به‌نوعی در ایجاد آن دخیل هستند، برای حل آن مشکل نیز در فرایند انجام مطالعات و مسؤولیت‌ها درگیر شوند و مسئول بخشی از اقدامات باشند.
وطنخواه ادامه داد: کلیدواژه این اقدام آن است که نهادی که ایجادکننده یک مشکل است، قطعاً بخشی از راه‌حل است.
او با تأکید بر اینکه اجرای پروژه‌های بزرگ شهر هوشمند بدون حمایت نهادهای مختلف دشوار است، افزود: بسیاری از طرح‌های شهر هوشمند به دلیل عدم مطالعه آن طرح بر روی سایر ذی‌نفعان در حین کار با موانعی مواجه شدند که منجر به نیمه‌تمام ماندن آن‌ها شده است.
وطنخواه، مدل نسل پنجم تنظیم‌گری را مبتنی بر پیدا کردن منافع مشترک دستگاه‌های اجرایی دانست و ادامه داد: در این صورت است که دستگاه‌ها به حمایت از پروژه‌ها اقدام خواهند کرد.
او با اشاره به مزایای تنظیم‌گری مشارکتی، گفت: تنظیم قدرت و اختیارات ذی‌نفعان، افزایش همکاری با بازیگران مهم و اثرگذار، جلوگیری از ایجاد گره‌های سیاسی، تقویت بنیان‌های پروژه‌های شهر هوشمند ازجمله مزایای آن است.
«دستور کار شهر هوشمند»، «نقشه اکوسیستم شهر هوشمند» و «سامانه رتبه‌بندی شهرهای هوشمند» ۳ دستاوردی بود که در این رویداد از آن‌ها رونمایی شد.
نظر شما