طاهر خیری*؛ بازار: بر اساس جدیدترین برآوردها، ایران در بین ۱۵۶ کشور دنیا در رتبه هشتم از حیث شاخص فلاکت قرار دارد. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در انتهای شش ماهه نخست سال جاری شاخص فلاکت با ۹.۳ درصد رشد، نسبت به ابتدای امسال، از مرز ۵۵ درصد فراتر رفته و به بالاترین رکورد طی چند دهه اخیر رسیده است.
شاخص فلاکت یک نمایه اقتصادی است که از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم محاسبه می‌شود. کارشناسان اقتصادی بر این باورند افزایش نرخ تورم به همراه نرخ بیکاری بالا باعث افزایش هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی برای کشورها شده و گذران زندگی برای شهروندان سخت تر می شود.
تقریبا ۸ استان کشورمان از حیث شاخص فلاکت، یعنی مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم، در محدوده بالای ۶۰ درصد قرار دارند. اما استان آذربایجان شرقی به همراه چند استان دیگر شامل فارس، گیلان، کرمان، زنجان، گلستان، بوشهر، اصفهان، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و یزد در محدوده نارنجی یعنی کانال ۵۵ تا ۶۰ درصدی شاخص فلاکت قرار دارند که اگر نرخ تورم یا بیکاری این استانها سیر صعودی داشته باشد وضعیت این شاخص قرمز خواهد شد.
مرکز آمار ایران، نرخ تورم را در پایان شهریور امسال ۴۵.۸ درصد و نرخ بیکاری را ۹.۶ درصد اعلام کرده که به این ترتیب شاخص فلاکت در کشور در پایان تابستان امسال به ۵۵.۴ درصد رسیده است. طبق همین گزارش در تابستان امسال نرخ تورم در استان آذربایجان‌شرقی به همراه استان های کرمانشاه، کردستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، خراسان‌شمالی و زنجان از مرز ۵۰ درصد هم عبور کرده است.
از طرف دیگر براساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری آذربایجان شرقی در سال گذشته هفت درصد بوده که۲.۷ درصد پایین تر از متوسط کشوری هست. این در حالیست که طبق اعلام مسئولان استانی نرخ بیکاری در سال جاری از ۹ درصد به ۷.۴ درصد کاهش یافته است. به نظر می رسد دلیل پایین بودن نرخ بیکاری در استان وجود فرهنگ بالای کار و تلاش در بین مردم و دلیل دیگرش مهاجرت نیروی کار و عمدتا جوانان تحصیل کرده به سایر استانها است.
آذربایجان شرقی دارای چهار هزار واحد تولیدی و ۲۷ هزار واحد صنعتی است، انتظار هم این است که آمار بیکاری در این استان کم باشد. البته واحدهای تولیدی به دلیل تحریم‌های ظالمانه و مشکلات ارزی در چند سال اخیر از بیشترین ظرفیت خود در تولید استفاده کرده و سرپا مانده اند.
قرار گرفتن استان آذربایجان شرقی در محدوده نارنجی شاخص فلاکت یعنی کانال حدود ۵۵ درصد را باید در عامل تورم بالای این خطه از میهن مان بدانیم تا نرخ بیکاری تک رقمی. اگر سیاست های پولی ضد تورمی در دولت سیزدهم اتخاذ و اجرا شود بالطبع با کاهش نرخ تورم سراسری مواجه خواهیم بود و شاخص فلاکت نیز در استان تعدیل خواهد شد.
واقعیت این است که دلیل اصلی افزایش رتبه ایران در شاخص فلاکت، نرخ تورم بالا بوده و بانک مرکزی مسئول تنظیم و اتخاذ سیاست‌های پولی برای مهار تورم است و باید جلوی رشد سطح عمومی قیمت‌ها را بگیرد. متاسفانه کسری بودجه شدید دولت قبلی مزید بر علت شده و تورم حدود ۵۰ درصدی را باعث شده است.
*روزنامه نگار
نظر شما