محمدکلامی*؛ بازار: مهمترین مشکلات محلات حاشیه‌نشین، بیکاری، نداشتن خانه و مسکن مناسب، محیط بد اجتماعی و فرهنگی این محلات، کمبود امکانات رفاهی، فرهنگی و تفریحی برای فرزندان، انحرافات اجتماعی، نبود امنیت، آسفالت نبودن کوچه‌ها، کمبود بهداشت و سرپوش نبودن رودخانه‌ها و فاضلاب‌های محله، کمبود امکانات رفاهی، و آموزشی، نداشتن آب لوله کشی، شلوغی محله‌ها، تراکم جمعیتی زیاد، بافت روستایی چند قومی و چند فرهنگی بودن این محلات است.
گسترش آسیب‌های اجتماعی مانند طلاق و خودکشی، سرقت، اعتیاد، قاچاق و…. از پیامدهای حاشیه نشینی است.
افراد حاشیه نشین به دلیل اینکه فاقد تخصص هستند به مشاغلی کاذب مانند دست‌فروشی، کارگری ساده و مواردی از این قبیل روی می‌آورند.
افراد حاشیه نشین به دلیل اینکه فاقد تخصص هستند به مشاغلی کاذب مانند دست‌فروشی، کارگری ساده و مواردی از این قبیل روی می‌آورند
بدیهی است وجود این همه مشکلات و تهدیدات حاشیه نشینی اقدام مؤثر مسئولان و نهادهای متولی و تلاش در حل این معضل و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی امری ضروری به نظر می‌رسد.
برای مهار این معضلات بایستی به کمک دست اندرکاران این حوزه هم فضای سکونتی این مناطق تغییر پیدا کند و هم امکانات فرهنگی و اجتماعی مانند درمانگاه، مهدکودک، بوستان‌ها، پایگاه اوقات فراغت در این مناطق استقرار یابد، دوم اینکه اهالی این مناطق از لحاظ اقتصادی بازتوانی شوند یعنی در کارهای مورد علاقه آموزش ببینند و سرمایه اولیه برای فعالیتشان در اختیار آنان قرار گیرد.
مهاجرت و حاشیه نشینی به دلیل تأثیرات عدیده از آن دسته موضوعات اجتماعی است که هیچوقت تاریخ مصرف کنکاش درباره آنها پایان نمی‌پذیرد.
توجه به روستاها می‌تواند یکی از راه‌های مقابله با پدیده حاشیه نشینی باشد زیرا در کاهش این پدیده و در نتیجه فقر و اعتیاد تأثیر مستقیمی دارد
توجه به روستاها می‌تواند یکی از راه‌های مقابله با پدیده حاشیه نشینی باشد زیرا در کاهش این پدیده و در نتیجه فقر و اعتیاد تأثیر مستقیمی دارد.
کنترل مهاجرت روستاییان به شهر با ارائه امکانات بیشتر به نقاط روستایی، سپس ایجاد و گسترش فرصت‌های شغلی و توجه به معیشت در جامعه روستایی، تخریب بخش فرسوده، اشتغالزایی، احداث صنایع، حمایت‌های مالی، ساخت مسکن و فعال کردن حوزه‌های فرهنگی را می‌توان از جمله راهکارهای کاهش حاشیه نشینی نام برد.
کارشناسان آسیب‌های اجتماعی معتقدند امروز سهم جوانان و نوجوانان حاشیه، طعم فقر، نداشتن سرپناه و اعتیاد است و هریک از این مشکلات به تنهایی یک آسیب و تهدید بزرگ قلمداد می‌شود که اگر دیرتر اقدام شود به یک فاجعه در آینده‌ای نزدیک مبدل می‌شود.
به هرحال، علیرغم اقدامات صورت گرفته، حاشیه نشینی به عنوان تهدیدی با پیامدهای اجتماعی همچنان وجود دارد. امید است با توجه مسئولین، به وضعیت مناطق حاشیه نشین شهر تبریز روند آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و دیگر مشکلات این مناطق رو به کاهش بگذارد.
*استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی
نظر شما