یوسف بیدخوری؛ بازار: گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از انواع گردشگری، قدمتی دیرینه در ادوار مختلف تاریخ بشر و جایگاهی ویژه ازنظر تولید ثروت در حوزه اقتصاد گردشگری دارد. بر اساس تعریف سازمان جهانی گردشگری ( UNWTO )، گردشگری سلامت عبارت است از سفر به مکانی خارج از محل سکونت فرد جهت استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد ( با استفاده از آب‌های معدنی، آب‌وهوا یا مداخلات پزشکی) می‌انجامد.گردشگری سلامت بر اساس این‌که فرد به دنبال چه نوع خدمتی باشد به زیرشاخه‌های متعددی تقسیم می شود.
گردشگری پزشکی (Medical Tourism)
گردشگری پزشکی رایج‌ترین زیرشاخه گردشگری سلامت است که به‌طور مستقیم باجان و سلامت گردشگران ارتباط دارد. هدف از این نوع از سفر درمان بیماری، انجام عمل جراحی و یا چکاب سلامت گردشگران در بیمارستان‌ها ، کلینیک‌ها و مراکز درمانی کشور مقصد است. وجود پزشکان متبحر و باتجربه، سابقه علم پزشکی، وجود زیرساخت‌های درمانی و نظارتی، وجود بیمارستان‌ها و کلینیک‌های استاندارد، تجهیزات پزشکی کامل و به‌روز، همچنین وجود قوانین و نظارت‌های پزشکی جزو مؤلفه‌های مهم درمانی یک کشور به شمار می‌روند و در جذب این دسته از گردشگران سلامت بسیار مؤثرند.
گردشگری طبیعت‌درمانی (Curative Tourism)
در این نوع از گردشگری، بیماران پوستی، تنفسی، روماتولوژی و عضلانی برای ماساژ طبی، حمام گیاهی و همچنین گذراندن دوران نقاهت بعد از درمان و عمل‌های جراحی به‌منظور استفاده از چشمه‌های آب گرم و معدنی ، دریاچه نمک، لجن طبی، محیط‌زیست پاک و آفتاب درخشان به کشورهای دارای جاذبه‌های درمانی طبیعی سفر می‌کنند.
گردشگری تندرستی (Wellness Tourism)
در گردشگری تندرستی ، گردشگران معمولاً بیماری جسمی خاصی ندارند و بیشتر باهدف بهره‌مندی از طبیعت شفابخش و دوری از شلوغی و آلودگی‌های زندگی شهری و برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره و در جستجوی کسب آرامش راهی سفر می‌شوند. و در پی دریافت خدمات متنوعی ازجمله آمادگی جسمانی و ورزش، درمان‌های زیبایی، رژیم غذایی سالم و مدیریت وزن، آرامش و کاهش استرس، مراقبه، یوگا و آموزش‌های مرتبط با سلامت هستند و بعضاً برای استراحت به ویلاهای جنگلی و یا روستاها سفر می‌کنند.
ریشه گردشگری سلامت
توجه و استفاده از گردشگری پزشکی در جهان قدمتی دیرینه دارد اهتمام سومریان برای ساخت مجتمع‌های گردشگری سلامت در اطراف چشمه‌های آب گرم در ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد و هندوها با خلق یوگا و طب آیورودا در حدود ۵۰۰۰ سال پیش ، ایجاد حمام‌ها و چشمه‌های آبگرم در رم باستان جهت یادگیری طب پزشکی توسط دانشجویان و استفاده از آن به‌عنوان مراکز درمانی برای ثروتمندان ، نمونه‌های بارزی از استفاده جهانیان قدیم از گردشگری سلامت در طول تاریخ است یونانیان باستان نیز با ساخت مجموعه‌های درمانی و سلامت "آسکلوپیا" به‌عنوان مراکز سلامت و بهداشت ، موفق شدند مردم سراسر دنیا را برای به‌دقت آوردن سلامتی و درمان ، جذب مجموعه‌های درمانی کنند.
بعد از سقوط تمدن رم ، آسیا به مرکز توجهات جهانی در حوزه گردشگری سلامت تبدیل شد و بعدها بیمارستان منصوری در سال ۱۲۴۸ میلادی در قاهره با ظرفیت پذیرش ۸۰۰۰ نفر جهت ارائه خدمات درمانی و مراقبت‌های پزشکی به خارجی‌ها، شروع به فعالیت نمود. در دوران رنسانس (بین قرن‌های ۱۴ تا ۱۷میلادی)، انگلستان و فرانسه ، طلایه‌دار توریسم سلامت و درمان در دنیا شدند و اولین درآمدهای هنگفت از طریق گردشگری سلامت در دنیا در انگلستان و در دوران پسارنسانس به‌دست آمد .
باگذشت زمان، مفهوم گردشگری سلامت معنا و مفهوم خاصی به خود گرفت و شامل مسافرت بیماران به‌منظور دریافت انواع خدمات پزشکی شد . امروزه گردشگران سلامت زیادی حتی از کشورهای پیشرفته غربی مانند ایالات‌متحده، کانادا و اروپای غربی به دنبال انجام امور درمانی خود در آسیا و آمریکای لاتین به دلیل مزیت‌های خاص پزشکی ، امکانات و تسهیلات درمانی این کشورها هستند.
در عصر حاضر گردشگری سلامت جدای از اهمیت جنبه درمانی آن در جهت کاهش آلام و ارائه خدمات پزشکی به مردم ، جنبه اقتصادی هم پیدا نموده است به‌طوری‌که طبق آمارهای سازمان جهانی گردشگری درآمدزایی حوزه گردشگری سلامت ۴ برابر گردشگری عمومی است و همچنین گردشگری سلامت به ازای هر ۴ نفر یک شغل ایجاد می‌کند . درحالی‌که در گردشگری عمومی به ازای جذب هر ۷ گردشگر خارجی یک شغل در هر کشور ایجاد می‌شود.
آنچه امروزه موجب افزایش بیش‌ازپیش گرایش مردم به گردشگری پزشکی شده است هزینه بالای زندگی در کشورهای صنعتی،آسان شدن مسافرت‌های بین‌المللی، اصلاح و بهبود سطح فنّاوری و استاندارهای پزشکی، هزینه‌ی پایین مراقبت‌های پزشکی، امکان بهره‌گیری از خدمات پزشک متخصص و باتجربه در کوتاه‌ترین زمان انتظار برای درمان، کیفیت مناسب خدمات درمانی، ایمنی، راحتی دسترسی به پزشکان و امکانات درمانی آن‌ها در کمترین زمان در مقایسه با کشورهای دیگر و مواردی از این قبیل است.
در شرایطی که درکشورهای پیشرفته‌ای همچون انگلستان و کانادا برای برخی درمان‌ها مانند پیوند مفصل ران باید مدت‌زمان طولانی در نوبت منتظر شد، در کشورهای مانند سنگاپور، تایلند، فیلیپین، یا بنگلور هند، بیمار می‌تواند یک روز پس از ورود تحت مراقبت و درمان قرار گیرد.
کشورهای زیادی در دنیای امروز پذیرای گردشگران درمانی هستند و برنامه های منسجم و متنوعی را درزمینهٔ توسعه این نوع از گردشگری، تدوین و به مرحله اجرا درآورده‌اند که ازجمله می‌توان به کشورهای آرژانتین، بولیوی، برزیل، کاستاریکا، مکزیک و ترکیه، بلژیک و لهستان، آفریقای جنوبی، تایوان، کره جنوبی، برونئی، کوبا، هنگ‌کنگ، مجارستان، هندوستان، اردن، لیتوانی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند و اخیراً امارات متحده عربی و... اشاره کرد.
نظر شما