بازار؛ گروه کشاورزی: بحث مکانیزه کردن صنعت کشاورزی ایران از جمله مباحث مهمی است که در یک مقطع زمانی چندساله به خوبی دنبال شد اما با تغییر دولت وقت مجددا رها شد. این در شرایطی است که سالها است کشورهای پیشرفته دنیا با مکانیزه کردن صنعت کشاورزی خود میزان بهره وری را بالا برده اند و ضایعات را نیز در کنار هزینه های تولید کاهش داده اند. با این وجود در مسیر مکانیزه شدن کشاورزی ایران موانع جدی مانند «عدم آگاهی کشاورزان و عدم اعتماد به روش های نوین، بالا بودن قیمت ماشین آلات و ادوات نوین کشاورزی و مستمر نبودن برنامه های مکانیزه کردن این صنعت در دولت های مختلف» مواجه است که این مسائل فرایند مکانیزه کردن را با چالش هایی مواجه می کند. با این وجود از حدود ۲ دهه گذشته برخی شرکت های داخلی با استفاده از تکنولوژی روز و با بررسی مشکلات بخش کشاورزی اقدام به تولید برخی ماشین آلات و ادوات کشاورزی می کنند و ضمن عرضه این تجهیزات با قیمتی حدود یک سوم نمونه های خارجی سعی م کنند این تجهیزات را نیز دائما به روز رسانی کنند.
«حیدر خاوری دهقان» مدیر یکی از این شرکت های تولید کننده ادوات کشاورزی است که از سال ۴۸ شروع به تولید ماشین های کشت، داشت و برداشت محصولاتی همچون سیب زمینی، سیر، گندم، یونجه و علوفه کرده است و در حال حاضر حدود ۱۰۰ مدل دستگاه کشاورزی تولید و عرضه می کند و حتی در مورد ماشین آلات سیب زمینی کار و کود ریز نیز به عراق، کردستان و ترکمنستان صادرات دارند. یکی از پرکاربرد ترین تولیدات این شرکت ماشین سیرکار است که از سال ۸۷-۸۸ جزو اولین ها وارد بازار داخل شده است.
یکی از مشکلات سیر این است که در مرحله کشت بین ۴۰ تا۵۰ نفر کارگر می خواهد و همین امر موجب می شود قیمت سیر گران در بیاید
مشکل اساسی در کشت سیر الزام بکار گیری نیروهای کاری زیاد است که این امر قیمت سیر را گران می کند
خاوری دهقان در خصوص این ماشین سیرکار به خبرگزاری «بازار» می گوید: ساخت ماشین سیرکار را از سال ۸۵ شروع کردیم و برای این کار به کشورهای آلمان فرانسه، اسپانیا و ایتالیا سفر کردیم و در تنها جایی که ماشین سیرکار دیدیم کشور اسپانیا بود. البته آرایش کشت آنها با ما فرق داشت به طوری که ۶۰ تا ۷۰ درصد زمین را پرت می کردند و بدون کشت می گذارند. بنابراین یک نمونه از آن ماشین را متناسب با شرایط آب و هوایی و خاک کشاورزی ایران اصلاح کردیم و سال ۸۷-۸۸ وارد زمین های کشاورزی کردیم.
وی ادامه می دهد: یکی از مشکلات سیر این است که در مرحله کشت بین ۴۰ تا۵۰ نفر کارگر می خواهد و همین امر موجب می شود قیمت سیر گران در بیاید. این در شرایطی بود که در همان سالها محصول سیر از کشور چین با نصف قیمت تولیدات داخل به بازار ایران می آمد و در صنایع تبدیلی و صنایع غذایی و همچنین برای مصرف روزانه استفاده می شد.
اگرچه میزان برداشت در روش کشت دستی و ماشینی با هم فرقی ندارد اما کشت ماشینی هزینه ها را تا ۹۰ درصد کاهش می دهد
هزینه کشت ماشینی سیر ۱۰ درصدِ کشت دستی است
این تولید کننده ماشین سیر در خصوص تفاوت میزان برداشت به صورت دستی و ماشینی می گوید: میزان برداشت محصول از زمینی که به صورت دستی کشت شده همپا و یا حتی بالاتر از میزان برداشت محصول سیر از زمینی است که با ماشین کشت شده است اما مساله مهم این است که هزینه کشت ماشینی نسبت به کشت دستی ۱۰ درصد است؛ یعنی با استفاده از ماشین سیرکار هزینه ها تا ۹۰ درصد کاهش می یابد چرا که در کشت دستی نیاز به ۴۰ کارگر و برای برداشت آن ۳۰ کارگر در هر هکتار نیاز است. اما در هنگام کار با ماشین سیرکار تنها ۲ نفر نیاز است که روزانه ۳ تا ۴ هکتار هم قابلیت کشت دارد.
وی در پاسخ به این سوال که با ماشین های سیر کار چند تن در هکتار برداشت می شود، نیز می گوید: میزان برداشت به عوامل مختلفی همچون خود کشاورزی، نوع زمین، نوع خاک، کودهی، میزان آبیاری و غیره دارد. با این وجود به طور متوسط بین ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار سیر خشک برداشت می شود. این در حالی است که میانگین برداشت استاندارد جهانی پایین است. به عبارت دیگر مهارت کشاورزان ما باعث شده که در محصولی مانند سیب زمینی ما ۱۰۰ تن در هکتار هم داریم اما در کشورهای دیگر حدود ۴۰ تن است.
بزرگترین چالش سازندگان ماشین آلات کشاورزی تورم است
خاوری دهقان در خصوص چالش های پیش رو نیز می گوید: اگرچه در پروسه تولید این ماشین آلات چالش خاصی نداریم اما بحث تورم ها آزار دهنده است و اصلی ترین دغدغه تولید کنندگان این صنعت محسوب می شود. به عنوان مثال امروز یک ماشین را ۵۵ میلیون تومان می فروشیم و فردا برای تولید همان ماشین باید مواد اولیه را به قیمت ۶۰ میلیون تومان خریداری کنیم. به همین دلیل در بازار چندان تعادل نداریم و تولید کنندگان صنایع فلزی آسیب پذیر هستند. این در حالی است که ما برای ساخت این ماشین آلات قطعات و مواد اولیه داخلی و خارجی را تواما با هم استفاده می کنیم و قطعات وارداتی مان غالبا از ایتالیا، اسپانیا و ترکیه تامین می شود.
این تولید کننده بخشی دیگر از تولیدات خود را به ساخت ماشین های ماشین های کشت یونجه و علوفه اختصاص داده است. در حالی کشت این محصولات حساسیت های خاص خود را دارد و ماشین های کشت باید یکسری ویژگی ها خاص نیز داشته باشد تا کشتی کارآمد صورت گیرد و در نهایت کشاورز برداشتی مناسب داشته باشد.
وی درخصوص این بخش از فعالیت خود می گوید: برای کشت یونجه و ریز دانه هایی مثل کلزا، شبدر و گشنیز ماشین هایی تولید می کنیم که این ماشین ها تثبیت کننده عمق دارد چرا که هر بذری در عمق مناسب باید کشت شود و فاصله ردیف باید مشخص باشد. از سوی دیگر در کشت این نوع محصولات مقدار ریزش بذر از یک کیلوگرم در هکتار قابل تنظیم است تا به بالا. به این ترتیب می توان بذرهای حساس و گران قیمتی مثل پیاز را حتی به میزان یک کیلوگرم در هکتار کشت کرد.
سازنده ماشین آلات کشاورزی باید زبان خاک و گیاه هر منطقه ای را بلد باشد و متناسب با آنجا ادوات مناسب را تولید کند چون یک نسخه را نمی توان برای همه خاک و گیاهی تجویز کرد
اثرات خشکسالی با کشت حفاظتی کاهش می یابد| برای ساخت ماشین آلات کارآمد سازنده باید زبان خاک و گیاه هر منطقه را بلد باشد
این سازنده ادوات کشاورزی کشور با اشاره به اثرات خشکسالی بر صنعت کشاورزی نیز می گوید: تاثیر خشکسالی را می توان با چشم انداز کشاورزی حفاظتی کاهش داد. چرا که همانطور که می دانید کشاورزی حفاظتی چند آیتم دارد؛ یکی از آنها این است که باید رطوبت پاییز را برای فصل بهار نگه داریم تا در صورت کم آب بودن زمین کمترین آسیب را ببیند. به عبارتی با تغییر الگوی کشت می توان آسیب پذیری کشاورزی را در برابر بحرانی مانند خشکسالی کاهش بدهیم.
وی در پایان خاطر نشان می کند: با توجه به اینکه بخش کشاورزی یکی از بخش های مهم و زیربنایی کشور است حدودا ۴ سال است که به طور خاص روی سه محور کار می کنیم؛ یکی اقتصاد کشاورز است که سعی داریم با تولید ماشین آلات به روز، هزینه های تولید را برای کشاورز کاهش بدهیم و از سوی دیگر افزایش تولید داشته باشد. محور بعدی که مد نظر ما است بحث حفظ خاک است که تلاش می کنیم فرسایش بادی و آبی را با استفاده از این دستگاه ها به حداقل برسانیم. از سوی دیگر مهمترین محور کاری ما کاهش مصرف آب است که اصولا از طریق به کارگیری ابزار و ماشین آلات نوین و با تکنولوژی های روز دنیا محقق می شود. در واقع ما معتقدیم سازنده ماشین آلات کشاورزی باید زبان خاک و گیاه هر منطقه ای را بلد باشد و متناسب با آنجا ادوات مناسب را تولید کند چرا که یک نسخه را نمی توان برای همه خاک و گیاهی تجویز کرد.
نظر شما