نگاه طراح تحریم‌های ایران به سیاست جدید تحریمی| تأکید بر همگرایی آمریکا و اروپا علیه تهران

بازار؛ گروه بین الملل: «ریچارد نفیو»، عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا و کارشناس امور تحریم‌ها و امنیت بین الملل و عدم اشاعه تسلیحات در وزارت خارجه آمریکا و محقق دانشگاه کلمبیا آمریکا اخیرا مقاله ای با عنوان «تغییرات سیاست تحریم های جهانی و معنای آن برای آینده» به رشته تحریر در آورده است.

از «نفیو» به عنوان طراح تحریمهای ایران در دولت اوباما یاد می شود. وی در دولت بایدن نیز در تیم مذاکرات هسته ای حاضر است و معاون «رابرت مالی» نماینده وزارت خارجه امریکا در امور ایران است.

بررسی سیاست تحریمی وی برای آینده تحریمها حائز اهمیت است. در ادامه دیدگاههای اخیر وی در خصوص سیاست تحریم آورده شده است.

طی چهار سال (۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰) گذشته شاهد طیف وسیعی از تحریم ها، سیاست ها و رویکردهای جدید در سراسر جهان بوده ایم. برخی از این موارد در نوامبر ۲۰۱۶ پیش بینی شده بود، زیرا دونالد ترامپ تحریم ها را بسیار بیشتر از پیشینیان خود اعمال کرد و از آنها برای مقابله با تقریباً همه مشکلات سیاست خارجی استفاده کرد. در واقع، استفاده ترامپ از تحریم ها از نوع معمول آنها در قالب و محتوا فراتر رفت زیرا او از تعرفه ها و دیگر ابزارهای سنتی تر تجارت برای مدیریت بسیاری از مشکلات غیر تجاری استفاده کرد.

هنوز آثار بلندمدت این تصمیم احساس نشده یا به درستی درک نشده است. ممکن است ترامپ با سیاست های خود موقعیت ایالات متحده آمریکا در اقتصاد جهانی را تضعیف کند اگر در واقع به مرگ این سیستم مدیریت اقتصاد جهانی سرعت نداده باشد. باید گفت زمان و تحول سیاست در دیگر مراکز قدرت جهانی در نهایت مشخص خواهد شد.

تغییر رویکرد سیاست های تحریمی توسط سایر دولتها، مظهر تأثیرات احتمالی سیاست های ترامپ در استفاده از قدرت اقتصادی ایالات متحده آمریکا است. از اتحادیه اروپا گرفته تا روسیه، چین و سایر کشورها رویکردهای دیرینه خود را در رابطه با تحریم ها تغییر داده اند - یا به منظور پاسخگویی یا شاید استفاده از مسیرهای جدید ایجاد شده توسط ایالات متحده آمریکا.

اقداماتی که آنها انجام داده اند به خودی خود بی سابقه نیستند زیرا هر یک از این کشورها و سازمانهای متبوع آنها - در مواقعی - سیاست هایی را در پیش گرفته اند که با برخی از این اقدامات فعلی سازگار است. اما درمجموع آنها دارای تغییر کلی در نحوه برخورد جهان با تحریم ها و سیاست تجاری، به ویژه آنچه ایالات متحده اعمال می کند؛ هستند.

اتحادیه اروپا
چهار سال گذشته بیداری اساسی برای اتحادیه اروپا بوده است. در سال ۲۰۱۷ در ملاقات هایی که با همکاران و اندیشکده های دولتی اروپایی داشتم، اکثر آنها حتی از احتمال قطع رابطه با واشنگتن به دلیل استفاده از تحریم ها انتقاد کردند. این تماس ها به هماهنگی گسترده در مورد تحریم های ایالات متحده آمریکا و به ویژه در برخورد با چالش های کلیدی جامعه بین المللی مانند گسترش سلاح های کشتار جمعی، تروریسم و نقض حقوق بشر اشاره کرد.

در سال ۲۰۱۸، در اعتراض به تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام به هر وسیله ای غیر از مشارکت دیپلماتیک، بی اعتمادی گسترده ای وجود داشت. تصمیم عمومی صدراعظم مرکل و رئیس جمهور مکرون در مه ۲۰۱۸ مبنی بر عدم اعتراض به تحریم های آمریکا علیه ایران از طریق سازوکارهای قانونی نشان دهنده انصراف خاص از یک رویکرد مقابله ای است. حتی اگر - بعداً در سال ۲۰۱۸ - اتحادیه اروپا اساسنامه خود را به گونه ای به روز کند که به کشورهای عضو خود اجازه دهد در صورت تحریم علیه شرکت های ایالات متحده آمریکا در قبال ایران از آمریکا انتقام بگیرند، پیام منتقل شده به مشاغل و بانک ها واضح بود: ما با واشنگتن مخالفیم، اما از شما حمایت نخواهیم کرد.

در سال ۲۰۲۰ تصویر بسیار متفاوت به نظر می رسد. قبل از مسمومیت «الکسی ناوالنی»، سیاستمدار مخالف روس، اتحادیه اروپا در مورد بحث ایجاد مکانیسم هایی برای عقب نشینی از ایالات متحده در مورد تحریم شرکت های اتحادیه اروپا در ساخت خط لوله نورد استریم ۲ بحث می کرد.

«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان از مقامات آمریکایی در مورد تهدیدهایی که علیه شرکت های آلمانی و دیگر شرکت های اروپایی در رابطه با همان پروژه صادر شده است شکایت کرد. در ماه اوت، ۲۴ نفر از ۲۷ مأمور اتحادیه اروپا در ایالات متحده در مورد تهدید علیه منافع آنها در این زمینه به وزارت خارجه شکایت رسمی ارائه دادند.

اگرچه این حوادث به یک موضوع اصلی تحریم - روسیه و جریان شمالی ۲ - مربوط می شود، اما توصیف آنها تنها به موضوع روسیه مربوط نمی شود. در واقع آنها به سادگی جدیدترین الگوی تغییرات سیاستی هستند که از سوی اتحادیه اروپا در سال های اخیر به وجود آمده و به دلیل تصمیمات اتخاذ شده در ایالات متحده ایجاد شده است.

یک مثال دیگر شامل ایجاد ابزار حمایت از مبادلات تجاری (INSTEX) برای فعال سازی تجارت با ایران، علیرغم فشارهای ایالات متحده آمریکا بر سیستم بانکی اروپا است. اما  INSTEX مطابق برنامه عمل نکرده و در طول دو سال اخیر تنها یک تراکنش توسط آن تایید شده است. اما از نظر جاه طلبی  ایجاد آن فاصله چشمگیری از بیست سال همسویی سیاست اروپا با ایالات متحده در مورد ایران و استفاده از تحریم ها بود.

در حقیقت INSTEX ممکن است اروپایی ها را بر چالش اصلی که آنها معتقدند اکنون با آن روبرو هستند، متمرکز کرده باشد: نحوه ایجاد یک سیستم مالی مستقل و مستقل از سیستم ایالات متحده آمریکا. اگرچه بسیاری به این نتیجه احتمالی قبلاً با شک و تردید نگاه کرده بودند، اما باید خاطرنشان کرد که این یک خطر منطقی در استفاده بیش از حد ایالات متحده از تحریم هاست.

به گفته مقامات اروپایی، این امر زمانی شدیدتر شد که دونالد ترامپ از اجلاس G-۷ در سال ۲۰۱۹ خارج شد و ایده حاکمیت اروپا را برانگیخت که ممکن است شامل ارتقاء نقش بین المللی یورو باشد.

اروپا در حال بررسی ابزاری است که ممکن است جهت دفاع از خود به آنها نیاز داشته باشد و همچنین در نظر دارد که تحریم ها را به خاطر اهداف خود اعمال کند. تهدید اخیر ترکیه مبنی بر اختلاف بر سر منابع گاز طبیعی در دریای مدیترانه شرقی، موردی مشخص است: این امر واقعاً می تواند نشان دهنده تمایل بی سابقه برای استفاده از تحریم ها برای دفاع از منافع جهانی مانند مبارزه با تروریسم یا حقوق بشر باشد. از نظر تاریخی تمرکز اروپا بر این مسائل بوده است، اما اکنون از آنها برای پیشبرد منافع امنیت اقتصادی اروپا استفاده می شود.
آیا ما نظاره گر رویکرد جدید و یکپارچه اروپایی در مورد تحریم ها هستیم که ایالات متحده آمریکا را به چالش می کشند؟ با توجه به موانع نهادی و بوروکراتیک که هنوز برای اجرای چنین سیاستی باقی می ماند، پاسخ تقریباً منفی است.

نیاز به تصمیم گیری درباره سیاست خارجی اجتماعی بسیار مهم است، اما در اینجا نیز تغییرات احتمالی در راه است. در واقع مجموع مراحل انجام شده تا کنون نشان می دهد که تصورات قدیمی در مورد رویکردهای سیاست اتحادیه اروپا باید مورد بازنگری قرار گیرد.