تهمینه غمخوار؛ بازار: گروه طالبان که مدتی است به نبردی تمام عیار با نیروهای دولتی در افغانستان برخاسته اند با اعلام ذبیح الله مجاهد مدعی کنترل بر ۹۰ درصد مرزهای این کشور شده اند. بر اساس آخرین اظهارات سخنگوی این گروه، طالبان با انجام این حملات خواستار قدرت انحصاری در افغانستان نیست، بلکه تاکید دارد که تا زمان روی کار آمدن یک دولت جدید تشکیل یافته در کابل به منظور انجام مذاکرات و کنار رفتن اشرف غنی از ریاست جمهوری صلحی وجود نخواهد داشت، زیرا معتقد است که تقلب گسترده ای پیرامون پیروزی اشرف غنی در انتخابات سال ۲۰۱۹ رخ داده است.
تمامی این ادعاها و اظهارات در حالی مطرح شده که وزارت دفاع افغانستان در روز جمعه آنها را کذب و یک دروغ محض دانست و اعلام کرد که این تبلیغات بدون هیچ پایه و اساسی مطرح شده و مرزها، شهرهای اصلی و محورهای اصلی تحت کنترل نیروهای امنیتی افغانستان قرار دارند و تمام مناسبات افغانستان با کشورهای همسایه خود از جمله ایران برقرار است.
این موضوع در حالی مطرح است که برخی از کارشناسان و اساتید مسائل افغانستان معتقدند که در صورتیکه این جنگ تداوم یابد و افغانستان نتواند به یک توافق سیاسی دست پیدا کند، روابط اقتصادی ایران و افغانستان تا زمانی که ثبات سیاسی ایجاد نشود و ناامنی مهار نگردد، با فراز و نشیب ناشی از این موضوع روبرو خواهد شد.
عده ای نیز عقیده دارند که با توجه به این مسئله که اقتصاد افغانستان وابسته به اقتصاد ایران است و کالاها و بازار ایرانی، ارزانترین و کوتاهترین مسیر برای فروش در بازار افغانستان است، پس با سلطه کامل طالبان نیز روابط میان دو کشور قطع نمی شود که این موضوع با توجه به واقعیتهای بازار افغانستان درست تر به نظر می رسد.
طالبان از ماه مه حملاتی همه جانبه و کامل را در بسیاری از نقاط از جمله مناطق شمالی علیه نیروهای دولتی آغاز کرده در حالی که نیروهای خارجی از جمله امریکاییها و ناتو در حال سازماندهی عملیات برای خروج کامل از این کشور تا پایان ماه اوت هستند.
در حقیقت، تحرکات امنیتی طالبان هنگامی شدت گرفت که مذاکرات آمریکایی ها با طالبان به یکباره رها شد و دولت آمریکا بطور شتابزده کار خروج نیروهایش از افغانستان را آغاز کرد. همچنین، این تحولات بیش از همه بر دولت مرکزی افغانستان، به عنوان دولت قانونی این کشور تاثیر گذاشت به طوری که اشرف غنی و عبدالله عبدالله را مجبور به سفر به آمریکا و دیدار با رئیس جمهور این کشور کرد.
بر اساس آخرین گزارشات رسمی، طالبان که پیش تر نیز مدعی تسلط بر ۸۵ درصد از خاک افغانستان شده بودند، تاکنون چندین ولسوالی در ولایت‌های مختلف را تحت کنترل خود درآورده و ضمن تصرف پست‌های مرزی و مناطق وسیع روستایی، بسیاری از شهرهای بزرگ را تحت محاصره خود قرار داده اند.
در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع روابط تجاری و اقتصادی ایران و افغانستان با توجه به این که ارزش صادرات به افغانستان در چند ماه گذشته به رقم ۵۷۰ میلیون دلار رسیده، خبرنگار بازار گفتگویی را با «محمد مهدی جوانمرد قصاب» رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان و مدیر کل حوزه ریاست سازمان توسعه تجارت ایران در خصوص تاثیر سلطه طالبان بر تجارت این کشور با ایران ترتیب داده که در ادامه می خوانید:
محمد مهدی جوانمرد قصاب در ابتدا در خصوص آخرین وضعیت نقل و انتقال کالا از مرزهای افغانستان گفت: گمرکات افغانستان در حال حاضر باز است و تردد کامیون ها به روال عادی از مرزها در حال انجام می باشد و تنها در مرز دوغارون با مشکلاتی روبرو هستیم که به زودی حل خواهد شد.
وی افزود: طی روزهای اخیر تردد کامیون ها به روال عادی از مرزهای ماهیرود و میلک برگشته و کندی عبور و مرور کامیون ها تا حدودی در مرز دوغارون مشاهده می شود چرا که هنوز انسجام گمرکی در مرز دوغارون برقرار نشده و بنابراین امکان عبور کامیون ها از این مرز به طور کامل فراهم نگردیده است. اما، با توجه به اقدامات انجام شده پیش بینی می شود این موضوع نیز به زودی برطرف شود.
رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان در مورد روند فعلی مناسبات تجاری ایران و افغانستان با توجه به ناامنی ها اظهار کرد: همیشه در افغانستان به نوعی ما شاهد ناامنی بوده و همواره با این چالش ها مواجه شده ایم. من فکر می‌کنم با یک چالش چند روزه وضعیت حمل و نقل به افغانستان به حالت عادی خود باز می گردد و قطعا بهبود خواهد یافت.
وی اضافه کرد: نکته اصلی این است که اتفاقات اخیر مربوط به داخل افغانستان بوده و سمت ایران اتفاقی رخ نداده است. از همین روی، سه گمرک ما از همان ابتدا آماده بازگشایی بوده است.
نکته اصلی این است که اتفاقات اخیر مربوط به داخل افغانستان بوده و سمت ایران اتفاقی رخ نداده است؛ از همین روی، سه گمرک ما از همان ابتدا آماده بازگشایی بوده است
جوانمرد قصاب همچنین گفت: با وجود به تحولات روی داده در گمرکات مرزی افغانستان، تمایل ایران به همکاری با دولت مرکزی افغانستان است و در حالی که دو گمرک دوغارون و ماهیرود به تصرف طالبان درآمده، لذا به طور عملی تا برقراری ثبات باید منتظر ماند، اما گمرک میلک که از گمرکات اصلی است در حال حاضر فعال است و با توجه به اینکه تجار افغانستانی به شدت خواستار تجارت در کشورشان هستند، لذا ما برای اینکه این کشور در شرایط بحرانی شاهد کمبود اجناس و سایر مشکلات از جمله افزایش قیمت کالا نباشد، به خواسته آنها عمل کرده ایم.
با وجود به تحولات روی داده در گمرکات مرزی افغانستان، تمایل ایران به همکاری با دولت مرکزی افغانستان است
مدیر کل حوزه ریاست سازمان توسعه تجارت ایران ضمن بیان اینکه تحویل کالاهای ایرانی اغلب توسط تجار افغانستانی درب کارخانه صورت میگیرد و در همانجا نیز تسویه حساب انجام می شود، گفت: البته بعضا تجار ایرانی کالاها را در مرز نیز به تجار افغانستانی تحویل می‌دهند، ولی در کل بار کامیون های ایران به کامیون های افغانستانی منتقل می‌شود در حالی که معمولا کامیون های ایرانی وارد خاک افغانستان نمی‌شوند.
محمد مهدی جوانمرد قصاب در پاسخ به سوال خبرنگار مبنی بر وضعیت تجارت ایران با این کشور در صورت تداوم حضور طالبان و تسلط احتمالی آنها تصریح کرد که به دلیل آن که بیشتر کالاهایی که به افغانستان صادر می‌شوند مصرفی هستند، لذا هر دولتی در این کشور مستقر باشد این کالاها صادر می‌شوند و موضوع تجارت با مسائل سیاسی به خصوص کالاهای مصرفی ارتباطی ندارد و ارتباط درآمد سرانه مردم نقش موثرتری به این موضوع دارد.
وی ضمن اشاره به این که مرز ایران و افغانستان به هیچ عنوان بسته نشد، ادامه داد: اگر درگیری ها افزایش پیدا کند، طبعا تجارت ما نیز کاهش پیدا خواهد کرد و صادرات ایران در بخش خدمات فنی و مهندسی ممکن است در مدت کوتاهی دچار رکود شود اما رابطه قطع نخواهد شد چرا که تجارت ایران با افغانستان نسبت به سال گذشته شاهد رشد بوده و دو ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه، حجم تجاری در حدود ۱۷ درصد از نظر وزنی و ۴۲ درصد به لحاظ ارزشی روند افزایشی را تجربه کرده است.
اگر درگیری ها افزایش پیدا کند، طبعا تجارت ایران و افغانستان نیز کاهش پیدا خواهد کرد اما رابطه قطع نخواهد شد چرا که تجارت ایران با افغانستان نسبت به سال گذشته شاهد رشد بوده است
جوانمرد قصاب همچنین به رشد هشت درصدی صادرات ایران به افغانستان اشاره کرد و گفت: در سه ماهه ابتدایی سال جاری ۳۶۵ میلیون دلار کالا به افغانستان صادر شده در حالی که میزان واردات ایران از افغانستان در همین مدت به میزان ۱.۴ میلیون تن بوده است. علاوه بر آن به طور کلی، حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد بازار افغانستان در اختیار ایران است.
رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان در پایان در پاسخ به سوال خبرنگار بازار در خصوص اظهار دو ماه گذشته اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان در خصوص این موضوع که اگر ایران بتواند حوزه کشاورزی را در افغانستان رونق دهد، می‌تواند مواد اولیه وارد کرده و کشت فرامرزی در افغانستان انجام شود، خاطرنشان کرد: به نظر من باید بخش خصوصی بیشتر در این حوزه وارد شود و ما به دولت افغانستان پیشنهاد خرید دهیم تا اینکه در شرایط فعلی خودمان وارد این موضوعات باشیم.
نظر شما