به گزارش بازار، یکی از اهداف اصلی پاکستان از حمایت گسترده از گروه طالبان برای کنترل افغانستان دسترسی آسان و بدون واسطه به آسیای مرکزی، به ویژه سه کشور ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان است و تلاش دارد تا با اشغال افغانستان هندی‌ها را از این کشور به نوعی اخراج کند. البته این نکته را یادآور شدیم که پاکستان به تنهایی توانایی چنین کاری را ندارد و بدون شک کشورهای دیگری در کنار پاکستان وارد عمل شده و به اسلام‌آباد کمک می‌کنند.
در این رابطه طرف هندی تلاش روزافزونی دارد که کشورهای آسیای مرکزی را در مورد افغانستان و آنچه در این کشور روی می‌دهد به نوعی همراه کند. در این مورد هر چند هندی‌ها به دلیل بعد مسافت و ناتوانی مالی نمی‌توانند مثل چینی‌ها عمل کنند، اما از حمایت‌های امریکا در این زمینه برخوردار هستند تا به نوعی با چینی‌ها در این کشورها رقابت کنند (البته وضعیت خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌ها بوده و این ساده‌شده این معادله چند مجهولی است). در این راستا نشست‌ها و سفرهای متعددی توسط مقامات هندی به کشورهای مختلف آسیای مرکزی صورت گرفته است.
در یکی از این سفرها سابرامانیام جایشانکار وزیر امور خارجه هند در کنفرانس با عنوان «آسیای مرکزی و جنوبی: پیوستگی منطقه‌ای، فرصت‌ها و چالش‌ها» شرکت کرد و سخنانی گفت که به نظر از اهمیت بسیاری برخوردار است. البته آنچه جایشانکار گفته، نوعی عقب‌ماندگی هندی‌ها از طرف چینی را در حوزه توسعه دریایی و ایجاد زیرساخت‌های بندری به منصه ظهور گذاشته که دلیل اصلی و عمده آن نیز دلال‌صفتی هندی‌ها از یک‌سو و پیروی محض آن‌ها از امریکا است. با این حال، وزیر خارجه هند در نشست تاشکند گفت: بندر چابهار مرکز مهم حمل و نقل منطقه‌ای از جمله به افغانستان است و ایجاد ارتباط باید همگام با قوانین بین‌المللی، حاکمیت ملی و وحدت ارضی باشد.
پایگاه خبری «فرست پست» بخشی از اظهار نظرهای وزیر خارجه هند را در این نشست منتشر کرده است. به صورت مشخص، طرف هندی به شدت نگران مسائل افغانستان است و در برابر حوادث در حال اتفاق در این کشور صرف یک ناظر بوده و در تلاش است تا برای خودش فرصت‌سازی کند تا بلکه بتواند از سرمایه‌گذاری هنگفتی که در بخش معادن افغانستان کرده، دفاع کند. این پایگاه خبری در مورد این نگرانی به نقل از جایشانکار نوشت: وی در ادامه با اشاره به افغانستان گفت پروژه‌های ارتباطی باید براساس توجیه اقتصادی و مسئولیت مالی باشد و بدهی ایجاد نکند. برای تحقق پروژه‌های ارتباطی در افغانستان، جهان باید به دولت این کشور اطمینان داشته باشد و توسعه و شکوفایی با صلح و امنیت در ارتباط است.
وی با اشاره به اینکه سیاست، اهداف منفی و بی‌ثباتی «مانع مهمی» برای همکاری و رفاه منطقه‌ای است، اظهار داشت که هیچ ابتکار جدی ارتباطی نمی‌تواند یک طرفه باشد. جایشانکار در سخنان خود گام‌های عملی هند از سال ۲۰۱۶ تاکنون برای بهره برداری از بندر چابهار را برشمرد و تشکیل «گروه چهار جانبه هند-ازبکستان-ایران-افغانستان» برای استفاده مشترک از این بندر را یک «تحول خوب» توصیف کرد.
وزیر امور خارجه هند افزود: بندر چابهار دسترسی امن، قابل اعتماد و بدون محدودیت به دریا را برای کشورهای آسیای مرکزی فراهم می‌کند. نقش موثر آن در حال حاضر به وضوح ثابت شده است. ما پیشنهاد کرده‌ایم که بندر چابهار را در چارچوب (کریدور بین‌المللی حمل و نقل بین‌المللی شمال و جنوب) قرار دهیم.
اما چرا چابهار برای هندی‌ها مهم است: اول اینکه، پاکستان به هند اجازه استفاده از خاک خود برای تجارت مستقیم با افغانستان را نمی‌دهد. بنابراین چابهار برای دسترسی هند به افغانستان و فراتر از این کشور اهمیت دارد. هند دارای منافع زیادی در یک افغانستان با ثبات است و دهلی نو یکی از بزرگ‌ترین اهداکنندگان بین‌المللی افغانستان است. وضعیت امنیتی در افغانستان برای هند مهم است. دهلی‌نو مانند ایران به دنبال ثبات در افغانستان است و تامین نیاز تجاری افغانستان از طریق بندر چابهار به این هدف کمک می‌کند.
دیگر اینکه دسترسی به چابهار برای امنیت انرژی هند مهم است. هند به‌عنوان یک اقتصاد در حال رشد، به انرژی کشورهای آسیای مرکزی توجه دارد. گاز طبیعی از آسیای مرکزی می‌تواند از طریق بندر چابهار به هند صادر شود. هند هم اکنون عضوی از پروژه خط لوله گاز تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) است. همچنین، هند عضوی از کریدور بین‌المللی حمل و نقل شمال و جنوب است که هدف از آن ایجاد شبکه حمل و نقل میان کشورهایی مانند هند، ایران، ارمنستان، آذربایجان، کشورهای آسیای مرکزی و روسیه است. بنابراین در اهداف هند، چابهار بسیار اهمیت پیدا می‌کند.
البته طرف هندی در مورد گاز ترکمنستان دارد بی‌جهت به در و دیوار می‌زند و این هم یک تناقض آشکار منافع است.
نظر شما