طاهر خیری*؛ بازار: آذربایجان شرقی با دارا بودن دومین جمعیت دامی، قطب تولید محصولات دامی در کشور است. دامداران این استان ۸ درصد محصولات دامی را تولید می‌کنند که علاوه بر اشتغال زایی برای جوانان جویای کار، ارزش افزوده فراوانی نیز به اقتصاد استان به همراه داشته است.
با اینکه مجموع تولیدات دامی استان (گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ و شیر) در ۹ ماهه سال گذشته بیش از ۸۰۰ هزار تن بوده است اما دامداران این خطه برای تولید محصولات دامی شأن با مشکلات متعددی از قبیل کمبود نهاده‌های دامی، افزایش قیمت علوفه، خشکسالی چند سال اخیر، تأمین علوفه از مرتع و عدم حمایت دولت مواجه هستند.
حدود ۳ درصد از مراتع کشور در آذربایجان شرقی واقع شده است. با وجود این اما تولید و تأمین علوفه و جو مورد نیاز یکی از دغدغه‌های دامداران می‌باشد. در سال گذشته ۹۱۰ هزار تن علوفه در استان تولید شده است اما دامداران با وجود کمبود نقدینگی توان خرید و تأمین به موقع علوفه دام را ندارند.
حتی برخی دامداران بدون ملاحظه این امر و نداشتن اطلاعات کافی به ایجاد دامداری اقدام کرده اند که بعدها با مشکلات فراوانی روبرو شده و حتی تعدادی نیز به دلیل بدهی بانکی ورشکسته شده اند.
از طرف دیگر بسیاری از دامداران به خاطر نبود خوراک دام و توان مالی، دام‌های با کیفیت خود را ذبح کرده و گوشت آن را در بازار عرضه می‌کنند. این دام‌ها ممکن است به لحاظ نژادی با ارزش باشند و نباید به خاطر کمبود علوفه ذبح شوند.
کشتار دام به دلایلی که عنوان شد، موضوعی است که باید نسبت به آن نگران بود. چرا که این روند ذخایر ژنتیکی استان را از بین می‌برد و در آینده با کمبود دام و گوشت مواجه خواهیم بود. البته این را هم باید گفت زمانی که تولید به صرفه نباشد و فاصله هزینه‌ها و درآمدهای دامداران زیاد باشد تولید کننده راهی جز کشتار دام مولد ندارد.
پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و کم بهره یکی از خواست‌های دامداران استان است تا با رفع نقدیندگی بتوانند جو و علوفه مورد نیاز خود را تأمین کنند و علاوه بر آن هزینه‌های جانبی دیگر را جبران کنند. واقعیت این است که دولت علیرغم وعده‌های داده شده حمایت چندانی از دامداران نمی کند، به عنوان مثال دولت اعلام کرده است که برای حمایت از دامداران دام آنها را خریداری می‌کند، در حالی که در عمل اتفاقی نیفتاده است و خریدی صورت نمی‌گیرد.
دامداران استان در چنبره‌ای از مشکلات گرفتار هستند. حمایت نکردن دولت از این صنف و عدم تأمین علوفه، نهاده‌های دامی و خرید دام از آنها باعث می‌شود ناخواسته پای دلالان به وسط بیاید. دلالانی که فقط به فکر سود و درآمد حتی از طریق راه های غیرقانونی هستند.
این دلالان با آگاهی از مشکلات دامداران، دام را از آنها می خرند و پس از ذبح به قیمت بالا در بازار می‌فروشند، یا اینکه نهاده‌های دامی را با چند برابر قیمت به دامداران می‌فروشند.
نظارت بر بازار محصولات دامی و قطع دست دلالان از این بازار از طرف سازمان‌های ذی ربط به خصوص دادگستری استان ضروری به نظر می‌رسد تا هم منافع تولید کننده دام تامین شود و هم منافع مصرف کننده.
*روزنامه نگار
نظر شما